Sociale geschiedenis van Europa 1500-1795/(Contra)reformatie: verschil tussen versies

Zowel lutheranen als calvinisten hielden vier maal per jaar het avondmaal, dat in plaats van de mis gekomen was: met Pasen, Pinksteren, het begin van de herfst en met Kerstfeest. Er werd dan brood en wijn uitgereikt als zijnde het lichaam en bloed van Christus. Hoewel de protestanten ontkenden dat brood en wijn letterlijk het lichaam en bloed van Christus werden door de [[w:consecratie|consecratie]], stelden zijLutheranen en Calvinisten wel dat Christus werkelijk aanwezig was. De gelovigen die het recht hadden om het avondmaal te vieren, waren verplicht deze viering ook bij te wonen. Zij dienden zelfs bij een ouderling een muntje in te leveren zodat hij kon controleren of iedereen wel aan de avondmaalsviering had deelgenomen.