|
</div>
====Inleiding: Elektriciteit produceren, vervoeren en gebruiken====
Elektriciteit kan grootschalig worden opgewekt in een centrale, een generator, een windmolen, een park van zonnepanelen of een andere installatie. Daarna wordt het vervoerd naar duizendengebruikers: huishoudens en bedrijven. Transformatoren zijn daarbij onmisbaar.
==Spanning en stroom==
[[Image:Lightning NOAA.jpg|Een blikseminslag. Bliksem is eigenlijk elektriciteit|thumb|320px]]
'''Spanning''' en '''stroom''' zijn vaakveel gebruikte woorden als we het over elektriciteit hebben. ''Daar staat stroom op'' is niet helemaal juist. Om dat te begrijpen kan je elektriciteit het beste vergelijken met water.
Op de kraan thuis staat waterdruk. Dat is merkbaar, omdat je het water niet kunt tegenhouden, als je dat bij een geopende kraan met je vinger zou proberen. Als je water in een fles doet en die op zijn kop houdt, kan je dat wel. Dat komt omdatdoordat dan de waterdruk kleiner is.<BR>
Laat je het water uit de kraan of uit de fles stromen, dan moet het ergens naar toe. En als het uit de kraan komt, zal dat meestal harder gaan, dan wanneer het uit de fles komt. Dat komt omdatdoordat diede waterstroom sterker is bij waterdrukkeneen verschillendhogere zijnwaterdruk.
Bij elektriciteit geldt net zoiets. Op het stopcontact staat '''spanning''', hetzelfdevergelijkbaar alsmet de druk van het water. Zolang er niets op het stopcontact is aangesloten gebeurt er verder niets. Net zoalsals bij een dichtgedraaide waterkraan.
Als je bijvoorbeeld een lamp op het stopcontact aansluit, gaat er "elektriciteit" door de lamp stromen., Bijnet hetzoals er water gaat datstromen vanals de kraan naarwordt opengedraaid. Bij elektriciteit gaat de gootsteen,'''elektrische bijstroom''' elektriciteitdoor tussende hetlamp heen, van de ene ennaar de het andere gaatjeaansluiting van het stopcontact. doorOmdat deop lamphet opstop eneen neerwisselspanning (wisselstroom).staat, Enis pasde danstroom sprekeneen wewisselstroom bijdie elektriciteitdoor vande '''stroom'''lamp heen en weer gaat.
De hoeveelheid stroom die gaat lopen, hangt af van de hoeveelheidgrootte van de spanning. Net als bij het voorbeeld van water, zal er door die lamp meer stroom gaan als de spanning hoger is.
Omdat al diealle apparaten die op het stopcontact aangesloten kunnen worden, altijd en overal op dezelfde manier moeten werken, is ervoor gezorgd dat de spanning op het stopcontact overal hetzelfde is. Die spanning wordt uitgedrukt in volt (V) en in Europa is dat 230 volt. Er zijn ook gebieden in de wereld waar dat maar 110 volt is. Daar heb je dus andere lampen en apparaten nodig, maar tegenwoordig zijn er ook apparaten die zelf ''voelen'' hoeveel spanning er op het stopcontact staat en er dan toch voor zorgen dat ze goed blijven werken.
==Spanningsbronnen==
| 