|
__NOTOC__ __NOEDITSECTION__
{{Taxobox
|{{Leer afbeelding=jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Athyrium filix-femina Moore30.png }}▼| type= plant
| naam= ''Athyriaceae''
▲| afbeelding= Athyrium filix-femina Moore30.png
| afbeeldingtekst= wijfjesvaren
| rijk= [[Planten|''Plantae'']] (Planten)
| stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
| klasse= ''[[Pteropsida]]'' <br />(Varens en paardenstaarten)
| orde= ''[[Filicales]]''
| taxon= [[familie (biologie)|familie]]
| w-naam= ''Athyriaceae''
| auteur= [[Arthur Hugh Garfit Alston|Alston]]
| datum= 1956
}}
De '''wijfjesvarenfamilieWijfjesvarenfamilie''' (''Athyriaceae'', ook wel ''Woodsiaceae'') is een grote [[familie (biologie)| familie]] van [[varens]] met ongeveer twintig [[geslacht (biologie)|geslachten]] en meer dan 700 [[soort]]ensoorten.
In [[België]] en [[Nederland]] komen van nature vier soorten uit deze familie voor.
=== Naamgeving en etymologie ===
*[[Synoniem (plantkunde)|Synoniem]]: ''Woodsiaceae'' <small>([[w:Ludwig Diels|Diels]]) [[w:Wilhelm Franz Herter|Herter]], (1949)</small>
De [[botanische naam]] ''Athyriaceae'' is afkomstig van het geslacht ''[[../Athyrium|Athyrium]]'' en is afkomstig van het [[Oud-grieksOudgrieks]]e ''athyrium'' (kleine deur), wat slaat op de [[dekvliesje]]sdekvliesjes die bij dit geslacht als een deurtje aan een scharnier zijn opgehangen.
=== Kenmerken ===
[[Bestand:Athyrium.filix-femina.2.jpg|thumb|150px|left|Vruchtbaar blad overdekt met rijpe sporenhoopje bij de wijfjesvarenWijfjesvaren (''Athyrium filix-femina'')]]
Wijfjesvarens zijn overwegend [[w:terrestrische plant|terrestrische plant]]en met rechtopstaande of kruipende, beschubde [[w:rhizoom|rhizomen]], de [[blad../Plantkunde/Blad|bladen]]en verspreid of gebundeld. De [[stengel../Plantkunde/Stengel|bladsteel]] omvat twee [[vaatbundel]]svaatbundels die naar de top tot samensmelten tot één U- of sikkelvormige bundel. De [[w:fertiel|fertiel]]e en [[onvruchtbaarheid|steriele]] [[blad]]enbladen zijn gelijkvormig. De [[sporenhoopje]]ssporenhoopjes dragen al dan niet een [[dekvliesje]].
=== [[w:Habitat|Habitat]] en verspreiding ===
De wijfjesvarenfamilieWijfjesvarenfamilie is een familie met een [[w:kosmopoliet|kosmopolitische]] verspreiding, ze zijn over de hele wereld te vinden. Het zijn voornamelijk [[w:terrestrische plant|terrestrische plant]]en, enkele zijn [[w:lithofyt|lithofyt]]isch.
=== Taxonomie ===
Er bestaat nogal wat onenigheid over de juiste [[botanische naam|wetenschappelijke naam]] voor deze familie. Alhoewel ''Woodsiaceae'' de oudste naam is (1949) en dus in principe voorrang heeft op ''Athyriaceae'' (1956), wordt in de 23e druk van de ''[[w:Heukels|Heukels]]'' toch deze laatste als geldige naam opgegeven.
*'''=== Geslachten :''' ===▼De familie omvat 22 geslachten.
