Leer jezelf ecologisch tuinieren/Rododendron: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Versie 19036448 van 84.192.60.98 (overleg) ongedaan gemaakt. rv |
Linkfix ivm sjabloonnaamgeving + standaardopmaak met AWB |
||
Regel 1:
{{Taxobox
| type = plant | naam = ''Rhododendron''
| afbeelding = Rhododendron bloom in zoo tierpark friedrichsfelde berlin germany.jpg
Regel 14 ⟶ 15:
| w-naam = ''Rhododendron''
| auteur = [[L.]]
| datum = 1753
}} '''Rododendron''' (wetenschappelijke naam ''Rhododendron'', uit het [[Oud-Grieks]]: ''rhodos'', "roos"; ''dendron'', "boom") is een groot geslacht van, afhankelijk van de taxonomische opvatting, 600 -1000 soorten bloeiende planten in de heifamilie (''[[Ericaceae]]''). Vanwege de omvang is dit geslacht onderverdeeld in een aantal ondergeslachten.
==== Azalea ====
[[Carolus Linnaeus]] definieerde naast dit geslacht een apart geslacht '''''azalea''''' met zes soorten. In 1796 toonde Salisbury<ref>[[:en:Richard Anthony Salisbury|Richard Anthony Salisbury]] (1761-1829), botanist <small>(Engelstalige wikipedia)</small></ref> aan dat dit onderscheid niet te handhaven was, en werden de azalea's binnen de ''Rhododendrons'' ondergebracht. <br /> De naam azalea is in het ''dagelijks spraakgebruik'' blijven bestaan. Taxonomisch gezien heeft de term geen eenduidige betekenis: er zijn twee ondergeslachten waarvan de planten met de naam azalea worden betiteld: ''Tsutsusi'', de zogenaamde Japanse azalea’s of groenblijvende azalea’s, en ''Pentanthera'', de zogenaamde bladverliezende azalea’s.
== Beschrijving ==
Regel 39 ⟶ 41:
Vrij algemeen wordt op grond van het standaardwerk van Chamberlain et al. (1996) het geslacht vanwege zijn omvang onderverdeeld in acht ondergeslachten:
*''Azaleastrum'' - ongeveer 30 soorten groenblijvende soorten struiken en bomen.
*''Candidastrum''
*''Hymenanthes'' - ongeveer 270 soorten groenblijvende soorten struiken. De meeste soorten die in tuinen worden aangeplant behoren hiertoe.
Regel 62 ⟶ 64:
**sectie ''Pentanthera''
*ondergeslacht ''Azaleastrum''
**sectie ''Tsutsusi''
**sectie ''Sciadorhodion''
*ondergeslacht ''Choniastrum''
Regel 78 ⟶ 80:
''Rhododendron'' is een zeer wijd verspreid geslacht, maar een hoofdconcentratie van verschillende soorten wordt aangetroffen in het Chinese deel van de [[Himalaya]], van [[Nepal]] en [[Sikkim]] tot [[Yunnan]] en [[Sichuan]], met andere brandpunten in de bergen van [[Indochina]], [[Korea]], [[Japan]] en [[Taiwan]].
Verschillende soorten zijn inheems in Noord-Amerika en enkele in Europa.
Hiernaast is er een betekenisvol aantal tropische ''rhododendron'' soorten (sectie Vireya) inheems in het gebied van Nepal tot Noord-Australië, met 55 bekende soorten in Borneo en 164 in Nieuw-Guinea (Argent 2006).
Regel 95 ⟶ 97:
Het belangrijkste verspreidingsgebied ligt echter in en rond de Himalaya: volgens de flora van China kent China 571 ''Rhododendron'' soorten, waarvan er 409 inheems zijn. Het ondergeslacht ''Hymenanthes'' kent 259 soorten die in China inheems zijn, het ondergeslacht ''Rhododendron'' heeft 113 van zijn 500 soorten in China.
{{Clearleft}}
== Geschiedenis ==
{| align="right"
Regel 105 ⟶ 108:
|}
In [[Chinees keizerrijk|China]] werden 2000 jaar geleden al ''Rhododendrons'' in potten gekweekt. In Japan zijn vermeldingen van de teelt van azalearassen uit ongeveer [[750]] bekend.
In West-Europa vinden we ''[[Rhododendron hirsutum|R. hirsutum]]'', afkomstig uit de [[Kaukasus (gebied)|Kaukasus]], vermeld in [[Carolus Clusius]]'s '''Rariorum Plantarum Historia''' uit 1601.
