Anaximander over de natuur/De leer van Anaximander volgens de doxografie: verschil tussen versies

Omdat er uit het werk van Anaximander slechts één fragment bewaard is gebleven, waaraan algemeende authenticiteitmeeste wordtgeleerden authenticiteit toegeschreventoeschrijven, kunnen we ons niet op dit ene fragment verlaten om een beeld te krijgen van zijn leer. Daarom zijn wij aangewezen op antieke getuigenissen (testimonia) aangaande zijn leer die ons overgeleverd zijn door de doxografen, dat wil zeggen auteurs uit de oudheid die een beschrijving gaven van de meningen van de filosofen. Vandaar dat het nodig is de berichtgevingen uit de doxografische traditie te reconstrueren, voor zover die tenminste terug gaan op het werk van Anaximander.

==De waarde van Theophrastus als doxograaf==

Daarom[[w:Hermann is het nodig de berichtgevingen van de doxografische traditie, voor zover die terug gaat op het werk van Anaximander, te reconstrueren.Diels|Hermann Diels]] heeft in zijn ''Doxographi Graeci'' aangetoond dat doxografen die de presocratische filosofie hebben behandeld, allen hebben geput uit het verloren gegane werk van [[w:Theophrastus|Theophrastus]], namelijk de ''Fusikoon Doxai'' (''Meningen der natuurvorsers''). Daarom is Theophrastus van onschatbare waarde als het gaat om de presocratische natuurfilosofen.

===Aristoteles en TheofrastusTheophrastus als belangrijke getuigen===

Het werk van Anaximander was nog beschikbaar gedurende het leven van de late Apollodorus die er een weinig gebruik van heeft gemaakt in zijn ''Opeenvolgingen'' (Diogenes Laërtius II, 2 – DK 12 A 1). De laatste doxografen die het werkboek van Anaximander echter serieus hebben bestudeerd waren [[w:Aristoteles|Aristoteles]] en Theophrastus, die veel eerder leefden dan Apollodorus. Wanneer Aristoteles Anaximander bij naam noemt, gaat het dus om een betrouwbaar doxografisch rapport. Het werk van Theophrastus is echter grotendeels verloren gegaan. Daarom zijn we aangewezen op latere auteurs die uit het werk van Theophrastus hebben geput. Een bijkomstig voordeel daarbij is dat vele latere doxografen veelvuldig gebruik hebben gemaakt van het werk van TheofrastusTheophrastus.

# De opmerkingen van [[w:Simplicius van Cilicië|Simplicius]] over het oerbeginsel dat de vroege presocraten hebben aangenomen en die geplaatst zijn aan het begin van Simplicius’ commentaar op de ''Physica'' van Aristoteles (''Doxographi Graeci'', 476).

# De uittreksels uit het boek met de naam ''de Stromata'' van Pseudo-Plutarchus die geciteerd zijn door [[w:Eusebius van Caesarea|Eusebius van Caesarea]] in zijn ''Praeparatio Evangelica'' (''Doxographi Graeci'', 579).

Andere doxografen, namelijk [[w:Cicero|Cicero]] en [[w:Diogenes Laërtius|Diogenes Laërtius]], doengeven tamelijk weinig berichtgevingenrapporteringen met overbetrekking de leer van Anaximander. Als aanvulling op de vier bovenstaande bronnen, kunnen verder nog twee Latijnse teksten van [[w:Lucius Annaeus Seneca|Seneca]] en Censorinus beschouwd worden genoemd.

De vier bovengenoemde bronnen vertonen allen sterke overeenkomsten en gaan allen terug op het werk van Theophrastus. Daarom lijken zij allenallemaal ongeveer even betrouwbaar te zijn en het werk van Theophrastus vrij adequaat weer te geven, hoewel het rapport van Pseudo-Plutarchus vrij vaag is en afwijkende parafrases bevat. Er behoort dan ook uitgezogd te worden hoe sterk de latere excerptoren van het originele werk van Theophrastus, waarop zij terruggaan, in hun parafrases afweken.

* Passages bij Simplicius anders dan ''Phys.Commentarius in Aristotelis Physica'', 24, 13 - 25, worden in de tweede categorie "parallel" geplaatst, omdat deze niet gelden als echte excerpten uit Theophrastus.

In de navolgende hoofdstukken van dit boek wordt er meerdere malen uit dezelfde bronnen geciteerd. Als er in een hoofdstuk een bron wordt geciteerd waarvan aansluitende delen al in eerdere hoofdstukken zijn aangehaald, dan wordt deze bronvermeldingbron niet dubbel weergegeven, maar zal er worden verwezen naar die eerdere hoofdstukken, waarin die bronvermeldingbron wel is gegeven.