Leer jezelf ecologisch tuinieren/Koolzaad: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
sjabloon |
aanvulling |
||
Regel 1:
__NOTOC__ __NOEDITSECTION__
{{Leer jezelf ecologisch tuinieren|Afbeelding=
{{Tuinkalender-Tabelkop|
|plaatje1= Brassica Napus oleifera (Köhler).jpg
|plaatje2= 20130429Raps Hockenheim1.jpg
|plaatje3= Brassica napus 04 ies.jpg
|plaatje4= Colza (Gros plan) Cl J Weber01 (23566547692).jpg
|plaatje5= Brassica napus plant10 (14494288548).jpg
|divers= De plant lijkt veel op [[../Raapzaad|Raapzaad]] (Brassica rapa subsp. oleifera). Het koolzaad bloeit echter iets later, en is hiervan ook te onderscheiden doordat bij het koolzaad de knoppen van de ongeopende bloemen hoger zitten dan de bloemen, terwijl bij het raapzaad de bloemen de knoppen bedekken.
|familie= Kruisbloemen
|latijn= Brassicaceae
|geslacht= Kool (geslacht)
|soort= Brassica napus
|nlnaam= <!-- NLsoortnaam als in woordenboek voorkomt (kleine letters)-->
|geschikt= Koolzaad wordt in een wisselteelt toegepast met om de 3-4 jaar koolzaad. Het gewas blijft als stoppel en wortelgestel achter in de bodem en wordt omgezet in humus.
|roodlijst= <!-- Vul in 'ja' als het gewas op de rode lijst staat -->
|beschermd= <!-- Vul in 'ja' als het gewas op de lijst staat van de beschermde gewassen -->
|wortel=
|stengel=
|blad= Alle bladeren ook de onderste zijn blauwgroen en ten minste aan de onderzijde op de middennerf met borstelharen. Bij raapzaad zijn de onderste bladeren grasgroen en borstelig behaard. De bovenste bladeren zijn stengelomvattende met een ondiep-hartvormige voet. Bij raapzaad hebben de bovenste bladeren een stengelomvattende, diep-hartvormige voet. De onderste, langronde tot lancetvormige bladeren hebben een tot 15 cm lange bladsteel en een 5 - 25 cm lange en 2 - 7 cm brede bladschijf. De bladschijf is vaak ongedeeld of heeft tot 6 veerdelige lobben. De eindlob is eivormig en heeft een getande rand. De andere lobben hebben een getande of ongetande bladrand.
|groenblijvend= <!--Vul in 'ja' als de plant winterhard/groenblijvend is -->
|bloei= April tot augustus.
|kleur= De tweeslachtige, gele bloemen hebben vier kroon- en vier kelkbladen en staan met 20 -40 bloemen in een tros. De bloemen aan de tros bloeien van beneden naar boven. De verkeerd-eivormige kroonbladen zijn 10 - 16 mm lang en 6 - 9 mm breed. Ze hebben een 5 - 9 mm lange nagel. De 5 - 10 mm lange en 1,5 - 2,5 mm brede kelkbladen zijn schuin afstaand. De bloem heeft zes, 7 - 10 mm lange, viermachtige meeldraden. De twee korte meeldraden staan aan de voet naar buiten gekromd in de buitenste krans en de vier lange staan rechtop in de binnenste krans. De langwerpige helmknoppen zijn 1,5 - 2,5 mm lang. Aan de voet van de 2 korte meeldraden zitten op de bloembodem een paar honingklieren. De stamper heeft een bovenstandig vruchtbeginsel.
|vrucht= De cilindrische tot iets vierkante hauw is 5 - 10 cm lang en 3,5 - 5 mm dik en heeft een 8 - 15 mm lange snavel. Bij raapzaad is de snavel 15 - 20 mm lang. De hauw bevat 12 - 20, donkerbruine tot zwartachtige, ronde zaden. De zaden zijn 1,5 - 2,5 mm groot en hebben een fijn netvormige zaadhuid.
|hoog=
|grond1= <!-- Voorkeur van de grondsoort waarin de plant het best groeit -->
|compost1= <!-- Hoeveelheid compost die bij grond1 moet worden toegevoegd: veel/matig/geen -->
Regel 44 ⟶ 45:
|slechte buren= <!-- Gewassen die de (groei van de) plant belemmeren -->
|weert= <!-- Dieren of ziektes die de door de plant worden geweerd -->
|lokt= De insecten geven in Nederland meer schade dan de schimmels. Bij winterkoolzaad kunnen [[w:gevlekte akkerslak|gevlekte akkerslak]]ken veel schade veroorzaken aan de jonge planten. (Zie verder [[https://nl.wikipedia.org/wiki/Koolzaad#Ziekten_en_aantastingen|WP]] )
|keuken= <!--Omschrijving waar de plant eventueel voor wordt gebruikt (niet alleen in de keuken) -->
|kookboek= <!-- Naam van de plant (hoofdletter) voor een eventuele link naar recepten in het kookboek -->
Regel 61 ⟶ 62:
|verzorgmaand=
|verzorgomschrijf= <!-- Maand(en) van verzorging en omschrijving -->
|oogstmaand= ?
|oogstomschrijf= Het oogsten gebeurt op het moment dat de middelste hauwen geel tot grijsbeige van kleur zijn. Doordat de hauwen van beneden naar boven afrijpen, de bloemen bloeien aan de bloeiwijze namelijk van beneden naar boven, geven de middelste hauwen het beste oogsttijdstip weer. Wordt gewacht totdat alle hauwen rijp zijn dan treedt door het openspringen van de hauwen veel zaadverlies op. Voor het oogsten wordt het gewas in Nederland vaak eerst in het zwad gemaaid en 1 -2 weken later gevolgd door het opraapdorsen. Ook kan direct van stam gemaaidorst worden. Daarna moet het zaad vaak nagedroogd worden. Van belang bij het zwadmaaien is dat de hauwen zo min mogelijk op de grond komen te liggen. Daarom wordt op een hoogte van 20-25 cm gemaaid, waardoor een lange stoppel achterblijft en moeten de rassen voldoende lang stro hebben. Ook moet de vertakking en de hauwen op een ongelijke hoogte zitten. Tevens mogen de hauwen niet gauw openspringen om zaaduitval te voorkomen.
|vermeermaand=
|vermeeromschrijf= <!-- Maand(en) voor het vermeerderen van de plant en de omschrijving -->
| |||