Sociale geschiedenis van de late middeleeuwen/Erven, parken, tuinen en kastelen: verschil tussen versies

De meeste landbouwgebieden werden in de late Middeleeuwen afgebakend, net als in de vroege Middeleeuwen<ref>[[Sociale geschiedenis van de vroege Middeleeuwen/Eigendom en omheining|Omheiningen]]</ref>. Men gebruikte daarvoor: grensstenen (die echter gemakkelijk verplaatst konden worden), staken, palen, bomen, een muur, een beek, een weg, een rotsblok of een bron.

De wegen, de bronnen, de grote rivieren, de pleinen waarop markt gehouden werd en de plaatsen waar vee bijeen gedreven werd, waren altijd publiek bezit.

Particulier eigendom vonden de middeleeuwers heel belangrijk. Bepaalde percelen werden omheind of zelfs ommuurd, zo blijkt uit [[w:Miniatuur (handschrift)|miniaturen]], uit in perspectief getekende plattegronden, uit reisverslagen en uit gerechtelijke actenakten van die tijd. Deze terreinen heetten 'eigen terreinen' ('defense') en waren verboden voor onbevoegden. De eigenaar van dergelijke gronden borg binnen die omheining zijn voorraden, roerende goederen, landbouwwerktuigen en zijn veestapel op<ref>[[Sociale geschiedenis van de vroege Middeleeuwen/Eigendom en omheining#Vrijplaats|Vrijplaats.]]</ref>: dat alles was daar onder normale omstandigheden veilig. Door die omheining beschermde hij zichzelf en zijn gezin tegen de blikken van vreemdelingen, tegen buren, rondzwervende huisdieren en vee en tegen wilde beesten die op het einde van de 15de eeuw weer in grote getalen verschenen. En door hun koeien binnen omheind terrein te laten grazen, hoefden de boeren er geen toezicht op te houden, want ze konden niet bij de buren de oogst gaan vertrappen of opvreten.

Kastelen lagen meestal buitenop dehet stadplatteland en werden voornamelijk bewoond door een [[Sociale geschiedenis van de hoge Middeleeuwen/Feodalisme en adel#Koning|koning]] of een [[Sociale geschiedenis van de hoge Middeleeuwen/Feodalisme en adel#Vazallen|graaf]].

Het kasteel was, net als veel [[Sociale geschiedenis van de late Middeleeuwen/Huizen in de stad#Paleizen|paleizen]] verdeeld in een gedeelte voorbestaande uit de privé- en ontvangstvertrekken van de heer en een ander gedeelte voorbestaande uit de ruimtes van de huishoudelijke diensten en de vertrekken van het personeel.

Er waren wenteltrappen naar de hogere etages, veel vertrekken waren verwarmd, de wanden waren gelambriseerd, de ramen konden gesloten worden niet alleen met luiken maar ook met beglaasde vensters<ref>[[Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/In en rond het huis#Ramen en tocht|Glazen ramen waren rond 1330 in Toscana uitgevonden.]]</ref> en op de vloer was van [[w:vloertegel|plavuizen]]vloer waarlagen matten op lagen.

De muren van het kasteel konden wel een meter dik zijn. Het dak was bedekt met [[w:leisteen|leisteen]]. Soms was het dak versierd met beschilderde en vergulde koperen [[w:banier|banieren]] metwaar de wapens van de graaf of koning eropop geschilderd waren.