|auteur= [[Noël Martin Joseph de Necker|Neck.]] ex [[Sergei Arsenjevic Nevski|Nevski]]
|datum= 1937 }}
'''Handekenskruid''' ('''''Dactylorhiza''''') is een [[geslacht (biologie)|geslacht]] uit de [[Orchideeënfamilieorchideeënfamilie]] (''Orchidaceae''). De naam is ingegeven door de ondergrondse knollen die lijken op een hand met een aantal vingers. De bloemen[[bloem (plant)|bloem]]en variëren van paarsachtig tot lichtroze (vrijwel wit). Het is een geslacht waarvan het zwaartepunt in [[Europa (continentwerelddeel)|Europa]] ligt. Dat is vrij ongebruikelijk voor een geslacht uit deze familie. Binnen de [[Benelux]] is het één van de meest voorkomende geslachten. Er vallen een aantal soorten onder die voor een orchidee vrij snel groeien en in [[pioniervegetatie|pionieromstandigheden]] kunnen optreden.
Het geldt als een voor [[taxonoom|taxonomen]] moeilijk geslacht. De onderverdeling in soorten is voortdurend onderwerp van discussie en de [[flora (boek)|flora]]'s verschillen vaak in indeling. Zo heeftclassificeert de ''[[Heukels' floraFlora van Nederland]]'' de Rietorchisrietorchis als [[ondersoort]] van D.''Dactylorhiza majalis'', maar de ''[[Flora van België, het Groothertogdom Luxemburg, Noord-Frankrijk en aangrenzende gebieden]]'' classificeert hem als [[soort]] (D.''Dactylorhiza Praetermissa praetermissa'') die ook weer verder onderverdeeld is in ondersoorten. De reden van deze moeilijkheden is het voortdurend optreden van tussenvormen of natuurlijke [[hybride (biologie)|bastaarden]].
==Soorten==
In Nederland en België komen de volgende soorten voor: