Sociale geschiedenis van de vroege middeleeuwen/Recht en belasting: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 8:
De [[w:Visigoten|Visigoten]], [[w:Bourgondiërs|Bourgondiërs]] en [[w:Franken (volk)|Franken]]: [[w:Salische Franken|Salische Franken]] en [[w:Ripuarische Franken|Ripuarische Franken]]) enzovoort, kenden (op enkele [[w:runen|runen]] voor religieus gebruik na) nauwelijks het schrift. De Germaanse rechters moesten het recht van buiten leren. Voor elk vergrijp bestond een vaststaande straf. Deze rechtspraak was echter onvoorspelbaar en subjectief, want alleen de rechters kenden het recht: niemand kon het nalezen. Verder hadden alle stammen hun eigen recht. Bij de Romeinen was overal hetzelfde recht geldig geweest en dat recht was opgeschreven. De Germanen begonnen hun recht in de late vijfde eeuw en vroege zesde eeuw weliswaar op schrift te stellen maar de rechters leerden het nog steeds uit hun hoofd. Dit recht bleef toegepast tot in de tiende eeuw en op sommige plaatsen nog later.
Zowel in de [[w:Merovingen|Merovingische]] als in de [[w:Karolingen|Karolingische]] tijd waren persoonlijke zaken in de rechtspraak belangrijker dan publieke zaken. Er waren veel [[w:Burgerlijk recht|privaatrechterlijke]] en weinig [[w:publiekrecht|publiekrechterlijke]] bepalingen. Bij de Romeinen was dat juist omgekeerd geweest. De diefstal van een hond of het breken van iemands vinger waren voor de Frankische rechter net zo belangrijk als voor de Romeinse rechter de fiscale verantwoordelijkheden van stedelijke functionarissen waren geweest. Alleen de [[w:Gallo-Romeinse Rijk|Gallo-Romeinen]] en de christelijke geestelijkheid bleven ten dele vasthouden aan het Romeinse recht.
De rechters moesten oordelen over: grensgeschillen, aanklachten tegen malafide kooplieden en conflicten over erfenissen, meestal tussen machtige, adellijke families. Verder waren er veel geschillen over diefstal van roerend goed<ref>De Germanen (behalve de Visigoten) hadden weinig ervaring met onroerend goed of grondeigendom</ref>. 'Bezit' betekende voor de Germanen het angstvallig bewaren van kostbare of onmisbare voorwerpen: juwelen, gereedschap, voedsel of huisdieren. Een slaaf die (in de zesde eeuw) een pot honing stal kon daarvoor opgehangen worden. Rond 800 werd in [[w:Gallia Narbonensis|Narbonnaise]] diefstal nog bestraft met de doodstraf, terwijl moord meestal bestraft werd met een geldboete.
==
Slaven konden de doodstraf door ophanging krijgen. Overspelige vrouwen konden levend verbrand worden of gewurgd (en daarna in een moeras gegooid). Het Salische recht kende zware straffen voor [[w:aanranding|aanranding]] en [[w:castratie|castratie]]. Men castreerde mannen zowel als wettige straf (als ze een vrouw hadden verkracht) als uit onderlinge wraakneming. Stelende slaven mochten worden gecastreerd hoewel zij meestal zweepslagen kregen. Voor het overige was er voor elk vergrijp een vaststaande boete.
Slaven die iets gestolen hadden, konden gemarteld worden (onder het Romeinse recht werden alle veroordeelde misdadigers gefolterd). [[w:Gregorius van Tours|Gregorius]] levert over dat de [[w:Martelen|foltering]] zeer sadistisch was. Het slachtoffer kwam op de pijnbank of werd opgehangen aan zijn handen die achter zijn rug waren samengebonden. Juist genezen wonden werden weer opengetrokken, soms moest een arts het slachtoffer eerst genezen zodat men weer opnieuw met de marteling kon beginnen. Het slachtoffer werd niet alleen door twee of drie beulen geslagen, maar door iedereen die maar in de buurt kon komen. Deze sadistische vorm van foltering ging door tot in de Karolingische periode. ▼
▲Slaven die iets gestolen hadden, konden [[w:Martelen|gemarteld]] worden.
==Godsoordeel==
In de Karolingische periode werd het van oorsprong heidense systeem van het [[w:Godsoordeel|Godsoordeel]] weer ingevoerd. Het bekendste Godsoordeel was de vuurproef: het slachtoffer moest blootsvoets over negen witgloeiende ploegscharen lopen. Als hij onschuldig was, zou God hem beschermen tegen verbranding en waren zijn voetzolen na drie dagen zo rose als pruimen. Maar een moordenaar zou God niet helpen en dat zou meteen te zien zijn. De vuurproef bleef tot in de twaalfde eeuw in de christelijke wereld in gebruik, ondanks verzet van sommige bisschoppen.
==Leugen en mijneed==
Het gegeven woord werd niet gerespecteerd in een gewelddadige wereld die door de jeugd werd geregeerd. Waarheid was tot een waanidee van oude mannetjes geworden<ref>[[Sociale geschiedenis van de vroege Middeleeuwen/Hof#Vazal|Leugenveld]]</ref>. Valse getuigenissen en meineden waren aan de orde van de dag, ook tijdens de processen. De kerk was hier dermate ontzet over dat in alle Middeleeuwse [[w:Boeteboek|boeteboeken]] vooral dat van [[w:Columbanus|Columbanus]] de meineed werd afgekeurd. Een meineed begaan uit vrije wil diende bestraft te worden met een verder leven in een klooster. Een meineed begaan uit angst voor weerwraak diende bestraft te worden met 7 jaar boetedoening waarvan 3 jaar op water en brood en een verder leven als ongewapende balling. Vooral het ongewapend moeten leven was in die gewelddadige tijd een groot risico.
==Asiel==
| |||