Regel 131 ⟶ 134:
=== De azalea in Vlaanderen ===
In de streek rond [[Gent]] heeft de teelt en vooral het volgehouden zoeken naar de veredeling van de azalea vanaf de 19e eeuw een hoge vlucht genomen. De ''Gentse azalea'' in al zijn variëteiten is een van de pronkstukken van de [[Gentse Floraliën]]. Er waren heel veel telers, maar [[Jozef Vervaene]], naar wie een straat in de deelgemeente [[Ledeberg]] vernoemd is, gooit in de 19e eeuw toch wel hoge ogen met zijn ''Azalea Vervaeneana''.<ref>[http://www4.gent.be/gent/bestuur/stadsmagazine/0112/pdf/vrouwen.pdf ''Jozef Vervaene'' in de rubriek ''Straatkind'', stadsmagazine Gent (dec.2001), p.3], beschrijving van de straatligging en een summiere biografie</ref>
{{Clearright}}
== Gebruik ==
{| align="left"
Regel 138 ⟶ 142:
|[[Bestand:RHododendron 'Moonstone' R0016186.JPG|200px|left|thumb|De cultivar 'Moonstone' ontstond in 1933 uit de kruising van ''R. williamsianum x R. campylocarpum''.<br />(<small>foto genomen in arboretum Trompenburg)</small>]]
|}
In de Himalaya worden een aantal soorten bomen als brandhout gebruikt, omdat ze gemakkelijk te kappen zijn.
''Rhododendrons'' zijn geliefd als sierplanten in [[tuin]]en en [[park]]en. In de handel zijn 25.000 rassen en hybriden verkrijgbaar.
Regel 144 ⟶ 148:
In Nederland komen ''Rhododendrons'' als [[nationale plantencollectie]] voor bij vier tuinen: [[arboretum Trompenburg]], [[Botanische Tuinen Wageningen]], [[Botanische Tuinen Utrecht]] en [[Pinetum Blijdenstein]]. Ook het [[Von Gimborn Arboretum]] in [[Doorn (Utrecht)|Doorn]] heeft een grote collectie.
In de tuin geven rododendrons in het algemeen de voorkeur aan iets zure, luchtige grond. Bij het planten dient men de struiken niet te diep te planten: veel soorten hebben hun wortels vrij dicht onder de oppervlakte. Te diep planten berooft de wortels van de struiken van lucht.
Ook een te veel aan water kan de wortels van lucht beroven. Direct na het planten en de eerste tijd hierna kan water geven nuttig zijn. Maar het begieten zal in de meeste tuinen langzaam afgebouwd kunnen worden.
Regel 150 ⟶ 154:
De meeste soorten kunnen zon goed verdragen. Let eventueel op verdrogingsverschijnselen op de randen van nieuwe bladeren - hier onttrekken ze het eerst vocht aan.
Onderdelen van rododendrons kunnen het giftige [[grayanotoxine]] bevatten. Dit gif kan ook in de nectar en meeldraden, en hierdoor in de honing van [[bij]]en voorkomen die zich met de nectar van rododendrons hebben gevoed. Deze honing kan
{{Clearleft}}
== Trivia ==
* De ''Rhododendron'' is de nationale bloem van [[Nepal]]. Het is ook de staatsbloem van de Amerikaanse staten [[Washington (staat)|Washington]] en [[West Virginia]], en van de Indiase deelstaat [[Sikkim]].
Regel 165 ⟶ 170:
*[[Lijst van auteursaanduidingen in de botanische nomenclatuur]]
{{
== Voetnoten ==
<references />
== Bronnen en verdere literatuur ==
*http://www.flounder.ca/FraserSouth/Goetsch-Eckert-Hall.asp
*Hardy Rhododendron Species: A Guide To Identification, door James Cullen, Timber press, ISBN/SKU 0881927236
* {{Link eFloras|2|128386|Rhododendron}}
*http://www.rhododendron.org/ Amerikaanse rododendron society
*http://journals.tubitak.gov.tr/agriculture/issues/tar-01-25-5/tar-25-5-4-0009-1.pdf rhododendron in Turkije
*[http://www.rhodovereniging.nl/ Nederlandse rododendron vereniging]
}}
{{commons|Rhododendron}}
{{wikibooks|Leer jezelf ecologisch tuinieren/
[[Categorie:Heester]]
[[Categorie:Ericaceae|rododendron]]
| |||