Bronsgieten voor beeldhouwers/Methodes: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
Tekst stond ook op wikibooks; omgezet in samenvatting gietwijzen |
||
Regel 1:
{{zieook|Zie ook [[Cire perdue]]}}
'''Bronsgieten''' is een techniek in het [[beeldhouwkunst|beeldhouwen]] waarmee [[brons|bronzen]] beelden gegoten worden, ook soms
== Cire Perdue of de verloren-was methode ==
▲[[Image:Bronze Marcus Aurelius Louvre Br45.jpg|thumb|Louvre: Marcus Aurelius]]
'''[[Cire perdue]]''' is een techniek om metalen voorwerpen te [[Gieten (metaalkunde)|gieten]], bijvoorbeeld in [[brons]] of [[zilver]]. ''Cire perdue'' betekent letterlijk: ''verloren was''. Dit procédé staat dan ook bekend als de ''''verloren-wasmethode'''' of de 'verloren vormmethode'. De gebruikte was hiervoor is doorgaans giet[[was]] of boetseer[[was]].
▲'''Bronsgieten''' is een techniek in het [[beeldhouwkunst|beeldhouwen]] waarmee [[brons|bronzen]] beelden gegoten worden, ook soms '''bronswerk''' genoemd. De hieronder beschreven methode noemt men [[Cire perdu|verloren-wasmethode]]. Andere methoden om brons te [[gieten]] zijn onder andere [[gieten (metaalkunde)|zandgieten]], [[gieten (metaalkunde)|slingergieten]] en [[gieten (metaalkunde)|ceramic shell]] gieten.
De volgorde is in het kort: een wassen model krijgt wassen giet- en ontluchtingskanalen, wordt in een vuurvaste massa ingebed, waarna de was eruit wordt gesmolten en de kap gedroogd. Vervolgens wordt in de ontstane holte vloeibaar [[brons]] gegoten. Na afkoeling worden de giet- en ontluchtingskanalen afgezaagd en blijft een bronzen afgietsel over.
== Zandgieten ==
Een andere methode om brons te gieten is '''zandgieten'''. Dit kan met behulp van [[Brusselse aarde]] en met [[vormzand]]. Hierbij wordt het model in meerdere lossende delen omsloten met een aarde-of zandmassa die zijn vorm behoudt. Vervolgens wordt het model weggenomen, waarna de zo ontstane kappen aan de binnenzijde handmatig met een plak was op de juiste dikte worden bekleed. Hierna worden alle buitenkappen met waslaag aaneengepast en wordt de binnenholte opgevuld met vormzand of -aarde. Tenslotte worden alle delen weer vaneen gehaald, de waslaag verwijderd en alle delen weer nauwkeurig aaneengepast. Via uitgekrabde kanalen, de giet- en ontluchtingsgaten, wordt nu vloeibaar metaal in de mal gegoten. Na afkoeling ontstaat een hol bronzen beeld. Om het gegoten figuur uit de mal te krijgen moet de mal stukgeslagen worden en kan de mal dus maar éénmaal gebruikt worden.
'''Voordelen:'''
*Er hoeft niet langdurig uitgestookt te worden om de gietkap te drogen
*er zijn zeer grote gietvormen mogelijk, omdat er geen uitstookoven is die de afmetingen begrenst
'''Nadelen'''
*De gietkap bestaat uit meerdere kwetsbare delen die meerdere malen verplaatst moeten worden
*Brusselse aarde is kwetsbaar en moet opgesloten worden in metalen bekistingen.
*Vormzand laat een wat korrelige 'huid' op het gietsel achter
Brusselse aarde moet worden aangeklopt om als gietvorm te dienen, en daarom wordt over het algemeen geen was als model gebruikt, omdat dit te zacht is. Eerder gebruikt men gips of hout. Vormzand is door gebruik van een bindingsmiddel daarentegen wel zeer sterk, en bij het gebruik van eenmalige wassen modellen is de noodzaak dan ook minder groot om de kap in lossende delen te maken, waardoor er veel minder onderdelen nodig zijn.
Andere methoden zijn onder andere [[Gieten (metaalkunde)|slingergieten]] en [[ceramic shell]] [[Gieten (metaalkunde)|gieten]], een variant op cire perdue waarbij gebruik wordt gemaakt van vuurvaste materialen die niet langdurig hoeven te worden uitgestookt.
==Zie ook==
[http://nl.wikibooks.org/wiki/Bronsgieten_voor_beeldhouwers| Bronsgieten voor beeldhouwers op wikibooks]
[[Beeldhouwkunst]]
[[Glasblazen]]
|