Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Ontstaan van de heksenvervolging/Joseph Klaits. Ontstaan van de heksenvervolging: verschil tussen versies

De meeste van hekserij beschuldigden waren armlastige vrouwen. Ze waren machteloos en wanhopig. Meestal gaven ze als motief voor hun wandaden dat de duivel hen kleding en eten had beloofd. Hij haalde hen over om te stelen, zelfmoord te plegen en om hun eigen kinderen te doden (zodat er meer geld overbleef)<ref>[[Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/Geboorte en opvoeding#Kindermoord en verstoting|Kindermoord in Toscane, 1300-1500.]]</ref>. Als het weduwen waren, bood hij hen ook seksuele diensten aan.

*ErNa 1100 kwam, stelt Klaits, na 1100er een groeiende angst voor minderheden.

*Daar kwam nog bij dat eerst alle gelovigen bij de wederkeer van Christus naar de hemel zouden gaan. Vanaf 1100 echter werd er steeds meer de nadruk gelegd op de [[w:dag des oordeels|laatste oordeel]]. WieAlleen wie goed had gedaan, mocht naar de hemel, wie kwaad had gedaan, moest naar de [[w:hel (geloofsconcept)|hel]]. De meeste mensen echter geloofden dat ze wel naar de hel zouden gaan.

*Na 1200 begon de geestelijkheid het volk grote angst in te boezemen voor de hel, de duivel en de zonde om hen op het rechte pad te brengen. De meeste mensen geloofden daardoor dat ze wel naar de hel zouden gaan. Daarom werd de angst voor de dood steeds groter.
*Deze angst voor de dood werd nog verhevigd door het verschijnen van de [[w:builenpest|builenpest]] die vanaf 1347 herhaaldelijk in Europa huishield tot 1720. De kerk zei dat de pest de straf van God was. Het volk zocht zondebokken en vond die in de Joden die massaal en op gruwelijke wijze vermoord werden. Heksen waren meestal sociaal dermate onbetekenend dat men meende dat ze alleen een enkel persoon kwaad konden doen en niet de hele maatschappij.

Angst voor minderheden, voor de dood en voor de duivel tesamen veroorzakenveroorzaakten het beeld van de heks.

De geleerden hadden door de Renaissance kennis gemaakt met de werken van [[Plato]] en zijn wereld vol geesten en [[w:demon|demonen]] ([[w:Neoplatonisme|Neoplatonisme]]). De magie kwam een tijd in de belangstelling te staan op de universiteiten, ([[w:Neoplatonisme|Neoplatonisme]]).maar Ookook de demonen en geesten van Plato werden echteruiteindelijk verbondenuitgelegd metals dezijnde duiveldes duivels. DeEen magiër kon wel beweren dat hij de demonen (en mogelijk zelfs de duivel) alleen maar gebruikte voor goede doeleinden omdat hijzelf immers een goed mens was, maar de geleerden zeiden dat hij gebruiktzich liet werdgebruiken dóór de duivel.

Rond 15501560 gebruiktenbegonnen de geleerden het oude volkssprookje van het vliegen naar de [[Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Heksensabbat|heksensabbat]] te gebruiken om de heksen ook nog te beschuldigen van vrijwillig sexueel verkeer met de duivel. Tevens werd de wettelijke weg (eerst accusatoir daarna inquisitoir<ref>[[Heksenvervolging in Europa (1300-1720)/Rechtsgang|Rechtsgang.]]</ref>) om heksen te executeren na 1520 veel makkelijker begaanbaar.

10% van de vrouwen stierf in het kraambed. 16-30% van de nieuwgeborenen stierf voor het 1eeerste jaarlevensjaar, (30% stierf voor het 3dederde jaar, 52% voor het 5devijfde en 72% voor het 15devijftiende jaar). De ouders van een gestorven kind waren getraumatiseerd en hadden een schuldgevoel. De dood van hun kind zagen zij als de straf van God omdat ze iets verkeerds gedaan zouden hebben. De vroedvrouw werd dan vaak als zondebok aangewezen. Zij zou het kind gedood hebben en werd vervolgens aangeklaagd wegens hekserij.

Vroedvrouwen voldeden aan het stereotype van de heks. Ze waren arm, meestal alleenstaand en vrouw. Als ze dan door velede jaren heen ook nog impopulair waren geworden (door de onvermijdelijke hoge sterfte bij de geboorten), liepen ze net zo'n groot risico om te worden aangeklaagd als de ruziezoekende, iedereen vervloekende bedelares.

De vroedvrouw werd vervolgens onder marteling gedwongen om toe te geven dat zij een pact met de duivel had gesloten, dat zij moeders, ongeboren en pasgeboren baby's dood had getoverd, en dat zij naar de sabbatheksensabbat was gevlogen (met behulp van babyvet<ref>Verkregen door baby's te koken, liefst ongedoopte jongetjes.</ref>) om daar babyvlees te eten.

De elite (de gegoede burgerij en de hogere geestelijkheid) was fanatiek bezig om zijn morele waarden op te leggen aan het volk. Vrouwen die kinderen kregen buiten het huwelijk, werden door het gerecht bestraft. Geboortecontrole bestond echter nauwelijk en abortus was gevaarlijk. De conceptie[[w:bevruchting|bevruchting]] en de geboorte van een kind konden dus niet verhinderd worden. Daarom gingen vrouwen hun buitenechtelijke kinderen soms doden na de geboorte. DaarOverigens hielpendoodden vroedvrouwenook getrouwde vrouwen hun kinderen wel, bij.als Ditzij werdte dusweinig nugeld ookhadden strafbaarom ze op te voeden<ref>[[Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/Geboorte en metopvoeding#Kindermoord deen duivelverstoting|Kindermoord in Toscane 1300-1500.]]</ref>. Vroedvrouwen hielpen waarschijnlijk vaak bij die verbondenkindermoord. Na 1450 moesten vroedvrouwen een eed afleggen dat ze geen enkele vorm van magie zouden toepassen bij de geboorte, geen kinderen zouden vermoorden en nieuwgeborenen meteen bij de pastoor zouden aangeven en laten dopen.

De vrouw werd als een inferieur wezen gezien. Moederschap en vooral maagdelijkheid waren haar beste kwaliteiten. Haar plaats in het huishouden was onder de man. Lichamelijkheid werd gezien als hinderlijk voor het zieleheil. Seksualiteit was alleen binnen het huwelijk toegestaan en dan nog alleen maar om kinderen te krijgen. De lustgevoelens van de mannenman werden veroorzaakt door de verleidingskunstverleidingskunsten van de vrouwenvrouw. De vrouw werd een onverzadigbare wellust toegedicht. Zij bezweek eerder voor de verleidingen van de duivel dan de man. Weduwen en ongetrouwde vrouwen, dus vrouwen die het zonder de leiding van een man moesten stellen, vervielen eerder tot hekserij dan getrouwde vrouwen.