Maatschappijleer/Ons stipje op de waereldkaart - Piet de Rooy: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 167:
1846 - 1847 Een aantal van de afgescheidenen verlaat de natiestaat en vertrekt naar de VS.
=== Alles is een bonte mengeling 1848: de parlementaire democratie ===
Rond 1848 doen zich uiteenlopende problemen voor: het bestaansrecht van Nederland in een door machtspolitiek Europa, de herdefiniëring van de politiek om recht te doen aan ‘ de geest der eeuw’, de herschikking van de staat en natie en daarmee ook van de religie en politiek.
In 1798 was het volk soeverein, in 1814 de koning, in 1848 had Thorbecke de soevereiniteit deels weggehaald bij de koning, deels aan de Staten-Generaal toegekend. Hiermee stond ook het begrip vertegenwoordiging aanhoudend ter discussie.
Verder waren, zoals overal elders, kinderen en vrouwen uitgesloten, kregen katholieken pas in 1829 kiesrecht, joden in 1858.
Snelle industrialisatie bracht rijkdom aan enkelen en ellende aan velen.
Aanhoudende economische verbetering vanaf 1860 en een sterke toename van de hygiëne leidden tot een gestage toename van de levensduur.
1814 Verbod op handel in slaven onder druk van Engeland.
1822 Thorbecke trekt voor zichzelf de conclusie dat ieder mens een geheel zelfstandig
wezen is, die zijn eigen individualiteit heeft te ontwikkelen.
1825 Thorbecke wordt hoogleraar in de statistiek.
1845 Tegenvallende aardappeloogst.
1846 Roggeoogst in Europa valt tegen en er volgen jaren met strenge winters en een
omvangrijke griepgolf.
1848 -1849 Cholera epidemie in Nederland
1849 Willem III volgt zijn vader op.
1850 In Engeland wordt een bisschoppelijke hiërarchie ingevoerd (Papal Agression).
1852 Uncle Tom’s Cabin or Life amoun the Lowly (Harriet Beecher Stowe) verschijnt en
wordt in het Nederlands vertaald.
�
1853 Aprilbeweging en invoering Wet op de Kerkgenootschappen in augustus
Rochau publiceert zijn Grundsatze der Realpolitik, waarin hij betoogde dat het
mislukken van ‘1848’ niet als permanent beschouwd mocht worden.
1859 Slavenarbeid in Oost-Indië wordt afgeschaft.
1860 Max Havelaar of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handelsmaatschappij door
Multatuli.
1862 Bismark treedt aan als minister-president van Pruisen.
Sleeswijk-Holstein wordt ingelijfd en 2 jaar later Hannover, Hessen, Naussau en
Frankfort.
Slavenhandel in West-Indië wordt afgeschaft.
De Aprilbeweging van 1853 is het protestantse en conservatieve protest tegen het herstel door de paus van de bisschoppelijk hiërarchie in Nederland.
De bisschoppelijke hiërarchie is de indeling van de Rooms-Katholieke kerk in Nederland in vijf kerkprovincies, met aan het hoofd een bisschop. De beweging richt zich tevens tegen het kabinet-Thorbecke I, dat de RK-kerk geen strobreed in de weg legt, op grond van de scheiding van kerk en staat.
Thorbecke en Groen van Prinsterer
Juist in hun onderlinge strijd gaven ze elkaar betekenis. Thorbecke en Groen vertegenwoordigden met alles wat zij hadden de strijd om de politieke cultuur en de aard van de natiestaat tussen 1840 en 1870.
Thorbecke heeft een einde gemaakt aan de vaagheid rondom het liberalisme in Nederland. Door zijn geschriften maar zo mogelijk nog meer door zijn politiek handelen.
Het is vooral Groen van Prinsterer die, in zijn strijd met Thorbecke over de ziel van de natiestaat, niet alleen het principe van de oppositie het meest systematisch tot uitdrukking heeft gebracht, maar ook het belang van beginselen en, op basis daarvan, een directer band met de kiezers (en zelfs ‘het volk’ daarachter) dan door de liberalen voorzien of gewenst.
De strijd om het hoofdcriterium van het politieke bestel, constitutie of religie, heeft in elk geval uiteindelijk geleid tot een concentratie van kamerleden in vier politieke families: liberalen, conservatieven, anti-revolutionairen en katholieken.
�Johan Rudolph Thorbecke (Zwolle, 14 januari 1798 - Den Haag, 4 juni 1872) was een Nederlands staatsman van liberale signatuur. Hij wordt als de grondlegger van het parlementarisme in Nederland beschouwd.
Guillaume (Willem) Groen van Prinsterer (Voorburg, 21 augustus 1801 - Den Haag, 19 mei 1876), zoon van de staatsraad Petrus Jacobus Groen van Prinsterer en Adriana Hendrika Caan, was een antirevolutionair Nederlands politicus en historicus.
== Begrippenlijst ==
| |||