Go leer je zo/Bewegende stenen: verschil tussen versies

Vraag 1: In onderstaande situatie is wit aan zet. Wit kan ervoor zorgen dat de zwarte stenen niet meer gemakkelijk met elkaar verbonden kunnen worden. Hoe?

 

 

{{Toggletext

Antwoord 1: Wit speelt uiteraard op 1. Dit scheidt de zwarte stenen en het verbindt de witte stenen.

 

 

}}

Vraag 2: In het onderstaande diagram kan wit er ook voor zorgen dat de twee gemerkte stenen in het centrum niet meer gemakkelijk verbonden kunnen worden met de stenen in de hoek. Hoe?

 

 

{{Toggletext

Antwoord 2: Wit moet uiteraard op 1 spelen.

 

 

}}

Vraag 4: In onderstaande situatie kan wit de 2 gemerkte zwarte stenen afknippen van de stenen in het centrum. Hoe?

 

 

{{Toggletext

Het vangen van deze stenen betekent voor wit dat de stenen links en rechts nu verbonden zijn. Had zwart op 1 gespeeld dan waren de stenen links en rechts gescheiden gebleven.

 

 

}}

Vraag 5: In onderstaande situatie kan wit de 2 gemerkte zwarte stenen vangen door ze af te knippen. Hoe?

 

 

{{Toggletext

Antwoord 5: Wit vangt de twee zwarte stenen door 1 te spelen. Wit verbindt daarmee tegelijkertijd de vier stenen aan de rand met de stenen in het centrum. Wit scheidt daarmee tegelijkertijd de stenen rechts en links van zijn positie. Als zwart de gelegenheid had gekregen op 1 te spelen dan waren de witte stenen gevangen.

 

 

}}

Vraag 6: In onderstaande situatie heeft zwart als laatste zet zwart 1 gespeeld. Dat was geen goede zet. Nu kan wit de 3 gemerkte zwarte stenen afknippen van de stenen in het centrum. Hoe?

 

 

{{Toggletext

Antwoord 6: Wit moet 2 spelen. Daarna dreigt een knip op A of B. Zwart heeft geen verweer.

 

 

}}

Antwoord 7: Deze zwart 1 werkt. De verbinding met de stenen aan de bovenrand is veilig omdat op wit 2 zwart 3 volgt en andersom. De verbinding met de stenen in het centrum werkt omdat op wit 4 zwart 5 volgt en andersom. Een dergelijke verbinding heeft een naam. We noemen het de bamboe-verbinding. In deze stelling staan nog meer bamboe-verbindingen.

 

 

}}

Vraag 8: Hoe verbindt wit in onderstaand diagram de stenen langs de rand?

 

 

{{Toggletext

Antwoord 8: Als wit 1 speelt dan zijn de stenen links en rechts verbonden. Wanneer zwart op A of B zou willen knippen dan is een steen daar erg gemakkelijk te vangen. Als zwart de gelegenheid zou krijgen op 1 te spelen dan zou wit in twee groepen zijn gesplitst.

 

 

}}

Vraag 9: Zwart aan zet. Hoe kan zwart verbinden met de gemerkte stenen rechts?

 

 

{{Toggletext

Op wit 2 volgt zwart 3 en andersom. Wanneer wit op 1 had mogen spelen dan waren alle witte verbonden geweest en de zwarte zouden gescheiden zijn.

 

 

}}

Vraag 10: Wit heeft zojuist 1 gespeeld. We noemen zoiets een sprong. Een sprong als deze draagt de japanse naam "iken-tobi". De vraag luidt of het voor zwart mogelijk is deze sprong te knippen.

 

 

{{Toggletext

Antwoord 10: Wit kan niet tegengaan dat de twee stenen geknipt worden. Zwart kan tussen de twee stenen spelen, zoals in onderstaand diagram.

 

 

Wit kan deze steen weliswaar atari zetten, zoals in onderstaand diagram, maar dan blijven er altijd 2 knippen over op 4 en op 5. Wit kan er maar één van dekken.

