Wikibooks

Leer jezelf ecologisch tuinieren/Lampionplant: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Vorige wijzigingVolgende wijziging →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
fixed de:
Brya (overleg | bijdragen)
0 bewerkingen
taxobox
Regel 1:
{{Taxobox|type=plant
{{Taxobox_begin | color = lightgreen | name = Lampionplant}}
|naam= Lampionplant
{{Taxobox_image | image = [[Image:PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg| 300px|Vrucht ]] | caption= }}
|afbeelding= PhysalisAlkekengi-balloon-sm.jpg
{{Taxobox_begin_placement | color = lightgreen }}
|afbeeldingtekst=
{{Taxobox_regnum_entry | taxon = [[Planten|Plantae]] (Planten)}}
|rijk= [[Planten|''Plantae'']] (Planten)
{{Taxobox_divisio_entry | taxon = [[Bedektzadigen|Magnoliophyta]] (Bedektzadigen)}}
|stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
{{Taxobox_classis_entry | taxon = [[Tweezaadlobbigen|Magnoliopsida]] (Tweezaadlobbigen)}}
|klasse= ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
{{Taxobox_ordo_entry | taxon = [[Solanales]]}}
|clade1= [[Bedektzadigen]]
{{Taxobox_familia_entry | taxon = [[Solanaceae]] (Nachtschadefamilie)}}
|clade2= [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
{{Taxobox_end_placement}}
|clade4= [[Lamiiden]]
{{Taxobox_section_genus_simple | color = lightgreen| name = Physalis}}
|orde= ''[[Solanales]]''
{{Taxobox_image | image = [[Image:Physalis 030.jpg| 300px| ]] | caption=Nervenstructuur van de vrucht}}
|familie= ''[[Solanaceae]]'' (Nachtschadefamilie)
{{Taxobox_end}}
|taxon= [[geslacht (biologie)|geslacht]]
|w-naam= ''Physalis''
|auteur= L.
|datum= 1753
|afbeeldingII= Physalis 030.jpg
|afbeeldingIItekst= Nervenstructuur van de vrucht }}
 
'''Lampionplant''' ('''''Physalis''''') is een geslacht van 75-90 [[soort]]en planten in de [[Nachtschadefamilie]]. De naam ''Physalis'' betekent blaas, en is afgeleid van de vorm van de uitgegroeide kelk van de [[Echte lampionplant]] die de vrucht na de bloei omsluit. De Echte lampionplant is de enige vertegenwoordiger van dit geslacht in Europa; de meeste andere soorten zijn inheems in [[Mexico (land)|Mexico]]<ref name="UP">Untangling Physalis (Solanaceae) from the Physaloids, door Maggie Whitson en Paul Manos, 2005</ref>.
 
Wikipedia behandelt de volgende soorten:
De Lampionplant is in Europa de enige vertegenwoordiger van dit geslacht, de meeste andere soorten zijn inheems in [[Mexico (land)|Mexico]]<ref name="UP">Untangling Physalis (Solanaceae) from the Physaloids, door Maggie Whitson en Paul Manos, 2005</ref>.
* [[Echte lampionplant]] (''Physalis alkekengi'')
::* ''[[Physalis angulata]]''
* [[Ananaskers]] (''Physalis peruviana'')
* [[Mexicaanse aardkers]] (''Physalis philadelphica'')
De [[Lampionplant]] wordt wereldwijd in tuinen aangeplant vanwege de decoratieve waarde van de oranje huls die de bes omgeeft. Zowel ''[[Physalis peruviana]]'' en ''[[Physalis philadelphica]]'' zijn belangrijk als voedingsmiddelen.
Recentelijk zijn ook enkele onderzoeken uitgevoerd naar anti bacteriele en anti tumor eigenschappen van enkele soorten<ref name="UP"/>. De bessen hebben een lichtzoete, ietwat zure smaak die vergelijkbaar is met sinaasappel of mandarijn.
 
