Periodiek systeem/Alkalimetalen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Bemoeial (overleg | bijdragen)
Geen bewerkingssamenvatting
Effeietsanders (overleg | bijdragen)
k kleine wijzigingen
Regel 3:
 
==Kenmerken==
De alkalimetalen hebben gemeen dat zij een [[elektronenconfiguratie]] van <nowiki>[</nowiki>[[edelgas|X]]<nowiki>]</nowiki>ns<sup>1</sup> hebben. Dit betekent dat zij in de buitenste elektronenschil alleen één elektron in de s-[[orbitaal]] hebben. Dit heeft tot gevolg dat de alkalimetalen een vrij lage [[ionisatie-energie]] hebben, waardoor zij gemakkelijk éénwaardig positieve [[ion]]en kunnen vormen om in de [[edelgasconfiguratie]] te komen. Hun gehele chemie wordt daardoor beheerst. Zij vormen op deze wijze bijvoorbeeld gemakkelijk [[zout (scheikunde)|zout]]en met [[halogeen|halogenen]], zoals [[keukenzoutnatriumchloride|NaCl]].
 
Wanneer de alkalimetalen in hun metaalvorm zijn, zijn zij uitstekende [[reductor|reductoren]] en bijzonder onedel. Zij gaan gemakkelijk reacties aan met [[elektronegativiteit|elektronegatieve]] elementen zoals [[zuurstof]] en [[jodium]].
Regel 12:
 
==Voorkomen==
Geen van de alkalimetalen komt als element voor op aarde (met uitzondering van waterstof). Dit komt door de hoge reactiviteit,; wanneer zij in aanraking komen met [[lucht]] of [[water]], vormen zij immers gelijk [[oxide]]s met de aanwezige zuurstof. De alkalimetalen komen wel voor in zouten, waarvan natrium en kalium verreweg het vaakst.
 
Natrium komt vooral voor in NaCl, keukenzout, waarvan er grote zoutbronnen bestaan, maar pook bijvoorbeeld in zee (hoewel een stuk onzuiverder). Kalium komt voor in [[sylviet]], KCl, [[sylviniet]], een mengsel van KCl en NaCl, en [[carnalliet]], KCl&middot;MgCl<sub>2</sub>&middot;6H<sub>2</sub>O. Natrium en Kalium worden vaak ook gewonnen uit andere mineralen, zoals [[borax]] en [[chilisalpeter]], waar zij een bijproduct vormen bij de productie van bijvoorbeeld [[borium]] of [[stikstofverbinding]]en.
Regel 21:
Van de alkalimetalen vindt natrium de meeste toepassingen, meestal in een verbinding. Zo is NaCl (keukenzout) een veel gebruikte stof (210 megaton in 2000), vooral in de chlooralkali-industrie en voor het ijsvrij houden van de wegen. NaOH ([[natronloog]]) vindt veel toepassing in de synthese van [[organische chemie|organische chemicaliën]], [[anorganische chemie|anorganische chemicaliën]], de papierindustrie, zeepproductie, waterzuivering en [[aluminium]]productie. Natronloog is de meestgebruikte sterke [[base]].
 
Het metaal natrium vindt onder anderenandere toepassing in oplaadbare batterijen. Hier reageert de natrium met [[zwavel]] tot Na<sub>2</sub>S<sub>n</sub>. Deze zijn anno 2006 nog niet grootschalig in productie genomen, maar de resultaten in proeven zijn veelbelovend. Ook lithium wordt gebruikt in batterijen, waarvoor het zeer geschikt is door de hoge negatieve [[reductiepotentiaal]], en wordt gebruikt in batterijen voor [[camera]]'s in combinatie met [[ijzersulfide]].
 
==Reacties==
Alkalimetalen reageren heftig met zuurstof, maar reageren nog heftiger met water. Bij de reactie met water ontstaat namelijk MOH (M = alkalimetaal) en, [[waterstof|H<sub>2</sub>]] en warmte. De waterstof kan hierdoor ontbranden, waardoor de overall-reactie nog heftiger wordt. Door de hoge reactiviteit van alkalimetalen met water wordt natrium nog wel eens gebruikt als droogmiddel voor koolwaterstoffen. Wanneer het natrium immers onaangetast blijft in de koolwaterstof, bevindt er zich geen water meer in.
 
De metalen reageren niet alleen met water, maar ook met andere zuurstof-verbindingen, zoals [[alcohol|OH]]-functies die gevonden worden in stoffen als [[methanol]] en [[ethanol]]. Met eventuele resten natrium moet na een reactie dan ook zeer zorgvuldig worden omgegaan, en meestal worden deze resten dan ook afgeblust, met zuivere ethanol of [[isopropanol]]. In het laatste geval ontstaat dan NaOCH(CH<sub>3</sub>)<sub>2</sub>. Deze reactie verloopt minder heftig, en is dan ook wat veiliger.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.