Plato/Critias: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Titel van Transwiki:Critias (Plato) gewijzigd in Plato/Critias: Verplaatsing naar goede pagina om geschiedenis samen te voegen conform GFDL |
GFDL-sjabloon toegevoegd en juiste versie teruggezet |
||
Regel 1:
{{
'''Critias''' is de naam van één van de latere [[w:filosofie|filosofische]] [[w:dialoog|dialogen]] van
▲'''Critias''' is de naam van één van de latere [[filosofie|filosofische]] [[dialoog|dialogen]] van [[Plato (filosoof)|Plato]] en het tweede deel van zijn geplande trilogie over de strijd tussen het mythische [[Atlantis (eiland)|Atlantis]] en Athene die 9000 jaar tevoren plaatsvond.
▲''Critias'' werd vooraf gegaan door ''[[Timaeus (Plato)|Timaeus]]'' en zou opgevolgd worden door ''[[Hermocrates (Plato)|Hermocrates]]''. Deze laatste dialoog werd naar alle waarschijnlijkheid nooit geschreven<ref>{{aut|Eberz, J.}}, ''"Die Bestimmung der von Platon entworfenen Trilogie Timaios, Critias, Hermokrates''". Philologus 69: 40-50, 1910.</ref>. Ook Critias zelf bleef deels onafgewerkt. We treffen hier dezelfde sprekers aan als die uit de 'Timaeus': Socrates, Timaeus van Locri, Hermocrates en Critias.
==Protagonisten==
*'''Socrates''': Plato laat zijn leermeester [[w:Socrates|Socrates]] in dialoog gaan met anderen om de waarheid te achterhalen. In dit geval lijkt het er wel op dat Plato eerder zijn eigen theorie van de staat probeert te illustreren aan de hand van de neergang van de ideale staat Atlantis.
*'''Critias''': Het is niet duidelijk of het hier gaat om de historische Critias, een van de [[w:Dertig Tirannen|Dertig Tirannen]] die na de nederlaag van Athene tegen [[w:Sparta (Griekenland)|Sparta]] mee een soort schrikbewind voerde over Athene. Plato zegt dat de grootvader van Critias het verhaal over Atlantis rechtstreeks van de grote [[w:Solon]|Solon]] (638 – 558 V.C.) vernomen zou hebben, wat nogal onwaarschijnlijk is, gezien het te grote tijdsverschil.
*'''
*'''
==Inhoud==
[[Afbeelding:Atlantis map Kampanakis.jpg|thumb|Fictieve kaart van Atlantis]]
'''Critias''' stelt de [[w:Oude Athene|Atheense maatschappij]] van 9000 jaar voor Plato's tijd voor als een ideale samenleving. Het landschap verschilde er grondig van het huidige Atheense landschap, dat volledig hertekend werd door aardbevingen en overstromingen. Griekenland was een land van groene heuvels en vruchtbare gronden. Er was overschot aan vruchten en graan en het water uit de bronnen stroomde overdadig. De Atheense boeren en krijgers waren deugdzaam, hardwerkend en matig.
Critias vertelt dan over het ontstaan van Atlantis. Het zou gaan om een eiland ten westen van de [[Zuilen van Hercules|Zuilen van Heracles]] (de huidige [[Straat van Gibraltar]]) in de [[Atlantische oceaan]]. De [[Lijst van Griekse goden|goden]] verdeelden door loterij de delen van de aarde en het eiland Atlantis kwam toe aan de zeegod [[Poseidon (mythologie)|Poseidon]]. Die werd verliefd op [[Clio]], een aardse vrouw, met wie hij verschillende kinderen voortbracht. [[Atlas (mythologie)|Atlas]], de oudste van allen, werd heerser en koning over Atlantis. ▼
Vervolgens begint Critias aan een uitgebreide beschrijving van het eiland met zijn paleis, zijn tempels, zijn grachten en verdedigingswerken. Hij vertelt hoe de muren van de gebouwen bekleed werden met het verloren gegane [[orichalcum]], dat hij als kostbaarste metaal na goud klasseert. Vele generaties lang bleven de Atlantiërs deugdzaam en zij toonden zich onverschillig tegenover de verleidingen van goud en bezit. Maar op den duur verloren zij, door vermenging met mensen, te veel van hun goede kwaliteiten en werden corrupt. [[Zeus]], de oppergod, zag het aan en strafte Atlantis...▼
Het verhaal eindigt hier abrupt. We weten alleen uit de Timaeus dat het eiland door de zee is verzwolgen, waardoor Athene de machtigste staat in het [[Middellandse Zeegebied]] werd.▼
▲Critias vertelt dan over het ontstaan van Atlantis. Het zou gaan om een eiland ten westen van de [[w:Zuilen van Hercules|Zuilen van Heracles]] (de huidige [[w:Straat van Gibraltar|Straat van Gibraltar]]) in de [[w:Atlantische oceaan|Atlantische oceaan]]. De [[w:Lijst van Griekse goden|goden]] verdeelden door loterij de delen van de aarde en het eiland Atlantis kwam toe aan de zeegod [[w:Poseidon
▲Vervolgens begint Critias aan een uitgebreide beschrijving van het eiland met zijn paleis, zijn tempels, zijn grachten en verdedigingswerken. Hij vertelt hoe de muren van de gebouwen bekleed werden met het verloren gegane [[w:orichalcum|orichalcum]], dat hij als kostbaarste metaal na goud klasseert. Vele generaties lang bleven de Atlantiërs deugdzaam en zij toonden zich onverschillig tegenover de verleidingen van goud en bezit. Maar op den duur verloren zij, door vermenging met mensen, te veel van hun goede kwaliteiten en werden corrupt. [[w:Zeus|Zeus]], de oppergod, zag het aan en strafte Atlantis...
▲Het verhaal eindigt hier abrupt. We weten alleen uit de Timaeus dat het eiland door de zee is verzwolgen, waardoor Athene de machtigste staat in het [[w:Middellandse Zeegebied]|Middellandse Zeegebied] werd.
{{bron|bronvermelding=Referenties: <references/> }}
{{GFDL-Wikipedia}}
{{sub}}
|