 

 

}}

Het resultaat mag op zijn minst onbevredigend genoemd worden voor zwart. Wit zat ingeklemd tussen twee zwarte stenen. Na de wilde knipactie van zwart heeft wit een hoek veroverd en heeft nu allemaal veilige stenen. Zwart heeft daarvoor in de plaats ongeveer evenveel gebied en ook allemaal veilige stenen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn geweest van de knipactie.

 

 

Een veel betere zet dan de wilde knip is het zelf spelen van een sprong, zoals in onderstaand diagram. Deze zet, die op zich ook weer een sprong is, ontwikkelt gebied aan de rechter rand en hij houdt de witte stenen ingeklemd.

Dit soort situaties kan tot ingewikkelde varianten leiden waarbij voortdurend rekening gehouden moet worden met mogelijkheden om te knippen, te verbinden, gebied te maken, groepen gescheiden te houden en zo voort. Daarmee willen we je voorlopig niet vermoeien.

 

 

Het belangrijkste dat je in acht moet nemen is dat het spelen van een sprong een alternatief is dat je beslist kunt overwegen. Beginnende spelers zien vaak over het hoofd dat wanneer je een steen iets verder speelt dan je op grond van je eerste overwegingen zou doen, je daarmee steeds net dat beetje meer pakt wat je uiteindelijk de overwinning brengt.

Een heel ander geval is de "aap". De aap is een goed voorbeeld van een sprong waarvan je in eerste instantie niet zou verwachten dat hij niet geknipt kan worden. Vooral de grote aap. In het onderstaande diagram heeft wit het zwarte gebied langs de rand binnengedrongen met 1. We noemen dit een grote aap, omdat wit zich als het ware als een slingeraap zo ver mogelijk het zwarte gebied in slingert. Wanneer wit op X zou spelen dan noemen we dat een kleine aap.

 

 

Je kunt de steen op 1 niet zonder meer van de gemerkte steen afknippen. De nabijheid van de rand heeft tot gevolg dat wit de verbinding altijd kan bewerkstelligen. Het is zelfs erg lastig om de witte stenen ervan te weerhouden het gebied binnen te dringen. De gebruikelijke manier om wit te stoppen wordt hieronder gedemonstreerd.

 

 

Als zwart zijn eerste zet op 5 speelt, dan volgt wit op 7. Zwart kan nu niet op 3 spelen, want die steen kan worden geslagen.

Vraag 1: Zwart aan zet knipt de 4 witte stenen aan de rand af van de stenen in het centrum.

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 1: Zwart kan knippen door op 1 te spelen. ''

 

 

}}

Vraag 2: Zwart aan zet knipt de witte stenen in de hoek af van de stenen links.

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 2: Zwart moet op 1 spelen om zo te voorkomen dat wit daar speelt. Zou wit hier spelen dan zijn de witte stenen verbonden. ''

 

 

}}

Vraag 3: Wit aan zet knipt de vier gemerkte zwarte stenen van de stenen in het centrum.

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 3: Wit moet op 1 spelen. Wit kan deze steen altijd verbinden met de omliggende stenen. Op zwart 2 in onder­staand diagram volgt wit 3. Wanneer zwart 2 op 3 zou hebben gespeeld dan vangt wit zelfs 5 stenen door op 2 te spelen. ''

 

 

}}

Vraag 4: Wit aan zet scheidt de zwarte stenen boven en beneden van elkaar en verbindt tegelijkertijd de stenen in het centrum met de stenen aan de rand.

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 4: Wit moet op 1 spelen. Zwart kan nu niet op A spelen omdat deze steen onmiddellijk geslagen kan worden. De zwarte stenen boven en beneden zijn met deze zet gescheiden gehouden. Had zwart hier mogen spelen, dan waren de witte stenen gescheiden en de zwarte verbonden. Dit is dus een zeer belangrijk punt om te spelen. ''

 

 

}}

Vraag 5: Waar speelt wit zodat de 3 gemerkte witte stenen verbonden zijn met de veilige stenen in de hoek?

