Voor bijna 200 jaar waren Amerikaanse lezers aangewezen op Europa, vooral op wat er in Groot-Brittannië verscheen. Zo werden onder meer de Schot [[w:Robert Burns|Robert Burns]] en de Engelse schrijvers [[w:Engelse literatuur/Lord Byron|Lord Byron]], [[w:Engelse literatuur/Percy Bysshe Shelley|Percy Bysshe Shelley]] en [[w:John Keats|John Keats]] veel gelezen in de Nieuwe Wereld. Het was voor Amerikaanse schrijvers ook bijzonder moeilijk om hun boeken aan de man te brengen, want van de Engelse boeken verschenen goedkope piraatversies op de markt waartegen ze moeilijk konden concurreren. Begin 19e eeuw kwam er verandering, niet in het minst doordat de Amerikaanse lezers zelf - veelal vrouwen - verlangden naar een nationale literatuur met eigen, Amerikaanse thema's. Twee bijzonder belangrijke literaire figuren die deze ontwikkeling naar een productie van eigen bodem stimuleerden waren de 'New Yorkers' [[w:Washington Irving|Washington Irving]] en [[w:James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]]. Niet alleen [[w:New York City|New York]] werd een centrum van literaire activiteit. In [[w:New England|New England]] ontstond bijvoorbeeld het [[w:Transcendentalisme|transcendentalisme]] met schrijvers als [[w:Ralph Waldo Emerson|Ralph Waldo Emerson]]. In zijn gedichten probeerde hij niet zozeer welsprekend te zijn, maar de feiten zoals hij ze ervoer weer te geven. En dan was er nog [[w:Emily Dickinson|Emily Dickinson]] die in [[w:Massachusetts|Massachusetts]] gedichten over de zin van het leven, de dood en onsterfelijkheid schreef. Zij behoorden tot de pioniers die de Amerikaanse literatuur een eigen stem en gezicht gaven. In de loop van de 19e eeuw ontstonden op Amerikaanse bodem romans en gedichten die behoren tot het beste wat de literatuur heeft voortgebracht. De namen van een aantal auteurs die nog steeds tot de verbeelding spreken worden nu in het kort behandeld.
;Washington Irving
Regel 18:
In 1832 begon [[w:Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] kortverhalen te schrijven waaronder ''The Masque of the Red Death'', ''The Pit and the Pendulum'', ''The Fall of the House of Usher'' en ''The Murders in the Rue Morgue'', mysterieuze verhalen die psychologische diepten in de menselijke psyche exploreren die voorheen onaangeroerd bleven.
;Emerson en Thoreau
[[w:Ralph Waldo Emerson|Ralph Waldo Emerson]] (1803-1882) begon in 1836 te schrijven aan het non-fictie werk ''Nature'', waarin hij pleitte voor een buitenkerkelijke, ongeorganiseerde religiositeit door een soort spirituele eenwording met de natuur. Zijn werk betekende het begin van een beweging, gekend als [[w:transcendentalisme|transcendentalisme]]. Mogelijk het meest verwant aan Emerson was zijn non-conformistische vriend [[w:Amerikaanse literatuur/Henry David Thoreau|Henry David Thoreau]] (1817-1862), die in zijn boek ''Walden'' vertelde hoe hij in een hutje bij Walden Pond (vijver) twee jaar in eenzaamheid doorbracht.
;Harriet Beecher Stowe
[[w:Harriet Beecher Stowe|Harriet Beecher Stowe]] (1811 – 1896) schreef met ''Uncle Tom's Cabin'' (1852) een sterk pleidooi voor de afschaffing van de slavernij.
