Sociale geschiedenis van de vroege middeleeuwen/Gezin: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Leestekens, interwikilinks |
|||
Regel 11:
*Een arme die een grote boete moest betalen voor een misdrijf, kon terugvallen op zijn parentele want financiële solidariteit was verplicht.
*Er waren veel regels die de erfenis regelden.
*Men bezat de grond gezamelijk.<ref>De vrouw mocht volgens het [[w:Salische Franken|Salische]] recht geen grond erven, want anders zou bij haar huwelijk dit voorname bezit van haar parentele toevallen aan de parentele van haar man. Vrouwen bezaten wel opvolgingsrecht: een vrouw kon een koning opvolgen</ref>
De leden van de parentele leefden soms met tientallen tegelijk in grote huizen, opgebouwd rond een houten constructie, met een dak van stro en vaak met lemen muren. Ze sliepen met zijn allen, naakt en door elkaar heen.
De parentele beschermde haar leden en zij waren er afhankelijk van. Het Salische recht stelde dat als iemand zijn parentele wilde verlaten, hij voor de rechter vier [[w:Els (geslacht)|Elzentakken]] boven zijn hoofd moest breken en de stukken in de vier hoeken van de rechtszaal moest gooien. Vervolgens moest hij onder ede verklaren dat hij afzag van iedere bescherming en van zijn rechten op opvolging en erfenis alsmede van de genoegdoening (weergeld) die betaald werd als een van zijn familieleden werd vermoord. Als hij zelf stierf of gedood werd, dan zou de erfenis of het weergeld naar de [[Sociale geschiedenis van het Romeinse rijk/Rechtspraak#Rechtspraak als wapen van de machtigen|fiscus]] gaan.<ref>De Els werd gezien als een onheilsboom die bij verraderlijke wateren groeide en geen warmte gaf als je haar opstookte. Het gebruik van het takken breken en wegsmijten zou de individualist voor een gewelddadige dood moeten behoeden</ref>
In de [[w:Karolingen|Karolingische]] tijd probeerde de kerk om de parentele terug te dringen en begon zij het kerngezin te propageren, bestaande uit ouders, kinderen en desnoods grootouders.
Regel 28:
Kinderen trouwden meestal als ze rond de twaalf jaar waren. De ouders arrangeerden dit huwelijk en daar werden noch de jongen noch het meisje bij geraadpleegd. Officieel was het al vanaf 614 verboden om een vrouw uit te huwelijken tegen haar wil, maar in de praktijk werd er gewoon van haar verwacht dat ze instemde, evenals van de man.
Zowel in het Salische als in het [[w:Bourgondiërs|Bourgondische]] recht moest een jongen die zich ging [[w:verloving|verloven]], aan de vader van het meisje in een openbare ceremonie een kleine som gelds betalen om daarmee symbolisch de ouderlijke macht (mund) over het meisje af te kopen.<ref>De jongen gaf tevens het meisje een waarborgsom waardoor hij zich verplichte met haar te trouwen.</ref>
*Als de jongen een andere vrouw trouwde dan zijn verloofde, kreeg hij een (fikse) boete van 62,5 [[w:schelling|schelling]].
Regel 53:
==Kinderen==
Kinderen hoorden niet op zon- en feestdagen te worden verwekt
In een oorlog waren vrouwen en kinderen kostbare "goederen" (zie 'hiërarchie', hierboven). Als er een stad was veroverd, werden alle mannen (iedereen die staande tegen een muur kon plassen) over de kling gejaagd. Vruchtbare vrouwen, zuigelingen en vooral jongetjes onder de drie jaar werden als slaven weggevoerd.
