|
. ATX. Verbeteringen ten opzichte van de AT-vormfactor zijn:
* Afvoering van warmte
verschillende concurrenten. Op het vlak van vormfactor ontbreekt hier dan ook een standaard. De zoektocht naar deze compactheid zorgt er dan ook voor dat laptopmoederborden nogal grillig van vorm zijn.
== Chipset ==
[[w:Chipset|Chipset]] is een in de computerbranche vaak gebruikte term om de geïntegreerde schakelingen aan te duiden die in samenwerking met de processor worden gebruikt op een bepaald moederbord. Meestal worden die speciaal voor gebruik met een bepaalde processor ontworpen. De fabrikant van een chipset is vaak onafhankelijk van de fabrikant van het moederbord. Huidige chipsetfabrikanten van x86 moederborden zijn oa. AMD, Broadcom, Intel, NVIDIA, SiS en VIA Technologies. Apple computers, Unix werkstations en sommige serverfabrikanten gebruiken traditioneel vaak 'custom-designed' chipsets voor hun producten.
{{Commonscat|Chipsets}}
Als onderdeel van de chipset (letterlijk: ''verzameling van chips'') zijn North- en Southbridge de bekendste:
* de '''Northbridge''' (NB) regelt het snelle verkeer tussen de processor en het geheugen en de grafische kaart (via de AGP of PCI-E).
* de '''Southbridge''' (SB) zorgt voor communicatie met de relatief tragere componenten van de pc: de harde schijf, diskettestation, toetsenbord, USB en de andere PCI-slots (sleuven) naast de grafische sleuven (AGP of PCI-E).
* Naast Northbridge en Southbridge kunnen echter ook andere chips behoren tot de chipset, zoals een chip voor de [[w:Wireless LAN|WLAN]] functionaliteit.
<gallery caption="Voorbeelden van chipsets)" widths="400px" heights="300">
IBM T42 Motherboard IMG 2591a.jpg|Een deel van een IBM T42 laptop moederbord.
Futro_s400_board.jpeg|Moederbord van een Fujitsu Siemens FUTRO S400 thin client. Belangrijkste chips (van links naar rechts): SiS 963Lua (SB); SiS 741 (NB, verborgen door een kleine heat sink); AMD Geode NX 1500 (CPU, verborgen door een grote heat sink).
</gallery>
De chipset bepaalt onder andere de maximumsnelheid waarmee het interne geheugen en de Front Side Bus kunnen werken. De chipset draagt zorg voor de communicatie tussen de processor en de rest van de computer (randapparatuur, geheugen).
De ontwikkelingen van de chipset staan niet stil, waarbij de klassieke North- en Southbridge soms wordt vervangen met technologieën zoals Hyper-Transport, QuickPath of PCH.
== Handleiding ==
Op het moederbord wordt vaak met (witte) letters en cijfers aangegeven welke componenten of technologieën worden gebruikt. Eén van die zaken is ook het type moederbord. Dit kan dan gebruikt worden om in een zoekmachine de handleiding hiervan terug te vinden, bv.:
GigaByte GA-890GPA-UD3H manual filetype:pdf
In zo'n handleiding is heel wat informatie terug te vinden, rond bv. de compatibele processors en hoe deze moeten geplaatst worden. Vaak vind je er ook een foto of tekening terug van de fysische lay-out van het moederbord: hoe de componenten exact op het moederbord geplaatst zijn. Daarnaast is er ook vaak een logische lay-out te vinden, waar wordt aangegeven hoe de verschillende componenten, onderling met elkaar in verbinding staan. Hieronder staat een algemene lay-out van de samenwerking van de verschillende componenten.
[[File:Motherboard_diagram.svg|frame|center|Logische lay-out van een moederbord]]
== Instellingen ==
[[Bestand:Jumper_on_motherboard.jpg|thumb|200px|Een jumper op een moederbord]]
Instellingen aan het moederbord kunnen via software worden ingesteld (bv. via BIOS), maar ook via hardware. Dat laatste gebeurt vaak aan de hand van [[w:Jumper (computer)|jumpers]], primitieve schakelaars die gebruikt worden om hardware in te stellen. Ze werden al gebruikt bij de allereerste computers en zijn ook nu nog aanwezig op moderne hardware. Zo'n jumper bestaat uit 2 delen:
* De jumper is een metalen klemmetje in een kunststofbehuizing. Het wordt over twee jumperpinnen geplaatst om een verbinding te maken, of er vanaf genomen om de verbinding te verbreken. De maat van deze onderdelen is vrijwel gestandaardiseerd. Jumpers worden soms ook "shunts" of "ruitertjes" genoemd.
* De jumperpinnen zijn de pinnen waar de jumpers over geschoven moeten worden, zodat een bepaalde verbinding gemaakt kan worden. Ze staan meestal in groepjes van twee, maar het is ook mogelijk dat er drie pinnen op een rij staan, zodat men een verbinding van 1 en 2 óf van 2 en 3 kan maken.
Een mogelijkheid die op veel moederborden aanwezig is, is het resetten van het BIOS-wachtwoord d.m.v. het weghalen of verplaatsen van een jumper. Vaak kan je hetzelfde bekomen door de BIOS-batterij er even uit te halen.
== Referenties ==
<references />
| 