Leer jezelf ecologisch tuinieren/Plantkunde/Wortel: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
imported>Idioma-bot
k robot Erbij: ay:Saphi
imported>3wisemen
k - typo
Regel 1:
[[Afbeelding:Roots.JPG|thumb|200px|wortelstelsel van een plant op [[hydrocultuur]]]]
[[Image:Rattlesnake-Mt-uprooted-tree-3966.jpg||thumb|200px|wortelstelsel van een [[boom (plant)|boom]]]]
De '''wortel''' is het ondergrondse deel van de [[planten|plant]], waarmee deze water en opgeloste voedingstoffenvoedingsstoffen uit de bodem opneemt. Door opname van water ontstaat er een [[worteldruk]], die bij onvoldoende verdamping door de [[blad]]eren zo groot kan worden dat water bij de bladpunten naar buiten wordt geperst. Dit verschijnsel wordt [[guttatie]] genoemd. Ook zorgt de wortel voor de verankering van de plant in de grond. Voor een goede groei moet de grond voldoende lucht bevatten.
 
== Algemeen ==
Regel 11:
Wortels groeien in de richting van de zwaartekracht, dus gewoonlijk naar beneden. Dit wordt positieve geotropie genoemd. Bij sommige planten, zoals [[klimop]], ontstaan wortels op de stengel als de stengel ergens tegenaan komt. Deze reactie op aanraking wordt thigmotropisme genoemd.
[[Afbeelding:Sla-kiemend.jpg|400px|thumb|wortelharen bij kiemende sla]]
 
Aan de wortel zitten '''wortelharen''', die voor de eigenlijke opname van water en minerale voedingstoffenvoedingsstoffen zorg dragen. Wortelharen zijn uitstulpingen van bepaalde rhizodermiscellen, die geen cuticula hebben. Ze zijn 5 tot 17 [[Micrometer (lengtemaat)|micrometer]] in doorsnee en 80 tot 1500 micrometer lang. Ze hebben maar een beperkte levensduur en worden meestal niet ouder dan 3 dagen.
 
Aan de toppen van de wortels bevinden zich de groeipunten. De wortels die uit deze groeipunten ontstaan, heten primaire wortels. Aan de top van een wortel zit een beschermkapje, het wortelmutsje (calypra). Het wortelmutsje is slijmerig, waardoor de wortel makkelijk door de grond groeit.
Regel 17 ⟶ 18:
[[Afbeelding:Tomaat wortels.jpg|left|thumb|wortelstelsel van tweezaadlobbige (tomaat)]]Bij [[tweezaadlobbig]]en of dicotylen vormt deze wortel de hoofdwortel. Door vertakking van de hoofdwortel worden zijwortels gevormd. Door verdere vertakking van de zijwortels ontstaat een wortelgestel. Ook kan bij tweezaadlobbigen secundaire dikte groei optreden. Zo worden bij bomen de wortels dik en verhouten deze sterk. Hierdoor kunnen oppervlakkig wortelende bomen door opdrukking van het wegdek of de stoep schade toebrengen.
[[Afbeelding:Prei wortels.jpg|left|thumb|wortelstelsel van eenzaadlobbige (prei)]]
 
Bij [[eenzaadlobbig]]en of monocotylen worden na de kieming aan de bovenzijde van de halmheffer bijwortels (kroonwortels) gevormd (zie foto boven rechts) en sterft de kiemwortel al vrij snel af. Bij prei ontstaan in de loop van de groei steeds meer bijwortels, die op de wortelshals staan ingeplant, zoals op de foto links duidelijk te zien is. Bij eenzaadlobbigen kan geen secundaire dikte groei optreden.
 
Regel 49 ⟶ 51:
 
== Wortelconcurrentie ==
De verschillende plantensoorten concurreren met elkaar om de voedingsstoffen in de grond. Naast elkaar kunnen diepwortelende en oppervlakkig wortelende soorten leven. Planten kunnen elkaar door uitscheiding van bepaalde stoffen uit de wortels negatief beïnvloeden. Ook vindt er een positieve beïnvloeding plaats van het bodemleven. De uitgescheideuitgescheiden stoffen bestaan uit suikers, aminozuren, andere organische zuren en amiden. Deze stoffen beïnvloeden de beschikbaarheid van minerale voedingsstoffen in de grond en stimuleren de bacterie- en schimmelgroei in de grond.
 
== Adventiefwortels ==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.