Leer jezelf ecologisch tuinieren/Wolfsmelk: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vangelis (overleg | bijdragen)
aanpassing
Vangelis (overleg | bijdragen)
aanpassing
 
Regel 1:
__NOTOC__ __NOEDITSECTION__
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=Euphorbia cyparissias overzicht.jpg}}
'''Wolfsmelk''' (''Euphorbia'') is een groot en divers plantengeslacht uit de Wolfsmelkfamilie. Het geslacht kent ongeveer 2300 soorten, wereldwijd voorkomend. Ze variëren van kruipende planten, via kruidachtigen tot struiken, bomen en zelfs cactusachtige soorten in [[w:Droog klimaat|aride]] gebieden van Afrika en India.
 
== Naamgeving ==
Volgens [[w:Gaius Plinius Secundus maior|Plinius de Oudere]] is de naam ''Euphorbia'' afgeleid van Euphorbos, een geneesheer van koning [[w:Juba II|Juba II]] van Mauritanië. De Nederlandse naam wolfsmelk wijst op het melksap dat een belangrijk kenmerk van dit geslacht is. Het sap is vaak giftig, gevaarlijk voor huid en ogen, en de 'wolf' in de betekenis van 'duivel' werd gezien als de veroorzaker. De Engelse naam ''spurge'' geeft de reinigende (''to purge'' - "louteren") werking aan van een aantal soorten, zoals [[w:Kruisbladige wolfsmelk|Kruisbladige wolfsmelk]].
 
== Kenmerken ==
Naast het melksap is de bloeiwijze typerend voor het geslacht. De planten hebben schijnbloemen, cyathia genaamd (enkelvoud cyathium), die omgeven zijn door schutbladen (involucrum). Een cyathium bestaat uit een kopjesvormige bodem, gevormd door twee kelkbladen. Daarbinnen bevindt zich één vrouwelijke bloem, omringd door meerdere mannelijke bloemen die gereduceerd zijn tot één meeldraad. Een aantal honingklieren (gewoonlijk 4-5) omgeeft dit geheel. De vruchten zijn explosieve driekluizige [[../Plantkunde/Vrucht|kluisvruchten]] met één [[../Plantkunde/Zaad|zaad]] per kluis.
 
==; Soorten ==
== Belang voor de mens ==
<gallery widths="95">
Veel leden van het geslacht worden als sierplant gebruikt, zoals de [[w:kerstster (plant)|kerstster]] of poinsettia. Sommige soorten worden als plaag gezien, bijvoorbeeld [[../Heksenmelk|Heksenmelk]], die vanuit Europa geïntroduceerd is op de prairies van de Verenigde Staten. Ook worden actieve ingrediënten gebruikt voor medische doeleinden, zoals braak- en purgeermiddelen.
<!-- ImageNeeded.png|[[../NLnaam|NLnaam]] (''Latijn'') -->
რძიანა ნუშისფოთოლა Euphorbia amygdaloidesmandelblättrige Wolfsmilch.JPG|[[../Amandelwolfsmelk|Amandelwolfsmelk]] (''Euphorbia amygdaloides'')
*Euphorbia platyphyllos W-4X3.jpg|[[../Brede wolfsmelk|Brede wolfsmelk]] ('''Euphorbia platyphyllos'')
*Euphorbia cyparissias-04 (xndr).jpg|[[../Cipreswolfsmelk|Cipreswolfsmelk]] (''Euphorbia cyparissias'')
*Euphorbia esula.jpeg|[[../Heksenmelk|Heksenmelk]] (''Euphorbia esula'')
*Euphorbia exigua2 closeup.jpg|[[../Kleine wolfsmelk|Kleine wolfsmelk]] (''Euphorbia exigua'')
*Euphorbia helioscopia2.jpg|[[../Kroontjeskruid|Kroontjeskruid]] (''Euphorbia helioscopia'')
*Épurge feuilles01.jpg|[[../Kruisbladige wolfsmelk|Kruisbladige wolfsmelk]] (''Euphorbia lathyris'')
*Euphorbia palustris.JPG|[[../Moeraswolfsmelk|Moeraswolfsmelk]] (''Euphorbia palustris'')
*ImageNeeded.png|[[../Stijve wolfsmelk|Stijve wolfsmelk]] (''Euphorbia stricta'')
*Tuinwolfsmelk Euphorbia peplus.jpg|[[../Tuinwolfsmelk|Tuinwolfsmelk]] (''Euphorbia peplus'')
*Euphorbia seguieriana 1.jpg|[[../Zandwolfsmelk|Zandwolfsmelk]] (''Euphorbia seguieriana'')
*Euphorbia paralias01.jpg|[[../Zeewolfsmelk|Zeewolfsmelk]] (''Euphorbia paralias'')
*Kleurige wolfsmelk Euphorbia polychroma closeup.jpg|[[../Kleurige wolfsmelk|Kleurige wolfsmelk]] (''Euphorbia epithymoides'')
</gallery>
;Nog niet beschreven
*[[../w:Zoete wolfsmelk|Zoete wolfsmelk]] (''Euphorbia dulcis'' - enkel in België)
 
Veel leden van het geslacht worden als sierplant gebruikt, zoals de [[w:kerstster (plant)|kerstster]] of poinsettia. Sommige soorten worden als plaag gezien, bijvoorbeeld [[../Heksenmelk|Heksenmelk]], die vanuit Europa geïntroduceerd is op de prairies van de Verenigde Staten. Ook worden actieve ingrediënten gebruikt voor medische doeleinden, zoals braak- en purgeermiddelen.
== Soorten ==
In Nederland en België komen de volgende soorten voor:
*[[../Amandelwolfsmelk|Amandelwolfsmelk]] (''Euphorbia amygdaloides'')
*[[../Brede wolfsmelk|Brede wolfsmelk]] (''Euphorbia platyphyllos'')
*[[../Cipreswolfsmelk|Cipreswolfsmelk]] (''Euphorbia cyparissias'')
*[[../Heksenmelk|Heksenmelk]] (''Euphorbia esula'')
*[[../Kleine wolfsmelk|Kleine wolfsmelk]] (''Euphorbia exigua'')
*[[../Kroontjeskruid|Kroontjeskruid]] (''Euphorbia helioscopia'')
*[[../Kruisbladige wolfsmelk|Kruisbladige wolfsmelk]] (''Euphorbia lathyris'')
*[[../Moeraswolfsmelk|Moeraswolfsmelk]] (''Euphorbia palustris'')
*[[../Stijve wolfsmelk|Stijve wolfsmelk]] (''Euphorbia stricta'')
*[[../Tuinwolfsmelk|Tuinwolfsmelk]] (''Euphorbia peplus'')
*[[../Zandwolfsmelk|Zandwolfsmelk]] (''Euphorbia seguieriana'')
*[[../Zeewolfsmelk|Zeewolfsmelk]] (''Euphorbia paralias'')
*[[../Zoete wolfsmelk|Zoete wolfsmelk]] (''Euphorbia dulcis'' - enkel in België)
 
Enkele overige soorten:
*[[w:Kerstster (plant)|Kerstster]] (''Euphorbia pulcherrima'')
*[[../Kleurige wolfsmelk|Kleurige wolfsmelk]] (''Euphorbia epithymoides'')
 
{{commonscat|Euphorbia}}
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.