Veel ouders schonken een of meer van hun kinderen aan het klooster. Zij schonken daarmee datgene wat hen het liefst was aan God (hoewel er ook veel kinderen naar het klooster werden gestuurd om de erfenis niet over teveel kinderen te hoeven verdelen). Veel kloosters waren zodoende veranderd in opvanghuizen die vol zaten met deze 'schenkelingen'.<ref>Speciaal de kloosters van [[w:Kelten|Keltische]] monniken</ref>
In de kloosters echter hield men rekening met de gevoelens van het kind. De kinderen waren weliswaar volgzaam bij het onderricht door de meester, maar ze mochten zeggen wat ze dachten. Maar als het kind puber werd, wisten de monniken ook niet meer wat ze moesten doen en grepen ze alsnog naar de stok.
Regel 101:
==Kerk en echtscheiding==
Tot in de achtste eeuw was de kerk mild als het om bepaalde gevallen van echtscheiding ging want achter de echtelijke onenigheid kon zich van alles verbergen:
*De vrouw werd [[w:Seksueel misbruik|mishandeld]]
*De vrouw had een religieuze [[w:Roeping (idee)|roeping]]
*De vrouw was [[w:Onvruchtbaarheid|onvruchtbaar]]
*De man was [[w:erectiestoornis|impotent]]
*Een van de twee was [[w:Heiden (geloof)|heiden]]
*Een van de twee had [[w:lepra|lepra]]
*Een van de twee was [[w:Echtbreuk|overspelig]]
Maar de kerk zou in de eerste helft van de negende eeuw gaan proberen een volledig verbod op echtscheiding door te drukken. Dat lukte haar echter niet zonder slag of stoot.
Regel 118:
===2. Polygamie===
De Germaanse adellijke mocht van oudsher met meerdere vrouwen leven ([[w:polygamie|polygamie]]).<ref>De [[w:Vikingen|Vikingen]] bleven zelfs tot in de elfde eeuw polygaam</ref>
#Een adellijke had een '''eerste vrouw''', die de meeste rechten had. Alleen haar kinderen konden erven.
#Hij mocht ook een '''tweede vrouw''' kiezen, de '[[w:de:Friedelehe|Friedlehe]]'. Als zij verstoten werd, mocht ze haar bruidschat niet meenemen. Haar kinderen waren weliswaar vrij, maar werden als [[w:Buitenechtelijk kind|bastaarden]] beschouwd zonder erfrecht, tenzij de eerste vrouw onvruchtbaar bleek te zijn.
#Hij mocht ook een of meer '''vrije [[w:concubine|concubines]]''' hebben. Hun kinderen waren bastaarden zonder erfrecht. [[w:Karel Martel|Karel Martel]] was zo'n bastaard.
#Hij mocht ook nog '''concubinaten met slavinnen''' hebben. Zij hadden geen enkel recht. De Romeinse gewoonte om slavinnen als concubine te hebben, bestond nog steeds.<ref>[[Sociale geschiedenis van het Romeinse rijk/Huisgenoten#Bastaarden en troetelkinderen|Romeinen en hun relaties met slavinnen]]</ref>
Een adellijke man of koning had dus vaak veel vrouwen. Er ontstonden onder die vrouwen vaak hele gevechten: om zijn hart en om de macht. Vaak ging het om de erfrechten van hun kinderen. Er kwamen ook wel eens moordpartijen bij voor.
Sinds [[w:Clovis I|Clovis]] hadden alle Merovingische koningen diverse vrouwen, waaronder ook nabije verwanten.
===3. Incest===
De Germaanse adellijke mocht van oudsher met bloedverwanten trouwen ([[w:incest|incest]]). Soms waren daarbij politieke belangen in het spel en soms werden er (zoals bij [[w:Karel de Grote|Karel de Grote]]) concubines overgeërfd die nabije familie waren van degene die ze erfde.
De gewone Germanen trouwden liefst binnen de eigen parentele. Als een meisje buiten haar parentele trouwde, zou ze haar persoonlijke bezittingen meenemen naar de parentele van haar man. De ouders die het huwelijk arrangeerden, keken dus liefst naar kandidaten binnen de eigen parentele. Zodoende kwam incest dus vrij veel voor.
|