|
----
{{Woordenboek Index}}
{{Abc}}
==A==
*'''Analytische filosofie''' - De benaming voor een filosofische stroming die aan het begin van de 20e eeuw in Groot-Brittannië ontstond. Analytische filosofen laten de filosofie niet prevaleren boven de wetenschap, wat wil zeggen dat de filosofie geen aanspraak kan maken op "hogere" kennisvormen of andere benaderingswijzen dan de wetenschappelijke. De tegenhanger van de analytische filosofie is de [[Filosofisch woordenboek#C|continentale filosofie]].
*'''Animisme''' - Filosofisch-religieuze stroming die uitgaat van de gedachte dat alles op Aarde levend is en een bewustzijn heeft, inclusief de levenloze natuur. Zie ook [[Filosofisch woordenboek#H|hylozoïsme]] en [[Filosofisch woordenboek#P|panpsychisme]].
*'''Antropologie''': de studie of leer van de mens. Er zijn verschillende vormen van antropologie, zoals [[Filosofisch woordenboek#S|sociale antropologie]].
*'''Antropoloog''': beoefenaar van antropologie.
*'''Aporie''' - Term waarmee aangegeven wordt dat een filosofische vraag niet tot een bevredigend resultaat leidt. Veel van Plato's dialogen eindigen met een aporie. Socrates werpt een vraag op, discussieert er met anderen over, maar het resultaat van zijn onderzoek is niet sluitend en geeft onvoldoende antwoord op het probleem dat aan de orde werd gesteld.
*'''A posteriori''' - Kennis die is opgedaan door middel van ervaring, in tegenstelling tot [[Filosofisch woordenboek#A|a priori]]-kennis. De term wordt behalve in de filosofie ook gebruikt binnen andere disciplines zoals kansrekening.
*'''A priori''' - Uit het Latijn; betekent 'vooraf'. In de filosofie wordt het gebruikt om er een oordeel mee aan te duiden dat niet gebaseerd is op een of andere zintuiglijke waarneming. Het gaat om een soort kennis die de ervaring 'vooraf' gaat. De tegenhanger is [[Filosofisch woordenboek#A|a posteriori]].
*'''Aranyakâ''' - (Sanskriet: "horend bij de wildernis") een van de vier vaste onderdelen van de [[Filosofisch woordenboek#V|Veda's]]. Teksten die speciaal zijn bedoeld voor in het woud levende kluizenaars en voornamelijk bepaalde offerrituelen ([[Filosofisch woordenboek#Y|Yajna]]'s) behandelen
*'''Aristophanes''' was een Grieks dichter en schrijver van komedies uit de 5e en 4e eeuw v.Chr. Twee van zijn bekendste stukken zijn ''Lysistrata'', een komedie over een seksstaking van de Atheense en Spartaanse vrouwen om de oorlog te stoppen, en ''Wolken'' waarin ook Socrates als geparodieerd personage optreedt.
*'''Aristoteles''' - (ca.384-322 v.Chr.) Zeer veelzijdige Griekse filosoof, leerling van [[Plato]]. Hij was de eerste filosoof die de beoefening van de wijsbegeerte op wetenschappelijk niveau bracht. In tegenstelling tot Plato had hij wel aandacht voor de waarneembare werkelijkheid als bron van kennis. Zijn methode was analytisch en hij hechtte veel belang aan logica en methodologie. De filosofische school van Aristoteles staat bekend als het Aristotelisme.
*'''Asana''': lichaamshouding bij [[Heksenwoordenboek#Y|yoga]].
*'''Ascese''': het streven naar of het beoefenen van een reine levenswandel door de eigen hartstochten en begeerten te beteugelen en zelftucht toe te passen.
*'''Asceet''': een beoefenaar van ascese. Een sadhoe is een [[Religieus woordenboek#H|hindoeïstisch]]e asceet of [[Filosofisch woordenboek#Y|yoga]]-beoefenaar (yogi).
*'''Aufhebung''' - Binnen de [[Filosofisch woordenboek#D|dialectiek]] het bereiken van een hoger niveau van inzicht waarin geen tegenstellingen meer bestaan, door het lagere inzicht aan kritiek te onderwerpen.
*'''Autonomie''' - De opvatting dat handelingen het gevolg zijn van de eigen wil en in overeenstemmimg met wetten die men zichzelf heeft opgelegd. [[Filosofisch woordenboek#K|Kant]] heeft dit ook wel gedefinieerd als het principe van zelfbepaling van de wil. Het tegenovergestelde is [[Filosofisch woordenboek#H|heteronomie]].
*'''Axioma''' - Zie [[Filosofisch woordenboek#P|propositie]]
==B==
| 