Heraclitus over de natuur/Het woord, het ene wijze, het universele, het particuliere (aantekeningen): verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Dmfcasimiri (overleg | bijdragen)
→‎Commentaar: toevoeging
Dmfcasimiri (overleg | bijdragen)
toevoeging
Regel 1:
{{Heraclitus over de natuur}}
 
==Algemeen commentaar op het woord bij Heraclitus==
Niet de persoon van Heraclitus is belangrijk, maar juist wat hij mede te delen heeft, het woord. Want zoals wij in het vorige fragment hebben gezien is het woord gemeenschappelijk voor allen en eeuwig geldig. Het woord is transcendent aan de persoon van Heraclitus. Luisterend naar het woord is het ''“wijs ermee in te stemmen dat alles één is.”'' Hiermee geeft Heraclitus aan dat zijn leer een systeem is. Het woord kan slechts adequaat worden begrepen als ieder verschijnsel in samenhang met alle andere verschijnselen wordt bezien en daarmee wordt vergeleken. Juist omdat alles in samenhang met elkaar is, is alles één. Om dit te begrijpen is het zaak zich te richten naar het allen verbindende. Maar zij die niet goed naar het woord luisteren lijken op doven. Zij zijn ‘bij het werkelijke’, vrij vertaald ‘aanwezig’, maar toch in zekere zin aanwezig. Hier zien we weer een voorbeeld van de eenheid der tegendelen.
 
Vervolgens gaat de Efeziër in op het woord bij andere wijsgeren. Zij zien één ding niet in, wat Heraclitus als belangrijk lijkt te beschouwen, namelijk dat ''“het wijze”'' eruit springt en daarom als afzonderlijk staand is te beschouwen. Wat ''“het wijze”'' precies is, wordt in het fragment niet medegedeeld. Maar hoewel Heraclitus’ voorgangers dit niet inzagen was er toch één man, namelijk Bias, “wiens woord verder strekt dan die van de anderen.” Zijn uitspraak was: ''"de meeste mensen zijn slecht."''
 
Het woord is alleen adequaat te begrijpen als men ermee instemt dat alles één en in samenhang met elkaar is. Maar niet daardoor zal er het woord zijn, maar door niets. Want het woord wordt niet uitgesproken doordat de mensen alles in het licht van de genoemde eenheid en samenhang bezien. Nee, verre van dat. Veeleer spreken de onwetende mensen en zelfs de verstandige mensen met ''“een razende mond”'', dat wil zeggen dat zij niet diep nadenken voordat zij wat zeggen, maar veeleer hun intuïtie volgen bij het spreken.
 
Tenslotte valt het op dat Heraclitus door alle fragmenten heen slechts belang hecht aan luisteren en spreken, maar geen aandacht schenkt aan de handeling van het schrijven. Slechts één keer spreekt hij over het schrijven, en dan in ongunstige zin, namelijk wanneer hij kritiek levert op Pythagoras, waar deze veel uit andermans boeken overschreef.
==Aantekeningen bij fragment 1==
===De Griekse tekst===
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.