Wikibooks

Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/Religie, magie en kerk: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren
← Vorige wijzigingVolgende wijziging →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
Beetjedwars (overleg | bijdragen)
17.569 bewerkingen
Beetjedwars (overleg | bijdragen)
17.569 bewerkingen
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 13:
==Artsen==
 
''Bron van dit hoofdstuk over magie: Keith Thomas, Religion and the decline of magic).'' <br>
 
Alleen de welgestelden in de steden konden zich een dokterarts veroorloven als ze ziek waren. Hoewel veel doktersartsen hun tarieven verlaagden voor de minder rijken, maakten dezen daar slechts zelden gebruik van. Op het platteland waren er nauwelijks doktersartsen. ArtsenZij konden nog niet veel uitrichten. De meesten gingen uit van de theorieën van [[w:Claudius Galenus|Galenus]], die inhielden dat de vier lichaamssappen ([[w:humores|humores]]) in evenwicht moesten zijn, omdat er anders een ziekte zou ontstaan. Hun therapeutische middelen beperkten zich voornamelijk tot: [[w:aderlaten|aderlaten]], een [[w:dieet|dieet]], de patiënt laten braken en het spoelen van zijn darmen door middel van [[w:klysma|klysma's]].
 
De [[w:chirurgijnbarbier|chirurgijnbarbier]] zou(de paskapper) naverrichte 1600ook verschijnenaderlatingen tegen een schappelijkere prijs. HijDe zoubarbier operaties(en gaanna verrichten1600 de [[w:chirurgijn|chirurgijn]]) verrichtte operaties onder een primitieve vorm van [[w:Algehele anesthesie|narcose]], met niet-[[w:Steriliseren (micro-organismen)|gesteriliseerde]] instrumenten en zonder [[w:antibioticum|antibiotica]] tot zijn beschikking te hebben. De mensen waren doodsbang voor deze operaties en maar weinigen overleefden ze.▼
De [[w:barbier|barbier]] (de kapper) verrichte overigens ook aderlatingen tegen een veel schappelijkere prijs.
 
Natuurlijk waren er tevens boeken met huismiddeltjes in omloop zoals de [[w:en:Tacuinum Sanitatis|tacuinum sanitatis]], 1390-1400. Daar stond bijvoorbeeld in dat latuw ([[w:sla|sla]]) zou helpen tegen slapeloosheid en [[w:gonorroe|gonorroe]]. Maar men dacht dat het gebruik van sla de paring en het gezichtsvemogen zou schaden. Die bijwerking zou men echter kunnen opheffen door [[w:selderij|selderij]] aan de latuw toe te voegen.
 
Rond 1500 vond de arts en onderzoeker [[w:Paracelsus|Paracelsus]] het medicijn [[w:laudanum|laudanum]] uit, een mengsel van wijn, 10% [[w:opium|opium]] en eventueel [[w:bilzekruid|bilzekruid]]. Dit vermeende wondermiddel is tot in de negentiende eeuw populair geweest.
▲De [[w:chirurgijn|chirurgijn]] zou pas na 1600 verschijnen. Hij zou operaties gaan verrichten onder een primitieve vorm van [[w:Algehele anesthesie|narcose]], met niet-[[w:Steriliseren (micro-organismen)|gesteriliseerde]] instrumenten en zonder [[w:antibioticum|antibiotica]] tot zijn beschikking te hebben. De mensen waren doodsbang voor deze operaties en maar weinigen overleefden ze.
 
<gallery>
File:Sieben weise Meister, Dirmstein 1471 Seite 55r.jpg|Aderlaten, 1471
Bestand:Barbier-1568.png|Barbier, 1568
File:Surgical instruments.jpg|Chirurgische instrumenten uit de Middeleeuwen, 1425-1550
File:CirconcisionRothenburg.jpg|[[w:de:Friedrich Herlin|Friedrich Herlin]], [[w:Circumcisie|besnijdenis]]
File:Hieronymus Bosch 053.jpg|[[w:Hieronymus Bosch|Hieronymus Bosch]], genezing van krankzinnigheid, ca. 1500
File:Medieval dentistry.jpg|Tandarts met een tandenketting om zijn nek, 1360-1375
File:Older barber-dentist.jpg|Barbier-tandarts, 16de eeuw
 
File:Vesalius Fabrica fronticepiece detail.jpg|1543
</gallery>
 
==Brillen==
Vanaf 1280 werd er in Italië melding gemaakt van [[w:lens (optiek)|lenzen]] die gebruikt werden om het gezichtsvermogen te verbeteren. Aanvankelijk bevond de lens zich in een standaard die met de hand werd vastgehouden. De op de neus geklemde [[w:bril|bril]] met twee glazen kwam wat later.
De eerste brillen waren voor vérziende mensen, vooral oudere monniken die moeite hadden met het lezen.
 
<gallery>
File:Conrad von Soest, 'Brillenapostel' (1403).jpg|[[w:de:Conrad von Soest|Conrad von Soest]], 1403
File:Apostle with glasses (1439).jpg |1439
File:Friedrich Herlin, Reading Saint Peter (1466).jpg|Friedrich Herlin, 1466
</gallery>
 
==Magie==
Magie kan gedefinieerd worden als het met de gedachten beïnvloeden van mensen, dieren, planten en hun (levens)processen. Men dacht dat dit ten goede en ten kwade gebruikt kon worden: er zou witte en zwarte magie zijn.
 
[[File:Champion des dames Vaudoises.JPG|thumb|left|130px|Op bezems vliegende heksen, 1451]]
===Witte magie===
Veel mensen zochten hun toevlucht bij magiërs (vrouwelijke en mannelijke tovenaars<ref>Verder waren er ook nog magiërs die werkten als: waarzegger, astroloog en terugvinder van verloren of gestolen spullen en mensen.</ref>) die gebruik maakten van kruiden, drankjes en (uitgesproken of opgeschreven) [[w:bezwering|bezweringen]]. Elk dorp had wel een of meer van die magiërs en die werden meestal door de wereldse en kerkelijke autoriteiten met rust gelaten.
 
===Zwarte magie===
De kerk maakte zich meer zorgen over de zwarte magie die mensen soms op elkaar uitoefenden, zelfs op kinderen (mal occhio)<ref>De moralisten raadden aan om de kinderen een stukje koraal om de hals te hangen.</ref>. Zo legde men knopen in veters om een man impotent te maken, gebruikte men liefdesdrankjes, zou men processen als bier- en kaasmaken laten mislukken, mensen en dieren ziek maken, de oogst laten mislukken en hagelbuien veroorzaken.
 
Toch zou het nog tot bijna 1400 duren voordat er sprake was van een enigszins systematische vervolging van de vermeende zwarte magiërs<ref>[[Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Begin van de heksenvervolging, ca. 1300-1450|Begin van de heksenvervolging]].</ref>. Deze heksenvervolging zou na 1500 vooral in Duitsland maar ook in Frankrijk ernstige vormen gaan aannemen<ref>[[Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/De toename van de heksenvervolging ca. 1450-1560|Toename van de heksenvervolging.]]</ref>.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.