Nederlands/Grammatica/Persoonlijke voornaamwoorden/Gij: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
imported>Sopotra
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
'''Gij''' of '''ge''' is een [[persoonlijk voornaamwoord]] van de tweede persoon enkelvoud. Naast [[jij]]/je en [[U (persoonlijk voornaamwoord)|u]] (de [[U (persoonlijk voornaamwoord)|beleefdheidsvorm]]) is '''gij''' een vorm die nu alleen nog gebruikt wordt in de [[spreektaal]] in het zuiden van het Nederlandse taalgebied ([[Hertogdom Brabant|Brabant]], [[Limburg (Nederland)|Limburg]] en [[Vlaanderen]]). Gij heeft dan qua gevoelswaarde een tussenpositie tussen het (te) strenge ''U'' en het (te) familiaire, wat gemaakte ''jij''. In andere Nederlandstalige gebieden wordt '''gijGij''' alleensoms nog in ([[Rooms-Katholiek|katholieke]] en [[protestantse]]) kerken gebruikt enals [[aanspreekvorm]] voor [[God (christendom)|God]] (vergelijk het Engelse ''Thou''). daarbuitenDaarbuiten wordt het als archaïsch opgevat.
 
Goed gebruik van '''gij''' is moeilijk, omdat de meeste [[Nederlands]]taligen hiervoor het gevoel zijn kwijtgeraakt. Zo eindigt de vervoeging in de verleden tijd altijd op -t en de klinker van het werkwoord wordt verdubbeld als de medeklinker waar de [[verledentijdsstam]] op eindigt geen -t of -d is. Dus:
Regel 10:
 
Oorspronkelijk is '''gij''' in de zestiende eeuw ontstaan als de beleefdsheidsvorm in de tweede persoon meervoud. Nog in dezelfde eeuw werd de vorm ook voor een tweede persoon enkelvoud gebruikt. Meer noordelijk werd '''jij''' gebruikt. '''U''' was aanvankelijk de [[accusatief]] van beide. In de periode dat '''gij''' en '''jij''' niet meer werden gebruikt als beleefdsheidsvorm, was er geen alternatieve beleefdsheidsvorm. Deze is sinds de zeventiende en achttiende eeuw gevormd uit '''Uedele''' (uwe edelheid). Dit werd later afgekort tot '''U.E.''' (uitgesproken als Uwe). Weer later werd '''Uwe''' geschreven en zo ontstond '''u'''.
 
Ook in [[protestantse]] kerken wordt '''Gij''' soms nog gebruikt als [[aanspreekvorm]] voor [[God (christendom)|God]] (vergelijk het Engelse ''Thou'').
 
== Voorbeeld ==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.