Periodiek systeem/Halogenen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
MoriBot (overleg | bijdragen)
k Robot-geholpen doorverwijzing: Astaat
MADe (overleg | bijdragen)
++
Regel 34:
| [[Platinagroep]] (8, 9 en 10)
|}
De '''halogenen''' ([[IUPAC]] groepsnummer 17, vroeger bekend als VIIa) uit het [[periodiek systeem]] hebben als kenmerk dat hun buitenste p-schil vijf elektronen bevat. Omdat ze slechts één elektron hoeven op te nemen om de [[edelgasconfiguratie]] te bereiken, hebben ze [[oxidatiegetal]] -1, en zijn het sterke oxidatoren. Vooral de lichtste in deze groep ([[fluor]]) is uiterst [[reactief]].
 
Omdat [[waterstof]] na het opnemen van één elektron een volledig gevulde buitenste schil krijgt, wordt dit element soms ook als halogeen beschouwd. Maar vanwege de andere niet-halogenide eigenschappen is het officieel geen halogeen, maar een [[alkalimetaal]].
 
De '''halogenen''' ([[IUPAC]] groepsnummer 17, vroeger bekend als VIIa) uit het [[periodiek systeem]] hebben als kenmerk dat hun buitenste p-schil vijf elektronen bevat. Omdat ze slechts één elektron hoeven op te nemen om de [[edelgasconfiguratie]] te bereiken, zijn het sterke oxidatoren. Vooral de lichtste in deze groep ([[fluor]]) is uiterst reactief.
 
Omdat [[waterstof]] na het opnemen van één elektron een volledig gevulde buitenste schil krijgt, wordt dit element soms ook als halogeen beschouwd. Maar vanwege de andere niet-halogenide eigenschappen is het officieel geen halogeen, maar een [[alkalimetaal]].
 
De naam ''halogeen'' komt van het [[Grieks]]e "hals", wat "zout" betekent. En inderdaad vormen de halogenen gemakkelijk (goed in water oplosbare) zouten met metalen. Het bekendste voorbeeld hiervan is ongetwijfeld [[natriumchloride]], triviaal ook wel keukenzout genoemd. In een reactie van een halogeen met waterstof ontstaat HX, wat een [[zuur (chemie)|zuur]] is. Naar beneden gaand in de kolom is het gevormde zuur sterker.
==Eigenschappen==
 
Naar beneden gaand in de kolom neemt de [[elektronegativiteit]] en daarmee de sterkte van de oxidator af. De zwaardere elementen kunnen dan ook zelf geoxideerd worden en in hogere oxidatietoestanden voorkomen. Bijvoorbeeld:
 
Regel 47 ⟶ 45:
 
De oxides van de halogenen (zwaarder dan fluor) zijn alle zuurvormend. Een perchloraat kan bijvoorbeeld gezien worden als een zout van perchloorzuur KClO<sub>4</sub> dat gebaseerd is op het 7+ heptaoxide Cl<sub>2</sub>O<sub>7</sub> (Een vloeistof die kookt bij 82<sup>o</sup>C en bevriest bij -91,5<sup>o</sup>C)
==Toepassingen==
 
De vier stabiele halogenen vinden alle belangrijke technische en economische toepassing; een voorbeeld is de [[halogeenlamp]] (zie ook de individuele elementen). De zwaarste halogeen ([[astatium|astaat]]) komt alleen als radioactief isotoop voor met een halfwaardetijd van ongeveer acht uur en is daarom niet geschikt voor zulke toepassingen.
 
[[Halonen]] of HCFK's zijn [[koolwaterstof]]fen die gehalogeneerd zijn, wat wil zeggen dat er een van de halogenen aan is toegevoegd op de plaats van een waterstofatoom. Halonen zijn bijzonder stabiele stoffen, bestand tegen zeer hoge temperaturen, zodat ze veel gebruikt werden in brandblusapparaten. Chloorfluorkoolstofverbindingen of [[CFK]]'s zijn koolwaterstoffen waarvan alle waterstofatomen zijn vervangen door chloor en/of fluor. CFK's werden in de jaren na 1950 ontwikkeld en gebruikt als koelmiddel en als drijfgas voor spuitbussen. Beide typen stoffen werden uitgefaseerd omdat ze de [[ozonlaag]] bleken aan te tasten.
==Productie==
Fluor is het krachtigste oxidans, de stof fluor kan dan ook niet geproduceerd worden door [[oxidatie]] van een [[fluoride]]. Fluor wordt industrieel geproduceerd door de [[elektrolyse]] van een bij 80°C smeltend mengsel van HF en KF, waarin HF<sub>2</sub><sup>-</sup>. Men gebruikt een [[koolstof]][[anode]] en een [[ijzer]]en [[kathode]]:
::HF<sub>2</sub><sup>-</sup> - 2e &rarr; F<sub>2</sub> + H<sup>+</sup> (aan de anode)
::2 H<sup>+</sup> + 2e &rarr; H<sub>2</sub> (aan de kathode);
De totale reactie is dan:
:2 HF + energie &rarr; H<sub>2</sub> + F<sub>2</sub>
 
Dit mengsel van diwaterstof en difluor is, bij 80°C erg [[explosief]].
 
 
De elementen in de halogeengroep zijn:
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.