Leer jezelf ecologisch tuinieren/Tarwe: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 27:
 
==Oorsprong==
Tarwe
Tarwe is ook een van de oudste [[domesticatie|gedomesticeerde]] planten. De domesticatie vond waarschijnlijk ongeveer 10.000 jaar geleden plaats in het [[Midden-Oosten]] en [[Afrika]] van [[Syrië]] tot [[Jammu en Kasjmir (gebied)|Kasjmir]] en naar het zuiden tot in [[Ethiopië]].
 
[[Gewone tarwe]] of broodtarwe is [[hexaploïd]] met 42 [[chromosoom|chromosomen]] (2n = 42) en ontstaan uit verschillende voorouders. De ontwikkeling is waarschijnlijk als volgt gegaan:
<br />De diploïde [[eenkoorn]] (2n = 14) heeft zich gekruist met een [[diploïde]] wilde grassoort (2n = 14). De hieruit ontstane [[hybride (biologie)|hybride]] heeft het dubbele aantal chromosomen, omdat de diploïde vorm niet [[fertiel]] is en is dus tetraploïd met 28 chromosomen (2n=28). Van deze hybride stammen de [[emmertarwe]] en de [[harde tarwe]], macaronitarwe of durumtarwe ''Triticum durum'' af. De emmertarwe heeft zich gekruist met de diploïde ''Aegilops tauschii'' ook wel ''Aegilops squarrosa'' ([[synoniem (plantkunde)|synoniem]]) (2n = 14) genoemd. Ook deze hybride heeft zich verdubbeld, omdat anders geen fertiele plant ontstaat. Dit zijn dus de uiteindelijke hexaploïde tarwe's [[gewone tarwe]] en [[spelt]].
 
Vaak zien we bij kruisingen tussen soorten dat er geen fertiele planten ontstaan doordat de chromosomenparen te veel verschillen. Door verdubbeling van het aantal chromosomen kan wel een goede paring van de chromosomen optreden. (zie [[meiose]]).
 
===Genetische achtergrond===
*Het [[genoom]] van eenkoorn wordt weergegeven met A en eenkoorn-planten hebben AA.
*Het genoom van de wilde diploïde grassoort wordt weergegeven met B en planten hebben BB.
*Het genoom van de diploïde ''Aegilops squarrosa'' wordt weergegeven met D en planten hebben DD.
 
===[[Plantenveredeling|Veredeling]]===
De wilde en primitieve tarwesoorten hebben een brosse aarspil, waardoor de korrels zich makkelijk kunnen verspreiden. Ook zijn de korrels stevig omsloten door de kafjes en zitten er weinig korrels op een aar. Deze ongewenste eigenschappen zijn door de mens door de eeuwen heen weggeselecteerd. Eenkoorn en emmertarwe werden 4000 jaar v.Chr. veel verbouwd in [[Noord-Afrika]] en het [[Middellandse Zeegebied]]. Waarschijnlijk kwam eenkoorn veel voor als een ongewenste vermenging met emmertarwe. Na 300 v.Chr. werd durumtarwe met naakte korrels meer en meer verbouwd en na enkele eeuwen had deze soort de emmertarwe verdrongen. Gewone tarwe kwam in 200 v.Chr. voor het eerst voor in het Middellandse Zeegebied. Tegelijkertijd werd ten noorden van de alpen emmertarwe verdrongen door [[spelt]]. In de Middeleeuwen werd gewone tarwe en spelt in Europa veel verbouwd. Uiteindelijk is spelt bijna geheel verdrongen door de gewone tarwe.
 
Door kruising en selectie zijn er van gewone tarwe duizenden rassen gekweekt met verschillende eigenschappen en een steeds hogere opbrengst per ha. Meel van gewone tarwe is afhankelijk van het ras geschikt voor het maken van [[brood]], [[biscuit (koekje)|biscuit]] en gebak. [[Pasta]]'s worden meestal van durumtarwe gemaakt.
 
==Rassen==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.