Anaximander over de natuur/Wetenschappelijke activiteiten: verschil tussen versies

Terwijl hij zonder twijfel op de hoogte was van de [[w:convexiteit|convexiteit]] van de zee, zou hij zijn kaart ontworpen kunnen hebben op een licht afgerond metalen oppervlak. De aarde heeft de vorm van een cirkel. Het centrum of de "navel" van de wereld (ὀμφαλός γῆς / omphalós gẽs) kan de orakelplaats Delphi geweest zijn, maar lag waarschijnlijk in de tijd van Anaximander in de buurt van Milete. De Egeïsche Zee is in de buurt van het centrum, aangegeven op de kaart en wordt ingesloten door drie continenten, die zelf in het midden van de oceaan gelegen zijn en net als eilanden geïsoleerd zijn door toedoen van zeeën en rivieren. Europa wordt in het zuiden begrensd door de Middellandse Zee, wordt gescheiden van Azië door de Zwarte Zee (het meer Maeotis), en verder richting het oosten door de rivier Phasis (die nu Rioni heet of de Tanais). De Nijl stroomde naar het zuiden in de oceaan en scheidde Libië (dat was de naam voor het toen bekende deel van het Afrikaanse continent) van Azië.

 

==De gnomon==

De Suda vertelt ons dat Anaximander enkele basisbegrippen van de meetkunde heeft uiteengezet, dat hij belangstelling had voor het meten van de tijd en dat medewerkers hem bijgestaan hebben bij het invoeren van de gnomon in Griekenland. Te Lacedaemon heeft hij meegewerkt aan de bouw, of ten minste aan de aanpassing van zonnewijzers, om die de mogelijkheid te geven [[w:zonnewende|zonnewendes]] en [[w:equinox|equinoxen]] aan te geven. Inderdaad was het bij de constructie van een gnomon vereist rekening te houden met het verschil in breedte per plaats.

 

De uitvinding van de gnomon zelf kan echter niet aan Anaximander worden toegeschreven, omdat het gebruik ervan, alsmede de verdeling van de dagen in twaalf delen, van de Babyloniërs kwam. Zij waren het, volgens ''De geschiedenissen'' van Herodotus (II, 109), die de Grieken de kunst van de tijdmeting leerden. Het is waarschijnlijk dat Anaximander niet de eerste was die de zonnewendes nauwkeurig kon bepalen, omdat daarvoor geen berekening noodzakelijk is. Anderzijds komt een equinox niet overeen met het middelste punt tussen de posities gedurende de zonnewendes, zoals de Babyloniërs veronderstelden. Zoals de Suda lijkt te suggereren, is het waarschijnlijk dat Anaximander met zijn kennis van de meetkunde, de eerste der Grieken was die in staat was nauwkeurig equinoxen te bepalen.

==Voorspelling van een aardbeving==

In zijn filosofische werk ''De divinatione'' (I, 50, 112), deelt Cicero ons mede dat Anaximander de bewoners van Lacedaemon ervan overtuigd zou hebben ervan af te zien de nacht in de stad door te brengen en naar het land te gaan met hun wapens, omdat er een aardbeving op komst was. Nadat de top van de berg Taigetos gesplitst was als het achtersteven van een schip, werd de stad vervolgens verwoest. Plinius de Oudere maakt ook melding van deze anekdote (II, 81). Hij suggereerde dat Anaximander op bewonderenswaardige wijze geïnspireerd was, in tegenstelling tot Cicero, die de voorspelling niet in verband bracht met waarzeggerij.

==Bron==

* De bovenstaande tekst is voor het grootste deel ontleend aan de [http://en.wikipedia.org/wiki/Anaximander Engelstalige Wikipedia over Anaximander] {{en}}

 

{{references}}