Nederlands/Grammatica/Persoonlijke voornaamwoorden/Hen, hun of zij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vangelis (overleg | bijdragen)
k aangepast; termen worden al eerder gelinkt
Regel 81:
Dit gebruik heeft zich in de afgelopen decennia snel verspreid, althans in Nederland, niet in Vlaanderen. Even snel heeft zich de reactie ertegen verspreid, door er in onderwijsinstellingen met klem op te wijzen dat dit "fout" is. In taalkundige termen, waar men niet van "goed" of "fout" spreekt bij woorden die algemeen gebruikelijk zijn, geldt het gebruik van ''hun'' als onderwerp als [[w:substandaard|substandaard]]: gebruikt in een context die geen dialect is en deel uitmaakt van nagenoeg hetzelfde taalsysteem als de standaardtaal, maar niet tot de standaardtaal gerekend om normatieve redenen.
 
Het woordje ''hun'' is volgens de grammatica's van het Nederlands een [[../bezittelijk voornaamwoord]] voor de derde persoon meervoud en een persoonlijk voornaamwoord voor de derde persoon meervoud bij het [[meewerkend voorwerp]]; zie ook ''[[hen of hun]]''. Na een voorzetsel en als [[lijdend voorwerp]] dient men ''hen'' te gebruiken, de onderwerpsvorm is ''zij''.
 
In de spreektaal is ''hun'' al lang de voorwerpsvorm in alle gevallen - het onderscheid tussen ''hen'' en ''hun'' leeft er niet. De onderwerpsvorm is van oorsprong ''zij'', maar die vorm valt samen met het persoonlijk voornaamwoord van de derde persoon enkelvoud vrouwelijk. Om verwarring te voorkomen treft men vormen als ''zullie'' aan, samengesteld uit ''zij + lui'', en ''hullie'', uit ''hun + lui''.
 
Pas in de jaren twintig van de twintigste eeuw wordt de vorm ''hun'' voor het eerst opgetekend. Deze moet in precies dezelfde context gezien worden als ''zullie'' en ''hullie'': bedoeld om verwarring met het enkelvoudige ''zij'' te voorkomen. Na de oorlog moet het zich in brede kringen verspreid hebben, al hoort men er pas in de jaren tachtig met enige regelmaat van. Opmerkelijk is dat ook oudere sprekers het overnemen. ''Hun'' is inmiddels gemeengoed in de Zuid-Hollandse [[w:stadsdialect|stadsdialect]]en en wordt ook bij sprekers die zich meer aan het Standaardnederlands aanpassen (de substandaardtaal spreken, zie boven) regelmatig gehoord. Dit bracht de bekende taalkundige [[JantaalkundigeJan Stroop]], die in [[1998]] in zijn boekje ''Poldernederlands'' dit verschijnsel uitvoerig beschreef, ertoe te vermoeden dat deze vorm rond het jaar 2020 algemeen geaccepteerd zou zijn. Door de sterk sociologische werking die er van het woord uitgaat - hoger opgeleiden gebruiken het minder of leren het (weer) af - is deze voorspelling echter twijfelachtig.
 
==''Henzelf'' en ''hunzelf''==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.