Maatschappijleer/Onderwijs in tijden van digitalisering - Ad Verbrugge & Jelle van Baardewijk (red.)
Verbrugge, A., & Baardewijk, J. van. (2017). Onderwijs in tijden van digitalisering. Amsterdam, Nederland: Boom uitgevers Amsterdam.
Hoofdpunten & conclusies van de verschillende auteurs
bewerkenWaarom de docent van de toekomst geen robot is, Johannes Visser
bewerkenHoe gaan wij onderwijsopbrengsten in kaart brengen? Een leerkracht leert leerlingen behalve kennis en kunde ook omgaan met elkaar en zichzelf. Dat techniek en misschien ook robots ingezet worden, ligt voor de hand, maar de leerkracht moeten we juist niet als robot inzetten.
ICT in het voortgezet onderwijs - Erik Kamerbeek
bewerkenICT kan een welkome aanvulling zijn op het bestaande onderwijs. Wel moet het onderdeel zijn van een afgewogen pedagogish didactische benadering.
Veertig jaar computers in het onderwijs - Gerard Verhoef
bewerkenEen docent staat als het goed is midden in het leven en zal ICT gebruiken waar het hem nuttig lijkt en kan dit ook prima inschatten. Laat het daarom aan de docent.
ICT: goed gereedschap, slechte baas - Theodore Dalrymple
bewerkenDigitalisering kan geweldig handig zijn en kan op verschillende manieren ingezet worden om kennis te vergaren. Maar als doel op zich leidt het tot permanente oppervlakkigheid.
Kennis zit niet meer in de hersenen - Aleid Truijens
bewerkenJonge mensen moet je geen tijdgebonden technieken meegeven. Bied ze werktuigen waarmee ze de wereld kunnen leren begrijpen: kennis, kritisch nadenken, problemen analyseren maar ook creativieteit. Bildung heeft te maken met verhalen die ertoe doen en iets moois kunnen maken en overbrengen op anderen.
Het trivium in het digitale tijdperk - Diederik Boomsma
bewerkenZonder kennis vooraf kun je niet zoeken. Parate kennis is altijd handig: hoe meer je weet, hoe beter. Leren is oefenen en herhalen tot het een automatisme wordt.
Intrinsieke motivatie is een verworvenheid die met behulp van externe factoren wordt ontwikkeld. De leerkracht bezit kennis en wijsheid is erudiet en vakbekwaam. De leerkracht moet de zelfredzaamheid van leerlingen niet overschatten en de capaciteit om moeilijke opdrachten niet onderschatten: met de juiste discipline kunnen kinderen vaak meer dan we denken.
Vrijheid ontstaat door zelfbeheersing en discipline. De beheersing van elk onderwerp vraagt om een drieslag van kennis, begrip en creativiteit.
Overwegingen:
- stel de ontwikkeling van het concentratievermogen centraal;
- een trivium-revival: kennis verruimt de geest;
- benadruk het belang van discipline als basis voor vrijheid;
- zet in op goed leren schrijven en argumenteren: taalbeheersing.
Nieuw Babylon nog steeds in aanbouw - Sebastien Valkenberg
bewerkenNet als angst is ontzag een slechte raadgever als het gaat om technologische ontwikkelingen in het onderwijs. Het leidt tot sweeping statements. Deugden zijn geen aangeboren eigenschappen, maar patronen die zich inslijten door gewoonte.
Het syndroom van Nieuw-Babylon-in-aanbouw maakt dat oud al te gemakkelijk wordt gelijkgesteld met ouderwets. Ook al verandert er veel op techologisch gebied, de fundamentele onderwijsbehoefte van leerlingen is onveranderd gebleven.
Bildung, technologie en onderwijs in 'interessante tijden' - Hans Schnitzler
bewerkenWe leven in 'vloeibare tijden': klassieke onderscheidingen verliezen aan betekenis. Er is behoefte aan zingeving, identiteit en ondubbelzinnigheid.
Het verwerven van kennis is volgens veel mensen door de digitale revolutie niet meer nodig (downloadsubjectivisme). De notie 'stilstand is achteruitgang' is een verworvenheid van de technowetenschappelijke omwenteling: het accidentele, contingente en veranderlijke krijgt meer aandacht dan het eeuwige, noodzakelijke en onveranderlijke.
Er is geen bezwaar tegen het gebruik van digitale hulpmiddelen. Maar de voorkeur gaat uit naar de verhalen vertellende leerkracht: een esthetisch, expressief en empathisch kompas dat leerlingen helpt hun eigen subjectiviteit op het spoor te komen.
De siliconvaley mentaliteit (snel en oppervlakkig) heeft geleid tot een cultuurindustrie en een aandachtseconomie. Technologiën die nu als gif functioneren moeten weer medicijn worden. Juist in 'intersessante tijden' is het van belang dat de verhouding tussen technè, scholè en bildung op een duurzame en evenwichtige gestalte krijgt.
Neurocognitieve perspectieven voor ICT in de klas - Jurjen van der Helden, Inge Molenaar & Harold Bekkering
bewerkenDe vrije-energietheorie brengt relevante aandachtspunten voor het onderwijs aan het licht:
- iedereen bouwt een uniek model op van de wereld;
- de meeste energie wordt besteed aan het aanpassen van dit model;
- men handelt zo lang mogelijk volgens het bestaande model.
Onderwijs moet dus aansluiten op het individuele model van de wereld van elke leerling, bijvoorbeeld door adaptieve sturing. Voordelen van adapieve onderwijstechnologie zijn:
- directe terugkoppeling;
- oefeneningen die aansluiten bij het niveau;
- voortgang is inzichtelijk en overzichtelijk.
Hebbiaans leren laat ons inzien dat de hersenen alles met alles proberen te associëren. Ons denken is sterk ingebed in de interactie tussen onze hersenen, ons lichaam en de omgeving.
Het is van belang dat onderzoek en onderwijs samenwerken om keuzes te maken uit de veelheid van beschikbare ICT mogelijkheden.
Wie weet hier de weg? Over kunde en onkunde door digitalisering van het onderwijs - Ad Verbrugge
bewerkenWat moet er geleerd worden? Waarom moet er geleerd worden en hoe dient dat te gebeuren? De doelstelling van onderwijs is de kwalificering, socialisering en persoonlijke ontwikkeling van mensen. Maar hoe kunnen we dit het beste aanpakken?
Volwaardige mensenlijke kennis is kundige kennis: een houding of dispositie ontwikkel je alleen door oefening (de herhaling van de activiteit of het werk waarom het gaat). Zelfs om te 'spelen' moet je iets kunnen. Leerlingen aan projecten laten werken zonder benodigde vakkennis leidt tot 'schijnkunde'.
Het is van belang om lijfelijk tegegewicht te bieden tegen de ontlijving die met virtualisering gepaard gaat. De cultuur van een school moet de hedendaagse retribalisering van de samenleving het hoofd proberen te bieden door zelf een sterk gemeenschaps- en identiteitsgevoel uit te dragen.
Gegoogel met studenten - Jelle van Baardewijk (H13)
bewerkenEchte kennis is het vermogen om iets uit te kunnen leggen - dat is iets anders dan bij een meerkeuzevraag het goede antwoord aanklikken. Een gestructureerde leeromgeving met docent en student is een voorwaarde voor goed onderwijs wat inspireert tot studie: zorgvuldig lezen, herhalen, oefenen en uiteindelijk ook het kunnen plaatsen van de stof in een groter geheel.