Onderwijs in relatie tot P2P/Peer-to-peernetwerken: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 12:
==Peer-to-peernetwerk en P2P==
P2p wordt steeds meer, ook buiten de computerwereld, gebruikt om fenomenen te beschrijven waarbij mensen elkaar horizontaal benaderen. Horizontaal betekent hier: op voet van gelijkheid en zonder (of met minimale) tussenkomst van bijvoorbeeld een bedrijf of de overheid
Michel Bauwens was één van de eersten die het principe van p2p uitbreidde naar andere maatschappelijke fenomenen. Hij beschouwt het als een sociale structuur. Volgens Michel Bauwens heeft p2p betrekking op de capaciteit van mensen om als gelijken samen te werken, waarde te creëren en te produceren, zonder het te moeten vragen (de oorspronkelijke betekenis van p2p benadrukt eerder een passief aspect, zoals het delen van muziek die door anderen gemaakt is). Het internet en zijn p2p-netwerken maken het voor het eerst in de geschiedenis mogelijk dat een groep van mensen, dankzij technologie in een gelijkwaardige relatie tot elkaar, bijdragen tot een collectief project (Bauwens, & Lievens, p.21). P2p-netwerken maken het mutualiseren van kennis (via open source, vrije software, open hardware, open design) én materiële productie (nieuwe machines, besturingssystemen,…) mogelijk. Mutualiseren van ‘commons’ of ‘gemeengoed’ betekent dat sommige vormen van rijkdom aan niemand en dus aan iedereen toebehoren (Lotens, 2013). Het netwerk creëert gemeenschappelijke waarde met middelen die vroeger in handen waren van de staat of privébedrijven. Elke peer draagt vrijwillig bij, of betaalt bij, maar het resultaat is voor iedereen beschikbaar (Sioen, 2013). Wikipedia en Linux zijn bekende voorbeelden, maar op een soortgelijke manier zijn ondertussen ook al een auto, hardware en zelfs een satelliet ontworpen.
Volgens Michel Bauwens kunnen p2p-netwerken opgedeeld worden in 4 kwadranten, die telkens een ander economisch model voorstellen: netarchisch kapitalisme, distributief kapitalisme, global commons en lokale veerkracht. Hij ontwikkelt daarvoor een kwadrant met op de verticale as van ‘gecentraliseerd/globaal’ tot ‘gedecentraliseerd/lokaal’ en op de horizontale as van ‘oriëntatie op winst’ tot ‘oriëntatie op maatschappelijk nut’ (Bauwens, & Lievens, p.57). Voor een duidelijk figuur wordt verwezen naar (Bauwens, & Lievens, p.57) of (Leyssens 2014).
In het eerste kwadrant bevinden zich de netarchische kapitalisten zoals Facebook, Google, YouTube en Flickr. Dit zijn zuiver commerciële bedrijven die kapitaal investeren in sociale netwerken en platformen en zodoende sociale productie mogelijk maken en bevorderen. De bedoeling van Facebook is de p2p-dynamiek van de gebruikers om te zetten in ruilwaarde voor de aandeelhouders. Facebook is dus een winstgedreven systeem, en p2p omdat gebruikers er gratis gebruik van kunnen maken. Het centrale aspect zit hem er in dat je als gebruiker niet betrokken wordt in het ontwerp van het platform én dat je niets te zeggen hebt over de privé data die je ter beschikking stelt op het platform. Er is steeds een zekere tweestrijd verscholen in dergelijke netwerken. Langs de ene kant krijgt de gebruiker de mogelijkheid om gratis van een bepaalde dienst gebruik te maken, langs de andere kant wordt de waarde van het systeem
Een global commons is een systeem dat op een centrale plaats georganiseerd wordt maar met als doel de gebruikers in staat te stellen van de diensten gebruik te maken. Een goed voorbeeld hiervan is Couchsurfing waar leden andere leden vragen om overnachting, en waar men kan aangeven of men een slaapplek ter beschikking heeft. De waarde van het systeem wordt gegenereerd door de gebruikers, en output van het systeem staat ook ten dienste van de gebruikers. Couchsurfing is wat Michel Bauwens omschrijft als een globaal-lokaal systeem. Het systeem is wereldwijd universeel, maar de output is erg lokaal gericht. In het laatste kwadrant vinden we de lokale commons terug. Deze netwerken bevinden zich traditioneel in de transitie-sfeer. Voorbeelden van deze netwerken zijn zaken als stadslandbouwgroepen, buurttuinen, alternatieve (lokale) munten of collectieve aankoopgroepen. Het doel ervan is het uitbouwen van een veerkrachtige lokale gemeenschap (Leyssens 2014).
Al die initiatieven zijn niet winst-, maar gemeenschapsgericht en bieden, zeker in tijden van crisis, veel soelaas. Bauwens benadrukt dat we vooral aandacht moeten hebben voor het vierde kwadrant, met name de globale commons om te kunnen komen tot een wereldwijde samenwerking op het vlak van kennis, ideeën, wetenschap, techniek en cultuur
Tot slot nog dit. Michel Bauwens ziet in het samenspel van p2p-netwerken een model voor de samenleving van de toekomst. Door de mogelijkheid die het internet biedt om samen dingen te organiseren, worden sociale, economische en politieke structuren in vraag gesteld en veranderd. Volgens hem gaan we over naar een maatschappij waarin de markt op de achtergrond zal verdwijnen en de burgersamenleving op de voorgrond zal treden. Zaken zullen niet meer geproduceerd worden omwille van hun ruilwaarde (geld), maar omwille van hun gebruikswaarde; omwille van hun maatschappelijk nut. Dit is de basis van een P2P-samenleving (Bauwens, 2013).
| |||