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 5: Door op de rand te spelen verbindt wit de stenen. De witte stenen vormen weliswaar geen keten, maar zwart kan de verbinding niet meer tegengaan. ''

 

 

}}

Vraag 6: Hoe speelt wit zodat de gemerkte zwarte stenen niet meer verbonden kunnen worden met de veilige stenen in de hoek?

 

 

{{Toggletext

''Als wit 1 speelt in het rechter diagram, dan gaat het fout. Zwart geeft met 2 atari op de witte gemerkte steen. Daarna vangt zwart de twee witte stenen aan de rand. Wit kan er niets meer aan doen. ''

 

 

}}

Vraag 7: Wit heeft daarnet een iken-tobi (éénpunt-sprong) gespeeld met 1. Maar er staan veel zwarte stenen dicht in de buurt. Zwart is nu aan zet en knipt de witte stenen. Hoe?

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 7: Zwart speelt 2. De witte steen aan de rand is nu afgeknipt. ''

 

 

}}

Vraag 8: Zwart heeft geprobeerd met zwart 2 de twee witte stenen te knippen. Hoe behandelt wit deze situatie om de witte stenen verbonden te houden?

 

 

{{Toggletext

''Het rechter diagram laat zien dat de atari aan de rechter kant niet werkt. ''

 

 

}}

Om niet in de problemen te komen wil zwart de gemerkte steen afknippen van de stenen in het centrum. "Dan komt het met de stenen rechts ook wel goed" is de redenering. Waar moet zwart dan beginnen?

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 9: Zwart moet beginnen met 2. Wit kan dan wel atari geven met 3, maar zwart dekt deze steen met 4. Wit kan nu niet vermijden dat er op A of op B geknipt wordt. ''

 

 

}}

We nemen de situatie waarbij wit de knip op A met 4 dekt. Zwart zal knippen op B met 5. Er is echter nog geen ramp gebeurd voor wit. De afgeknipte steen is weliswaar verloren, maar hij ligt nog op het bord. Wit kan er nog gebruik van maken. Wit kan namelijk atari geven met 6. Zwart verlengt met 7. Nu dreigt er een knip op 10, maar voordat deze gedekt wordt speelt wit 8. Deze dreigt de stenen 5 en 7 te vangen. Zwart antwoordt daarom met 9. Daarna pas dekt wit met 10.

 

 

Vraag 10: Zwart had zich eigenlijk ten doel gesteld om de stenen rechts te beveiligen door de iken-tobi te knippen. De hamvraag luidt nu: Is zwart hierin geslaagd?

Vraag 11: We leggen nu een iets andere situatie neer. De zwarte stenen staan nu dichter bij de sprongen van de witte stenen. Zwart is aan zet. Lukt het nu wel om de zwarte stenen te beveiligen door middel van een knip van de iken-tobi?

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 11: Nu heeft het knippen van de witte iken-tobi wel zin. De witte steen aan de rand kan afgeknipt worden, en het zwarte gebied is hiermee aanzienlijk uitgebreid. ''

 

 

}}

Vraag 12: Onderstaand diagram laat zien hoe wit een grote aap speelt, waarna zwart probeert het gebied te verdedigen tegen de indringers. Wit is nu aan zet. Kan wit nu op A spelen?

 

 

{{Toggletext

''Antwoord 12: Wanneer wit te gretig is door op A te spelen, dan kan zwart de stenen knippen -of zelfs scheiden- van de buitenkant. Zwart laat weliswaar een steen slaan, maar de ingesloten witte stenen staan hulpeloos tegen de hun omringende zwarte overmacht. Bij zorgvuldig spel is het zwart altijd mogelijk om wit van 2 ogen te weerhouden. ''

 

 

''Wit zal eerst de knip moeten dekken. Daarna heeft zwart de gelegenheid om zijn knip te dekken. Dit is een belangrijke variant om te kennen bij het tegenhouden van de grote (en de kleine) aap. ''

 

 

}}