|
__NOTOC__
{{Taxobox | type = plant
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Artemisia abrotanum0.jpg}}
| naam = Alsem
| afbeelding = Artemisia abrotanum0.jpg
| afbeeldingtekst = Citroenkruid (''Artemisia abrotanum'')
| rijk = ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten)
| stam = ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
| klasse = ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
| clade1 = [[Bedektzadigen]]
| clade2 = [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
| clade4 = [[Campanuliden]]
| orde = ''[[Asterales]]''
| familie = ''[[Asteraceae]]'' (Composietenfamilie)
| w-naam = ''Artemisia''
| taxon= [[Geslacht (biologie)|Geslacht]]
| auteur = [[L.]]
| datum = 1753
}}
'''Alsem''' (''Artemisia'') is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] uit de [[composietenfamilie]]Composietenfamilie (''Asteraceae'').
Diversen soorten van dit geslacht komen in Nederland en België voor:
* [[../Absintalsem|Absintalsem]] - ''Artemisia absinthium''
* ''Artemisia ludoviciana'' ([[w:adventief|adventief]] uit Noord-Amerika)
* [[../Bijvoet|Bijvoet]] - ''Artemisia vulgaris'' (komt veel voor, langs wegbermen en op ruige plaatsen)
* [[../Duinaveruit|Duinaveruit]] - ''Artemisia campestris'' subsp. ''maritima'' (groeit in [[schorren]] en [[kwelders]])
* [[../Rechte alsem|Rechte alsem]] - ''Artemisia biennis''
* [[../Wilde averuit|Wilde averuit]] - ''Artemisia campestris'' subsp. ''campestris'' (langs rivierdalen en in de [[duin (geografie)|duin]]enduinen)
* [[../Zeealsem|Zeealsem]] - ''Artemisia maritima''
* [[../Witte alsem|Witte alsem]] - ''Artemisia alba'' (Syn. ''Artemisia camphorata''), een zuidelijke soort vindt men op de kalkrotsen van de [[Fonds de Leffe]] (Zuid-België)
Daarnaast worden [[citroenkruid../Citroenkruid|Citroenkruid]] (''Artemisia abrotanum'') en [[dragon (plant)../Dragon|dragonDragon]] (''Artemisia drancunculus'') gekweekt.
[[Zomeralsem]] (''Artemisia annua''), zoete alsem of qing hao wordt in China al heel lang gebruikt, maar sinds kort wordt ze ook in de moderne geneeskunde gebruikt als bron van [[artemisinine]]Artemisinine, een antimalariamiddel.
De naam alsem verwijst in het bijzonder naar de absintalsem (''Artemisia absinthium'')Absintalsem. Aan de knoppen van deze plant wordt vanouds een geneeskrachtige werking toegeschreven. Het bittere aftreksel van deze knoppen vormt een belangrijk bestanddeel van de dranken [[vermout]]Vermout en (klassieke) [[absint]]Absint. De smaakstof die daarbij een rol speelt is het naar [[menthol]] ruikende [[terpeen]] [[w:Thujon|Thujon]].
== BijbelTrivia ==
Alsem wordt gebruikt als ingrediënt in [[ w:kraamanijs|kraamanijs]]. ▼De spreekwoordelijke bitterheid van alsem komt ter sprake in een passage uit het Bijbelboek ''[[Openbaring van Johannes|Openbaring]]'', (hoofdstuk 8):
::"10 En de derde engel heeft gebazuind, en daar is een groote ster, brandende als een fakkel, gevallen uit den hemel, en is gevallen op het derde deel der rivieren, en op de fonteinen der wateren."
::"11 En de naam der ster wordt genoemd Alsem; en het derde deel der wateren werd tot alsem; en vele mensen zijn gestorven van de wateren, want zij waren bitter geworden."
Na de [[kernramp van Tsjernobyl]] in 1986, ontstond de theorie dat deze tekst een voorspelling van die ramp was. Met name een aflevering van [[Michael Palin]]s reisprogramma ''Pole to pole'' zorgde voor de verspreiding van dit verhaal. De naam Tsjernobyl zou volgens deze theorie het Oekraïense woord zijn voor de bittere soorten alsem. Dit laatste is niet helemaal juist: Tsjernobyl is het Oekraïense woord voor [[bijvoet]], een andere soort uit het geslacht.
==Trivia==
▲Alsem wordt gebruikt als ingrediënt in [[kraamanijs]].
== Externe link ==
*[http://linnaeus.nrm.se/botany/fbo/a/artem/welcome.html.en Linnaean herbarium (S-LINN), Artemisia] - Plaatjes van 15 ''Artemisia'' soorten uit [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]] [[herbarium]].
{{Commonscat|Artemisia}} ▼
▲{{ CommonscatCommons|Artemisia}}
[[Categorie:Artemisia| ]]
[[Categorie:Kruid]]
{{sub}}
[[ar:شيح]]
[[bg:Пелин]]
[[ca:Artemísia (gènere)]]
[[cs:Pelyněk]]
[[cv:Армути]]
[[da:Bynke]]
[[de:Artemisia (Pflanze)]]
[[en:Artemisia (genus)]]
[[eo:Artemizio]]
[[es:Artemisia (planta)]]
[[et:Puju]]
[[fa:درمنهها]]
[[fi:Marunat]]
[[fr:Armoise]]
[[fy:Aalst]]
[[he:לענה]]
[[hsb:Balica (ród)]]
[[ht:Bale amè]]
[[hu:Üröm (növény)]]
[[io:Artemizio]]
[[it:Artemisia]]
[[ja:ヨモギ属]]
[[ka:ავშანი]]
[[la:Artemisia (genus)]]
[[lt:Kietis]]
[[lv:Vībotnes]]
[[no:Malurter]]
[[pl:Bylica]]
[[pt:Artemísia (botânica)]]
[[ro:Artemisia]]
[[ru:Полынь]]
[[sah:Үөрэ ото]]
[[sq:Artemisia (Bimë)]]
[[sv:Malörtssläktet]]
[[tl:Damong-maria]]
[[uk:Полин]]
[[vi:Chi Ngải]]
[[zh:蒿属]]
| 