Maatschappijleer/De religieuze beleving van moslims in Nederland/Kader 1.1: Achtergronden van moslims in Nederland

In de jaren zestig brachten Turkse en Marokkaanse migranten de islam met zich mee. In eerste instantie kwamen hoofdzakelijk mannen uit Marokko en Turkije om hier te werken. Vele van deze ‘gastarbeiders’ wilden zich permanent in Nederland vestigen en lieten hun gezin overkomen. Daarnaast nam het aantal moslims toe via gezinsvorming: huwelijkspartners werden uit het herkomstland gehaald om in Nederland een gezin te stichten.

Nadat begin deze eeuw het beleid rondom gezinsvorming, via inburgerings-, leeftijds- en inkomenseisen, was aangescherpt, nam het aantal Marokkaanse en Turkse gezinsvormende migranten snel af. Het trouwen met een herkomstgenoot die al in Nederland woonde, werd steeds nadrukkelijker de norm (Sterckx et al. 2014). De laatste jaren groeit de omvang van de Marokkaanse en Turkse groep vooral door de aanwas van de tweede generatie. Het migratiesaldo van Turkse Nederlanders is de afgelopen jaren soms zelfs negatief geweest: meer Turkse Nederlanders verlieten Nederland dan er Turken naar Nederland migreerden (CBS 2016).

Uit eerder onderzoek bleek dat bijna iedereen van Turkse en Marokkaanse herkomst zich moslim noemt (Maliepaard en Gijsberts 2012). Zij vormen samen de grootste moslimgroepen en naar schatting is ongeveer twee derde van de moslims in Nederland van Turkse of Marokkaanse herkomst. Daarnaast zijn er andere (niet-westerse) groepen waarvan een substantieel deel zich moslim noemt. Zo bestaat een deel van de moslimpopulatie in Nederland uit personen die als vluchteling naar Nederland zijn gekomen, met name migranten uit Irak, Afghanistan, Joegoslavië en Somalië.

Onder Surinaamse Nederlanders – qua omvang de derde grootste groep van niet westerse Nederlanders – noemt een minderheid van ongeveer 10% zich moslim. Dit betreft voornamelijk mensen die hun oorsprong hadden in India of Java. Er zijn relatief weinig autochtone Nederlanders die zich moslim noemen, al neemt dit aantal wel toe (Vroon-Najem 2014). In 2014 werd dit aantal geschat op 13.000 (Schmeets en Van Mensfoort 2015). Dit betreft zowel bekeerde autochtone Nederlanders als kinderen van tweedegeneratie migranten (de derde generatie).

Bron: Huijnk, W. (2018). De religieuze beleving van moslims in Nederland (Diversiteit en verandering in beeld).