=== Taxonomie ===
De [[Lampionplant]] wordt wereldwijd in tuinen aangeplant vanwege de decoratieve waarde van de oranje huls die de bes omgeeft. Hiernaast zijn ''[[Physalis peruviana]]'' en ''[[Physalis philadelphica]]'' belangrijk als voeding. Recentelijk zijn ook enkele onderzoeken uitgevoerd naar anti bacteriele en anti tumor eigenschappen van enkele soorten<ref name="UP"/>. De bessen hebben een lichtzoete, ietwat zure smaak die vergelijkbaar is met sinaasappel of mandarijn.
Martinez (1999) verdeelde het geslacht in 4 ondergeslachten met 12 secties:
* Ondergeslacht ''Physalis'': 1 soort, vermoedelijk China, mogelijk Europa.
** ''Physalis alkekengi'' (type)
* Ondergeslacht ''Physalodendron'' (G. Don) M.Martinez: 2 soorten: Zuid Mexico en midden-amerika.
** ''Physalis arborescens'', ''Physalis melanocystis''
* Ondergeslacht ''Quincula'' (Raf.) M.Martinez: 1 soort: ZW van de VS, N-Mexico.
** ''Physalis lobata'' (syn. ''Quincula lobata'')
* Ondergeslacht ''Rydbergia'' Hendrych 60 soorten, meest Mexico.
** sectie ''Angulatae'' (Rydb.) M.Y.Menzel (incl. ''Margaranthus'') : 10 soorten, V.S. tot midden Amerika.
** sectie ''Campanulae'' M.Martinez: 2 soorten in Mexico.
** sectie ''Carpenterianae'' (Rydb.) M. Y. Menzel : 1 soort in het ZO van de VS.
** sectie ''Coztomatae'' M.Martinez : 11 soorten in Mexico.
** sectie ''Epeteiorhiza'' G.Don : 14 soorten in het gebied van de VS tot midden Amerika.
** sectie ''Rydbergae'' M.Martinez: 2 soorten in Mexico
** sectie ''Viscosae'' (Rydb.) M.Y.Menzel: 6 soorten tussen de VS en Zuid Amerika.
** sectie ''Tehuacanae'' M.Martinez: 1 soort in Mexico.
 
;Referenties
<references />
 
;Externe links
 
:* {{eFloras|2|125280 | Physalis }}
==Taxonomie==
:* {{eFloras|11|125280 | Physalis }}
Martinez verdeelde het geslacht in 1999 in 4 ondergeslachten met 12 secties:
:* {{NCBI|24663|Physalis }}
*Ondergeslacht ''Physalis'': 1 soort, vermoedelijk China, mogelijk Europa.
**''[[Physalis alkekengi]]'' (type)
*Ondergeslacht ''Physalodendron'' (G. Don) M. Martinez: 2 soorten: Zuid mexico en midden-amerika.
**(P. arborescens, P. melanocystis)
*Ondergeslacht ''Quincula'' (Raf.) M. Martinez: 1 soort: ZW van de VS, N Mexico.
**(P. lobata (syn. Quincula lobata))
*Ondergeslacht ''Rydbergis'' Hendrych 60 soorten, meest Mexico.
**sectie Angulatae (Rydb.) M. Y. Menzel (incl. Margaranthus) : 10 soorten, V.S. tot midden Amerika.
**sectie Campanulae M. Martinez: 2 soorten in Mexico.
**sectie Carpenterianae (Rydb.) M. Y. Menzel : 1 soort in het ZO van de VS.
**sectie Coztomatae M. Martinez : 11 soorten in Mexico.
**sectie Epeteiorhiza G. Don : 14 soorten in het gebied van de VS tot midden Amerika.
**sectie Rydbergae M. Martinez: 2 soorten in Mexico
**sectie Viscosae (Rydb.) M. Y. Menzel: 6 soorten tussen de VS en Zuid Amerika.
**sectie Tehuacanae M. Martinez: 1 soort in mexico.
 
==Soorten==
[[ITIS]] kent en erkent in 2005 de volgende soorten:
*''[[Physalis acutifolia]]''
*''[[Physalis alkekengi]]'' - (Lampionplant)
*''[[Physalis angulata]]''
*''[[Physalis angustifolia]]''
*''[[Physalis arenicola]]''
*''[[Physalis carpenteri]]''
*''[[Physalis caudella]]''
*''[[Physalis cinerascens]]''
*''[[Physalis cordata]]''
*''[[Physalis crassifolia]]''
*''[[Physalis foetens]]''
*''[[Physalis grisea]]''
*''[[Physalis hederifolia]]''
*''[[Physalis heterophylla]]''
*''[[Physalis hispida]]''
*''[[Physalis latiphysa]]''
*''[[Physalis longifolia]]''
*''[[Physalis minima]]''
*''[[Physalis missouriensis]]''
*''[[Physalis mollis]]''
*''[[Physalis peruviana]]'' - (Ananaskers)
*''[[Physalis philadelphica]]'' - (Mexicaanse aardkers)
*''[[Physalis pubescens]]''
*''[[Physalis pumila]]''
*''[[Physalis subulata]]''
*''[[Physalis turbinata]]''
*''[[Physalis virginiana]]''
*''[[Physalis viscosa]]''
*''[[Physalis walteri]]''
 
{{commonscat|Physalis}}
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.