Schilderen/Vormen: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 1:
Naast lijnen zijn vormen of vlakken het basiselement in een schilderij en in de compositie van het schilderij. Voor tekenen zijn lijnen vaak het belangrijkste, maar voor schilderen zijn vormen zelfs belangrijker dan lijnen. Op een groot schildersdoek zal je immers eerder een vlak gaan schilderen, of een vorm gaan opvullen dan een lijn schilderen. Naast de vormen, die vaak het hoofdonderwerp van het schilderij uitmaken, zijn er de restvormen, de ruimte om de vormen heen. De rol van deze restvormen staat in het hoofdstuk [[Schilderen/Restvormen|restvormenRestvormen]].
 
__TOC__
Een__TOC__Een schilderij met grote, duidelijke, monumentale vormen straaltkan een bepaalde kracht uituitstralen.
 
{{Schildervoorbeeld3|File:'Bath Road Cliff, Newport' by Edward Mitchell Bannister, 1889.jpg|File:Benson25.jpg|File:'Two Heads' by Paul Klee, 1932, Norton Simon Museum.JPG|Edward Mitchell Bannister (1828–1901)<br>Bath Road Cliff, Newport 1889|Frank Weston Bensen,
<br>De lezeres, circa 1910|Paul Klee<br>1931, twee hoofden|Het linker schilderij van Bannister bestaat eigenlijk uit twee zeer eenvoudige vormen; de bruine rots die via de kleur bruin aan de voorgrond vastzit, en de blauwe vorm, die het bruin als het ware de hand geeft. Door je oogharen kijkend is het blauw van de baai en het blauw van de lucht met de wolken vrijwel één geheel. Kijk eens hoe nietig de twee mensen zijn in deze grote natuurvormen. Het schilderij van de lezeres bestaat uit drie grote vormen: het lichaam van de vrouw, de grote oranje parasol, en restruimte om deze twee vormen heen. Daarnaast bevat het schilderij enkele kleinere donkere vormen, de beide armen en het hoofd van de vrouw. Het schilderij van Paul Klee, geheel rechts, bestaat uit een grote vorm, die in het midden geplaatst is. De vorm bestaat weer uit een beperkt aantal kleinere vormen. Accenten zijn enkele lijnen en een paar stippen.}}
 
Schilderijen die opgebouwd zijn uit veel kleine vormen tonen vaak wat rommelig. Van deze rommelige schilderijen hieronder enkele voorbeelden. Het is natuurlijk subjectief of je dit rommelig wilt noemen, dan wel juist levendig. In de periode van de [[W:Barok|barok]], vond men zulke drukke schilderijen juist mooi.
Regel 11:
 
== Hoe de vorm te ontdekken ==
Als je niet zo snel de vorm ontdekt van het onderwerp dat je aan het schilderen bent, probeer dan het silhouet ervan te zien. Aan het silhouet, hoe eenvoudig of ingewikkeld ook, kan je vaak het voorwerp herkennen immers. Als je het schilderij begint, zou je kunnen starten om de silhouetten van de belangrijkste vormen, in te vullen met een kleur.
 
== Vormen plaatsen in de compositie ==
BijVoordat je het schilderij begint, zou je kunnen starten om de opzetsilhouetten van eende schilderijbelangrijkste kanvormen, hetop prettigpapier zijnte omschetsen, eersten eenze kleineeven schetsin te makenvullen vanmet deeen grotekleur vormenof diegrijstoon. inOp hetdat onderwerpmoment aanwezigkan teje zijn,namelijk ennog dankiezen hoe het schilderij verder uit te kijkenwerken. Kijk hoe dezede vormen het best in de compositie passen, en welk formaat doek optimaal zou zijn.Misschien wil je een andere uitsnede maken, vormen verplaatsen etc.
 
== Organische vormen ==
Organische vormen zijn vormen die in de natuur voorkomen. Deze vormen zijn meestal gebogen of rond, slechts zeer zelden recht.
 
