Kosmografie/Structuur en evolutie van het heelal: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Nijdam (overleg | bijdragen)
Nijdam (overleg | bijdragen)
Regel 60:
 
=== Gewone materie, donkere materie en donkere energie===
'''11 februari 2003 is een historische datum voor de astronomie'''. <br />Die dag werden de ontdekkingen die met de WMAP gedaan waren, bekend gemaakt.De '''W'''ilkinson '''M'''icrowave '''A'''nisotrope '''P'''robe is een satelliet die, op zowat 1,5 miljoen km van de aarde, micro-golven uit de kosmos onderzoekt)
[[Afbeelding:DarkMatterPie.jpg|thumb|right| Verdeling van de materie in het heelal]]
* De 'babyfoto' van het heelal vormde een eerste verrassend resultaat van het WMAP-onderzoek (zie hoger: 'Argumenten voor de big- bang').
* Een schatting van de ouderdom van het heelal, die zeer nauwkeurig is, is: '''13,7 (<u>+</u> 0,1) miljard jaar'''.
* De 'gewone materie', bestaande uit de elementen die we kennen en die waarneembaar zijn door de elektromagnetische straling (o.a. licht) die ze uitzenden, vormt slechts 4% van de massa. Daarnaast is er 23% 'donkere materie' en 73% 'donkere energie'.<br />
 
Door de ontdekking van de enorme hoeveelheid donkere materie lijkt een big crunch (optie 1, vorig punt) voor de handliggend. <br />
Regel 71:
*[http://nl.wikipedia.org/wiki/WMAP De WMAP in Wikipedia]
*[http://map.gsfc.nasa.gov/ De WMAP-website van de NASA]
 
====Donkere materie====
Net zoals zwarte gaten kan donkere materie niet rechtstreeks waargenomen worden. Donkere materie zendt zelf geen licht of andere elektromagnetische straling uit. Donkere materie reageert zelfs niet op licht, door het bv. te absorberen. Het bestaan van donkere materie wordt verondersteld om de waargenomen beweging van verre sterren en afgeplatte spiraalvormig sterrenstelsels (zoals ons eigen Melkwegstelsel) te kunnen verklaren op een wijze die consistent is met de zwaartekrachttheorie en de relativiteitstheorie. De zichtbare materie in deze sterrenstelsels heeft namelijk niet genoeg massa om de bewegingssnelheid van de sterrenstelsels te kunnen verklaren. Om de bewegingssnelheid met de bestaande zwaartekrachttheorie en de relativiteitstheorie te kunnen verklaren, veronderstellen astronomen dat er extra materie aanwezig is, die tot dusverre niet gedetecteerd kan worden. Maar donkere materie oefent wel zwaartekracht uit op sterren en gaswolken. Vooral met behulp van [http://nl.wikipedia.org/wiki/Gravitatielens zwaartekrachtlenzen ] kan de donkere materie opgespoord en gelocaliseerd worden.
Uit watWaaruit de donkere materie bestaat is nog een groot raadsel. Heel wat astrofysici denken daarbij aan WIMPs (Weakly Interacting massive particles), eerder dan aan de gekende subatomaire deeltjes zoals elektronen, neutronen en protonen. In het heelal kunnen zich naast de vandaag gekende elementaire deeltjes nog anderenandere schuilhouden. Sommige daarvan, zoals het neutralino, worden door de theoretische fysica trouwens voorspeld.<br />
*[http://nl.wikipedia.org/wiki/Donkere_materie Donkere materie in Wikipedia]
====Donkere energie====
 
====Donkere energie====
Dat het heelal uitdijt werd hoger al besproken. In de jaren negentig werd ontdekt aan de hand van de studie van verre supernova's, het Supernova Cosmology Project, dat de uitdijing van het heelal zo'n 5 miljard jaar na de oerknal versnelde.<br />
De enige manier om dit te verklaren was het introduceren van een onbekende kracht die zich gedroeg als een negatieve zwaartekracht. Deze kracht noemt men donkere energie.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.