Leer jezelf ecologisch tuinieren/Paardenstaart: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
imported>Tuganax
Geen bewerkingssamenvatting
Brya (overleg | bijdragen)
materiaal uit Equisetaceae hiernaartoe verplaatst
Regel 10:
|taxon=[[geslacht (biologie)|geslacht]]
|w-naam= ''Equisetum''
|auteur= [[L.]]
|datum= 1753 }}
Het geslacht '''Paardenstaart''' (''Equisetum'') is het enige geslacht binnen de Paardenstaartfamilie (''[[Equisetaceae]]''). Wat op de pagina over dit geslacht staat, geldt dus ook voor deze familie.
 
De planten zijn goed te herkennen als paardenstaart: ze hebben een [[stengel]] met een centrale holte en 2 ringen bijholtes er omheen. De stengel bestaat uit leden, waarbij het lid dat zijtakjes draagt afwijkt van de leden zonder zijtakken. De zijtakjes staan in kransen om de stengel heen en zijn eveneens geleed. De zeer talrijke [[spore]]n worden gevormd in een [[Aar (bloeiwijze)|aar]], die zich bij bepaalde soorten eindelings aan de gewone stengel bevindt, maar die bij andere soorten op een speciale bladgroenloze fertiele stengel kan worden aangetroffen.
==Determinatie==
 
De aar is kegelvormig en bestaat uit zeshoekige schubjes waar aan de binnenkant de sporen zich bevinden.
 
De sporen hebben bladgroen en 2 springdraden, elateren genoemd, die in droge toestand om de spore zijn gewikkeld, wanneer ze nat worden strekken ze zich en duwen de spore uit de aar. Een paardenstaart heeft verschillende typen sporen. De sporen groeien uit tot [[Chlorofyl|bladgroen]]houdend voorkiemen of prothallia. Deze zijn bij de paardenstaarten mannelijk of vrouwelijk. In dit stadium vindt de bevruchting plaats waarna de paardenstaart tot een volledige plant kan uitgroeien. De prothallia zijn gebonden aan een zeer open groeiplaats.
 
Een andere manier van voortplanting is via [[wortelstok]]ken. Deze manier van voortplanten stelt veel minder eisen aan de groeiplaats, zelfs fragmenten van wortelstokken kunnen weer uitgroeien tot volledige planten.
 
Een andere eigenschap van de soorten binnen de paardenstaartenfamilie is dat ze [[kiezelzuur]] gebruiken voor hun stevigheid. Dit heeft als gevolg dat de soort moet groeien op een bodem waar het element [[silicium]] in voorkomt, zoals op zand en kleibodems. Door het kiezelzuur zijn de soorten ook vergiftig voor veel dieren.
 
De meeste paardenstaarten zijn lage gewassen, maar in Amerika komt een soort voor die 12 meter hoog kan worden.
 
== Determinatie ==
De soorten uit het geslacht worden op de volgende kenmerken onderscheiden:
* Heeft de soort aparte fertiele bladgroenloze stengels die in het voorjaar een paar weken aanwezig en daarna afsterven of bevindt de sporenaar zich aan de top van de gewone stengel?
Regel 23 ⟶ 35:
* Is de buitenkant ruw of vrij glad?
 
Er zijn ongeveer 2515 soorten paardestaarten.
 
== Soorten in Nederland en België ==
* [[BastaardpaardenstaartHeermoes]] (''Equisetum × litoralearvense'')
*[[Bonte Paardenstaart]]Holpijp (''Equisetum variegatumfluviatile'')
* [[BospaardenstaartSchaafstro]] (''Equisetum sylvaticumhyemale'')
*[[Heermoes]]: (''Equisetum arvense×litorale'')
*[[Holpijp]] Vertakt schaafstro (''Equisetum fluviatile×moorei'')
*[[ Lidrus]] (''Equisetum palustre'')
* [[ReuzenpaardenstaartBospaardenstaart]] (''Equisetum telmateiasylvaticum'')
*[[Ruwe Paardenstaart]]Reuzenpaardenstaart (''Equisetum × trachyodontelmateia'')
*[[Schaafstro]]: (''Equisetum hyemale× trachyodon'')
*[[Vertakt schaafstro]]Vertakte paardenstaart (''Equisetum × mooreiramosissimum'')
*[[Vertakte Bonte paardenstaart]] (''Equisetum ramosissimumvariegatum'')
 
== Gebruik ==
==Taxonomische plaatsing==
Merk op dat in de 23e druk van de ''[[Heukels]]'' de paardenstaarten geplaatst zijn in de orde ''[[Filicales]]'', dus tussen de varens. In de 22e druk waren ze nog een eigen klasse ''Equisetopsida'': een plaatsing die in heel veel van de bestaande literatuur te vinden is. Maar de plantentaxonomie staat niet stil.
 
==Gebruik==
Een aftreksel van de paardenstaart wordt gebruikt om de schimmelaantasting [[echte meeldauw]] bij [[rozen]] te voorkomen. Hiervoor worden de rozen iedere 7 dagen bespoten met een aftreksel. Dit wordt gemaakt door 20 gram paardenstaart in een liter water te koken gedurende een half uur. Daarna moet het twee dagen trekken en ook gezeefd worden. Tot slot moet 1 deel van dit aftreksel worden toegevoegd aan vier delen schoon water.<ref>Nijkamp J., Rook R., Slijper H. en Zweers K. (1976). ''De 12 maanden van het jaar.'' Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum.</ref>
 
== Referenties ==
{{references}}
 
== Externe links ==
* {{NCBI|3257|Equisetum}}
 
{{commonscat | Equisetum }}
 
[[categorie:Cryptogamen]]
[[categorie: vaste plant]]
 
[[ar:أذناب الخيليات]]
Regel 56 ⟶ 70:
[[da:Padderok-familien]]
[[de:Schachtelhalme]]
[[en:HorsetailEquisetum]]
[[es:Equisetum]]
[[fa:دم‌اسبی (گیاه)]]
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.