{{Schildervoorbeeld3|File:Battle of Revel.jpg|File:MalabaristaOlga yBoznańska contorsionista1888 (Fernando Botero)Cyganka.JPGjpg|File:Carlo Marko dÄ Waldpartie 1851.jpg|
Ivan Aivazovsky (1817–1900)<br>De zeeslag van Revel|FernandoOlga BoteroBoznańska (1865–1940),
Potret van een vrouw (Roma), 1888|Károly Markó (1793–1860)<br>Bos, 1851|In het linder schilderij overheerst de grote vorm van de lichte wolken de voorstelling. De boten die een zeeslag uitvechten lijken er minder toe te doen. De mensenlijke lichamen hebben uiteraard organische vormen. Fernando Botero maakt de mensen nog dikker, overdrijft hun vorm. Tenslotte zijn de volle vormen van bomen in blad een oervoorbeeld van de organische vorm.}}
 
== Wiskundige vormen ==
Wiskundige vormen zijn veelal strak en recht en kunnen gemaakt worden met lineaal en passer. De eenvoudigste wiskundige vormen zijn de rechthoek, de driehoek en de cirkel. Iets complexer is de ellips, ook wel ovaal genoemd, hoewel dat strikt genomen een andere vorm is dan de wiskundig gedefinieerde [[W:ellips|ellips]].. VaakJe kan jeeen geometrische gevormd voorwerp, een gebouw hetbijvoorbeeld, onderwerpook als dat een ingewikkelde vorm heeft, onderverdelen in deze vormen.
 
=== Rechthoeken ===
{{Schildervoorbeeld3|File:Oswald Achenbach - Funeral in Palestrina - Google Art Project.jpg|File:Hendrick Avercamp - Ijs landschap (ca.1610).jpg|File:El Lissitzky 1919 Suprematist composition.jpg|Oswald Achenbach (1827–1905) |Hendrick Avercamp (1585–1634) <br>
IJslandschap, ca. 1610|[[w:El Lissitzky|El Lissitzky]] (1890–1941) <br>Suprematistische compositie, 1913|Gebouwen zijn uiteraard vormen die rechthoekig zijn. In het schilderij links is ook een opvallende driehoek links bovenaan geplaatst. Als je het middelste schilderij, van de ijsschilder Avercamp, door je oogharen bekijkt, is het grote rode gebouw het belangrijkste onderdeel van het schilder, ondanks al het gekrioel van de mensen op het ijs. Rechts een werk met alleen geometrische vormen, een rechthoek, vierkant, halve cirkel en een niet aan te duiden rechthoekige vorm. De schilder heeft hier slechts weinig kleuren gebruikt.}}Dit werk past in de [[w:suprematisme|supermatistische stroming]] uit het begin van de twintigste eeuw.}}
 
=== Driehoeken ===
{{Schildervoorbeeld3|File:Barthel Beham - Portrait of a Woman - Google Art Project.jpg|File:Agghazy Gyula Lonely Poplar.jpg|File:OlavJA1.jpg|Barthel Beham (1502–1540)
|
Gyula Aggházy, (1850–1919)<br>Eenzame populier|Olav Johan Andreassen, (1909–1995) |Barthel Beham gebruikte in het linker schilderij duidelijk twee driehoeken in zijn schilderij, de vorm van de bontkraagomslag van bont op de linker en rechtschouder. DeHet bontkraagbont is bovendien voorzien van een ander geometrische thema: een vierkant raster.
HoewelHet hetmiddelste schilderyschilderij van Aggházy draagt de titel van de boom in het midden draagt, zijnmaar de grootste vormen in dit schilderij zijn de twee driehoeken vanlinks en rechts, de duinen. Het rechtrechter schilderij laat driehoeken vooral als restvormen zien, tussen de blauwe boomstammen, maar ook de vorm van de weg onderaan is een driehoek.}}
 
== Ovalen ==
{{Schildervoorbeeld3|File:Andreas Achenbach Rolandsbogen 1834.jpg|File:Arbo-Signe Alette Arbo.jpg|File:Composition with two Oval Forms by Theo van Doesburg.jpg|Andreas Achenbach (1815–1910) |
Peter Nicolai Arbo (1831–1892)<br>Signe Alette Arbo
waarschijnlijk 1876
|Theo van Doesburg (1883–1931), twee ovale vormen|EenIn het rechter schilderij een ruine van een grote triomfboog, met een ovale vorm, midden in het doek geplaatst.In het midden een menselijk gezicht, in de meeste gevallen een ovaal, vooral bij een kind zoals hier. Mannen willen nog wel eens een wat vierkanter hoofd hebben. Rechts een experiment met twee abstracte ovale vormen.}}
 
==Driedimensionale vormen==
Regel 42 ⟶ 46:
 
== Abstracte vorm ==
Een vorm die niet als voorwerp herkenbaar is, zou je een abstracte vorm kunnen noemen. In de abstracte schilderijenschilderkunst wordt zelfs gestreefd naar onherkenbaarheid van de vormen. Zie over abstractie het [[Schilderen/Abstractie|betreffende hoofdstuk]] in dit boek.
 
