Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Ontstaan van de heksenvervolging/Joseph Klaits. Ontstaan van de heksenvervolging: verschil tussen versies

De meeste beschuldigden waren arm en vrouw. Ze waren machteloos en wanhopig. Meestal gaven ze als motief voor hun wandaden dat de duivel hen kleding en eten had beloofd. Hij haalde hen over om te stelen, zelfmoord te plegen en om hun eigen kinderen te doden (zodat er meer geld overbleef). Als het weduwen waren, bood hij hen ook sexuele diensten aan. Doordat de geestelijkheid hel en verdoemenis preekte, dachten velen dat ze zoveel zonden hadden begaan, dat ze toch al naar de hel zouden gaan. Door een verbond met de duivel te sluiten, zou het niet slechter gaan, mogelijk een beetje beter. Religieuze wanhoop was algemeen. SommigenVeel mensen stonden onverschillig of zelfs vijandig tegenover de religie.

Arme en alleenstaande vrouwen die moesten bedelen, werden vaak bedreigd, uitgescholden of geslagen. Zij konden niet terugvallen op wettelijke middelen of op fysieke kracht,. dus mogelijkMogelijk koesterden veeldaarom beschuldigdenvelen van hen kwaadaardige gedachten over de buurtgenoten die hen niet hielpen maar bedreigden, uitscholden of sloegen. En als de buren dan soms echt doodgingen, dan was het bewezen: hekserij werkte! En misschien zijn er ook wel echt mensen dood gegaan door hekserij, want als iemand echt gelooft, behekst te zijn, kan hij psychosomatische symptomen krijgen die soms de dood ten gevolge hebben. Waarschijnlijk echter had een groot deel van de beschuldigden zelfs dit soort "mentale misdaden" niet begaan. Ook volstrekt onschuldigen konden tijdens het verhoor gaan geloven dat ze schuldig waren.

Klaits onderschrijft het idee van Thomas dat veel bedelaressen het slachtoffer waren van de heksenwaan. Bedelaressen hadden geen andere middelen van wraak dan vervloeking en bovennatuurlijke middelen. Hij betwijfelt echter datof het schuldgevoel (ontstaan door bedelaressen met lege handen weg te sturen) pas in de 16de en 17de is ontstaan, zoals Thomas stelt. Volgens Klaits was de Middeleeuwse maatschappij al in de 13e eeuw kapitalistisch en individualistisch en heeft een 'Gouden Tijd' van wederzijdse burenhulp in de Middeleeuwen nooit bestaan.

Bedelaressen en vroedvrouwen waren de ideale zondebokken voor de misère van alledag van het volk. Onbewust hadden de dorpelingen angst voor deze eenzame vrouwen, omdat diewant eenzaamheid was hun grootste angst was. De autoriteiten konden gelovenzeggen dat het lijden van het volk niet werd veroorzaakt doordoordat hunzij slechte eigenbestuurders tekortkomingenwaren, maar het resultaat was van demonische krachten. Wat rijkere keuterboeren konden hun weigering om bedelaressen iets te geven, rechtvaardigen door te zeggen dat de meesten van hen heksen waren.

10% van de vrouwen stierf in het kraambed. 16-30% van de nieuwgeborenen stierf voor het 1e jaar, (30% stierf voor het 3de jaar, 52% voor het 5de en 72% voor het 15de jaar). De ouders van een gestorven kind waren getraumatiseerd en hadden een schuldgevoel. De dood van hun kind zagen zij als de straf van God omdat ze iets verkeerds gedaan zouden hebben. De vroedvrouw werd dan vaak als zondebok aangewezen. Zij zou het kind gedood hebben en werd aangeklaagd wegens hekserij.

De vrouw werd als inferieur gezien. Moederschap en vooral maagdelijkheid waren haar beste kwaliteiten. Haar plaats in het huishouden was onder de man. Lichamelijkheid werd gezien als hinderlijk voor het zieleheil. SexualiteitSeksualiteit was alleen binnen het huwelijk toegestaan om kinderen te krijgen. De lustgevoelens van de mannen werden veroorzaakt door de verleidingskunst van de vrouwen. De vrouw werd een onverzadigbare wellust toegedicht. Zij bezweek eerder voor de verleidingen van de duivel. Weduwen en ongetrouwde vrouwen, dus zonder de leiding van een man, vervielen eerder tot hekserij.