* ''Acystopteris''
* ''Adenoderris''
* ''Anisocampium''
* Geslacht: ''[[ ../Athyrium|Athyrium]]'' ▼* ''Cheilanthopsis''
* ''Cornopteris''
* ''Cystoathyrium''
* Geslacht: ''[[ ../Cystopteris|Cystopteris]]'' ▼* ''Deparia''
* ''Diplaziopsis''
* ''Diplasium''
* Geslacht: ''[[ ../Driehoeksvaren|Gymnocarpium]]'' ( [[Driehoeksvaren ]]) ▼* ''Hemidictyum''
* ''Homalosorus''
* ''Hypodematium''
* ''Kuniwatsukia''
* ''Makotopteris''†
* ''Protowoodsia''
* ''Pseudocystopteris''
* ''Rhachidosorus''
* ''Trichoneuron''
* Geslacht: ''[[ w:Woodsia|Woodsia]]'' ▼
===Geslachtenlijst Soorten ===
De soorten staan beschreven in de hoofdstukken over de geslachten.
**''[[Acystopteris]]'' - ''[[Adenoderris]]'' - ''[[Anisocampium]]'' - ''[[Athyrium]]'' - ''[[Cheilanthopsis]]'' - ''[[Cornopteris]]'' - ''[[Cystoathyrium]]'' - ''[[Cystopteris]]'' - ''[[Deparia]]'' - ''[[Diplaziopsis]]'' - ''[[Diplasium]]'' - ''[[Gymnocarpium]]'' ([[Driehoeksvaren]]) - ''[[Hemidictyum]]'' - ''[[Homalosorus]]'' - ''[[Hypodematium]]'' - ''[[Kuniwatsukia]]'' - ''[[Makotopteris]]''† - ''[[Protowoodsia]]'' - ''[[Pseudocystopteris]]'' - ''[[Rhachidosorus]]'' - ''[[Trichoneuron]]'' - ''[[Woodsia]]''
===Beschreven soorten===
Van de wijfjesvarenfamilie worden de volgende soorten in detail beschreven:
▲*Geslacht: ''[[Athyrium]]''
**Soorten:
***''[[Athyrium distentifolium]]''
***''[[Athyrium filix-femina]]'' ([[Wijfjesvaren]])
***''[[Athyrium flexile]]''
***''[[Athyrium niponicum]]''
▲*Geslacht: ''[[Cystopteris]]''
**Soorten:
***''[[Cystopteris alpina]]''
***''[[Cystopteris fragilis]]'' ([[Blaasvaren]])
***''[[Cystopteris montana]]''
▲*Geslacht: ''[[Gymnocarpium]]'' ([[Driehoeksvaren]])
**Soorten:
***''[[Gymnocarpium dryopteris]]'' ([[Gebogen driehoeksvaren]])
***''[[Gymnocarpium robertianum]]'' ([[Rechte driehoeksvaren]])
▲*Geslacht: ''[[Woodsia]]''
**Soorten:
***''[[Woodsia alpina]]''
==Afbeeldingen==
<gallery>
Bestand:Athyrium filix-femina2.jpg|'''[[Wijfjesvaren]]''' (''Athyrium filix-femina'')
Bestand:Cystopteris fragilis kz1.jpg|'''[[Blaasvaren]]''' (''Cystopteris fragilis'')
Bestand:Gymnocarpium dryopteris AT.JPG|'''[[Gebogen driehoeksvaren]]''' (''Gymnocarpium dryopteris'')
</gallery>
=== Bronnen ===
{{bronnen|bronvermelding=
* {{Aut|[[w:Ruud van der Meijden|R. van der Meijden]]}}, 2005.: ''[[w:Heukels' Flora van Nederland|Heukels' Flora van Nederland]]'', Wolters-Noordhoff, Groningen/Houten, ISBN 90-01-58344-X
*[http://www.f-lohmueller.de/botany/fam/a/Athyriaceae.htm ''Athyriaceae'' in ''The Botanical System of the Plants'']
}}
{{Commonscat|Athyriaceae}} ▼{{Navigatie Pteropsida}}
{{Navigatie Athyriaceae}}
▲{{ CommonscatCommons| Category:Athyriaceae}}
[[Categorie:Varen]]
[[Categorie:Plantenfamilie]]
{{sub}}
[[da:Fjerbregne-familien]]
[[en:Athyriaceae]]
[[es:Woodsiaceae]]
[[fr:Woodsiaceae]]
[[lt:Vudsijiniai]]
[[sv:Hällebräkenväxter]]
| 