== Vormcontrasten ==
Regel 54 ⟶ 58:
* Ruimtelijk - plat
* Open - gesloten
*Dik - dun
{{sub}}Sommigen zien dat een vormcontrast veroorzaakt dat de vormen versterkt worden. Een rond voorwerp lijkt extra rond als het naast een vierkant wordt geplaatst. Een dunne plank lijkt extra dun naast een dikke plank. {{Schildervoorbeeld3|File:Adler Still life c. 1850.jpg|File:Willem van Aelst, Fruit Still Life with a Snail, 1649.jpg|File:Mazhar Ali Khan Self-Portrait.jpg|Mór Adler (1826–1902) |Willem van Aelst, stilleven met slak, 1649|Mazhar Ali Khan (India)<br>Zelfportret ca. 1830|In het schilderij van Mór Adler contrasten tussen allerlei organische, ronde vormen, en de geometrische rechte lijnen van een soort trap waar alle voorwerpen op zijn neergezet. Het schilderij vertoont weinig contrast in kleur, maar er is wel een groot contrast tussen licht en donker toegepast. Ook het schilderij van Van Aelst toont een contrast tussen organische vormen en de scherpe lijnen van de marmeren tafel.
Het bijzondere schilderij van de Indiase schilder toont boven de geometrische figuren van de gebouwen, onder de organische vormen van de schilder zelf, Let ook eens op de plaatsen waar de kleur rood is gebruikt, verspreid over het schilderij.}}{{Schildervoorbeeld3|File:Lucílio de Albuquerque - Em São João Del Rey.jpg|File:Carl Bille - Marinemaleri.jpg|File:Eva Bonnier Couturières 1887.jpg|Lucílio de Albuquerque (1877–1939)<br>Zicht op São João del-Rey |Carl Bille (1815–1898) <br>Zeelandschap, 1884|Eva Bonnier (1857–1909)<br>De kleermaaksters, 1887|Het schilderij links laat een contrast zien tussen rond en hoekig. Het schilderij in het midden tussen gladgrillig (de zee),golven zachtvan (de wolkenzee) en scherpbijzonder strak (het zeil). In het rechterschilderij zit een contrast tussen de transparante stof op de tafel, en de zwarte, ondoorzichtige stof van de kleding van de vrouw links.}}{{Schildervoorbeeld3|File:Jan de Bray - The Holy Family - WGA3126.jpg|||Jan de Bray, (1627–1697),
De heilige familie|||In het recht schilderij een vormcontrast tussen het pluizige, prikkelige stro en de trog waar dat in zit. }}
 
{{sub}}
{{sub}}{{Schildervoorbeeld3|File:Adler Still life c. 1850.jpg|File:Willem van Aelst, Fruit Still Life with a Snail, 1649.jpg|File:Mazhar Ali Khan Self-Portrait.jpg|Mór Adler (1826–1902) |Willem van Aelst, stilleven met slak, 1649|Mazhar Ali Khan (India)<br>Zelfportret ca. 1830|In het schilderij van Mór Adler contrasten tussen allerlei organische, ronde vormen, en de geometrische rechte lijnen van een soort trap waar alle voorwerpen op zijn neergezet. Het schilderij vertoont weinig contrast in kleur, maar er is wel een groot contrast tussen licht en donker toegepast. Ook het schilderij van Van Aelst toont een contrast tussen organische vormen en de scherpe lijnen van de marmeren tafel.
Het bijzondere schilderij van de Indiase schilder toont boven de geometrische figuren van de gebouwen, onder de organische vormen van de schilder zelf, Let ook eens op de plaatsen waar de kleur rood is gebruikt, verspreid over het schilderij.}}{{Schildervoorbeeld3|File:Lucílio de Albuquerque - Em São João Del Rey.jpg|File:Carl Bille - Marinemaleri.jpg|File:Eva Bonnier Couturières 1887.jpg|Lucílio de Albuquerque (1877–1939)<br>Zicht op São João del-Rey |Carl Bille (1815–1898) <br>Zeelandschap, 1884|Eva Bonnier (1857–1909)<br>De kleermaaksters, 1887|Het schilderij links laat een contrast zien tussen rond en hoekig. Het schilderij in het midden tussen glad (de zee), zacht (de wolken) en scherp (het zeil). In het rechterschilderij zit een contrast tussen de transparante stof op de tafel, en de zwarte, ondoorzichtige stof van de kleding van de vrouw links.}}
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.