Westerse astrologie/De dierenriem: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
links
Regel 1:
{{Astrologie}}
[[Bestand:St Marks Venice Clock.jpg|300px|left|thumb|Astronomische klok met zodiak op de Piazza San Marco in Venetië]]
[[Bestand:Beit Alpha.jpg|300px|right|thumb|Zodiak in een [[synagoge]] in [[Israël]] (6e eeuw)]]
[[Bestand:Precession N.gif|thumb|300 px|Het cirkelvormige parcours dat de noordelijke hemelpool tegen de achtergrond van sterren aflegt]]
[[Bestand:Ecliptic-4.png|top|200 px|thumb|De helling van de ecliptica]]
[[Bestand:Dendera.jpg|thumb|De Dendera zodiak, 1e eeuw v.Chr.]]
De '''dierenriem''' of '''zodiak''' is een ongeveer 20 graden brede zone aan de [[hemelbol]], waarbinnen de schijnbare banen van de [[Westerse astrologie/De planeten|zon]], de [[Westerse astrologie/De planeten|maan]] en de [[Westerse astrologie/De planeten|planeten]] verlopen.
 
De beweging van de zon en de voortdurende verandering van de sterrenhemel heeft de mens van oudsher gefascineerd. De sterrenhemel draait iedere dag van oost naar west om een vaste pool. Op het noordelijk halfrond is deze pool op minder dan 1 graad van de poolster verwijderd, wat het gemakkelijk maakt om zich te oriënteren. De sterren rond de poolster bewegen zich in een concentrische cirkel om haar heen, zodat aan de oostelijke horizon voortdurend nieuwe sterrenbeelden opduiken die in het westen weer ondergaan. Zoals de zon dag en nacht markeert, zo keert ze ook na verloop van een jaar terug op dezelfde plaats aan de sterrenhemel. Op basis van deze waarnemingen werden door verschillende oude beschavingen kalenders opgesteld, waarbij de maan de maanden aangaf en de baan van de zon de periode van een jaar bepaalde. Tot de oudst bekende sterrenbeelden behoren de twaalf van de dierenriem. Aan deze tekens werd een bijzondere betekenis toegekend, omdat zij de achtergrond, het decor vormden waartegen zon, maan en planeten zich schijnbaar voortbewogen. Deze baan, die in werkelijkheid de baan is die de aarde om de zon beschrijft, wordt [[w:ecliptica (astronomie)|ecliptica]] genoemd.
Regel 26:
 
=== Indische zodiak ===
De Indische zodiak was direct afgeleid uit het Griekse systeem en geadopteerd tijdens een periode van intense culturele contacten met Griekenland onder het bewind van de [[w:Seleuciden|Seleuciden]] (2e tot 1e eeuw v.Chr.). In de hindoe astrologie worden de tekens 'rāshi' genoemd. Het Indische systeem maakt wel gebruik van de [[Heksenwoordenboek#S|siderische dierenriem]], ook al hebben ze met het Europese systeem gemeenschappelijke wortels. De Sanskriet namen van de tekens zijn, op kleine verschillen na, trouwe vertalingen van de Griekse namen. Zo betekent 'dhanus' 'boog', in plaats van 'boogschutter' en 'kumbha' betekent zoiets als 'waterkan' in plaats van 'waterdrager''.
De [[w:Rig-Veda|Rig-Veda]] spreekt over het "twaalfspakig wiel" van de hemel.
 
Regel 43:
!Zon in teken <br />vanaf ca.
!Astronomisch<br />sterrenbeeld
!Zon in sterrenbeeld <br /><small>volgens [[w:Internationale Astronomische Unie|IAU]] constellation boundaries (2010)</small> <br/>vanaf ca.
|-
|Aries
Regel 144:
Merkwaardig is dat de periodes van de sterrenbeelden van deze zogenaamde westerse astrologie nagenoeg samenvallen (soms één dag verschillen) met de Indiase kalender.
 
De sterrenbeelden zijn overigens niet allemaal even groot, terwijl de astrologie ervan lijkt uit te gaan dat ieder sterrenbeeld 30 graden van de dierenriem in beslag neemt. Zoals reeds gezegd, baseert de westerse astrologie zich echter eerder op sectoren van 30 graden, waaraan toevallig of niet de namen van sterrenbeelden zijn verbonden die toentertijd op het pad van de zon langs de hemel lagen. Volgens de moderne begrenzingen van de sterrenbeelden is er zelfs een sterrenbeeld, Slangendrager (''Ophiuchus''), dat niet tot de [[Heksenwoordenboek#T|tropische dierenriem]] behoort, hoewel de ecliptica er wel doorheen loopt. Dat probleem zag [[w:Claudius Ptolemaeus|Claudius Ptolemaeus]] in zijn [[Westerse astrologie/De Tetrabiblos van Ptolemaeus|Tetrabiblos]] ook al, maar hij verkoos om de traditie met de 12 tekens voort te zetten. In de [[w:vedische astrologie|vedische astrologie]] wordt met de siderische dierenriem gewerkt, met de werkelijke positie van de astronomische sterrenbeelden dus, en die dierenriem telt dan weer 13 sterrenbeelden, met de Slangendrager erbij.
 
==Voetnoten==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.