Verklarende woordenlijst biologie voor het secundair onderwijs/N: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 104:
Nitrificatie is de biologische oxidatie van ammonium tot nitriet gevolgd door de oxidatie van dit nitriet tot nitraat.
Nitrificatie is een belangrijke stap in de stikstofkringloop van ecosystemen, waarbij de in dood organisch materiaal vastgelegde stikstof weer beschikbaar komt voor de levende planten.
De oxidatie van ammonium in uiteindelijk nitraat gebeurt door [[../C#chemo-autotroof|chemo-autotrofe bacteriën}} uit verschillende geslachten. De eerste stap naar nitriet wordt onder andere gedaan door '''nitrietbacteriën''' uit de geslachten ''Nitrosomonas'' en ''Nitrosospira''. De tweede stap naar nitraat wordt hoofdzakelijk gedaan door de '''nitraatbacteriën''' uit de geslachten ''Nitrospira'' en ''Nitrobacter''. Zowel de nitriet- als de nitraatbacteriën halen hun energie uit een chemische omzetting: ze doen dus aan [[../C#chemosynthese|chemosynthese]].
===non-disjunctie===
'''1. verschijnsel waarbij tijdens de {{vw|M|meiose}} {{vw|H|homologe chromosomen}} (meiose-I) of {{vw|C|chromatiden}} van een {{vw|C|chromosoom}} (meiose-II) niet uit elkaar gaan'''
Dit resulteert in dochtercellen met een teveel, respectievelijk tekort, aan chromosomen.
Wanneer de non-disjunctie slechts één chromosoom treft, zoals hierboven wordt afgebeeld, kan men na versmelting met een normale {{vw|G|gameet}} individuen bekomen met 2n + 1 chromosomen. Hun cellen zijn [[../A#aneuploïdie|aneuploïde]] (hun aantal chromosomen is geen geheel veelvoud van n) door een {{vw|T|trisomie}} van een bepaald chromosoom.
Wanneer men te doen heeft met een complete non-disjunctie tijdens een meiose-I kan men gameten bekomen die {{vw|D|diploïd}}e (2n chromosomen) zijn. Na versmelting met een normale geslachtscel geeft dit aanleiding tot een individu dat {{vw|T|triploïd}}e is (3n chromosomen).
Wanneer een {{vw|D|diploïd}}e {{vw|Z|zygote}} een {{vw|M|mitose}} ondergaat, maar geen {{vw|C|cytokinese}} (celdeling), dan resulteert dit in een {{vw|T|tetraploïd}}e cel, die dan verder wel normaal kan delen, wat dan uiteindelijk een individu oplevert dat {{vw|T|tetraploïd}}e is.
Dergelijke vormen van {{vw|P|polyploïdie}} komen frequent voor in het plantenrijk, maar zijn zeldzamer bij dieren. (Een cel is polyploïde, wanneer haar aantal {{vw|C|chromosomen}} een geheel veelvoud is van n)<br />
'''2. verschijnsel waarbij tijdens de mitose chromatiden van een chromosoom niet uit elkaar gaan'''
Wanneer dergelijk fenomeen zich voordoet, bekomt men een individu met [[../E#euploïdie|euploïde]] cellen (2n chromosomen) en met [[../A#aneuploïdie|aneuploïde]] cellen (2n + 1 chromosomen). Men heeft te doen met een geval van ''mozaïcisme''.
Zie ook {{vw|C|chromosoommutatie}} en {{vw|T|trisomie}}
::: Met dank aan VOB
===nucleïnezuren===
Macromoleculen die opgebouwd zijn uit [[#nucleotide|nucleotiden]]. De belangrijkste zijn [[../D#DNA|DNA]] en [[../R#RNA|RNA]].
| |||