Amerikaanse literatuur/19e eeuw: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 6:
[[Bestand:1853 UncleTomsCabin Jewett.jpg|thumb|Uncle Tom's Cabin, uitgave van 1853]]
|}
Gedurende bijna 200 jaar waren Amerikaanse lezers aangewezen op Europa, vooral op wat er in Groot-Brittannië verscheen. Zo werden onder meer de Schot [[w:Robert Burns|Robert Burns]] en de Engelse schrijvers [[Engelse literatuur/Lord Byron|Lord Byron]], [[Engelse literatuur/Percy Bysshe Shelley|Percy Bysshe Shelley]] en [[Engelse literatuur/John Keats|John Keats]] veel gelezen in de Nieuwe Wereld. Het was voor Amerikaanse schrijvers ook bijzonder moeilijk om hun boeken aan de man te brengen, want van de Engelse boeken verschenen goedkope piraatversies op de markt waartegen ze moeilijk konden concurreren. Begin 19e eeuw kwam er verandering, niet in het minst doordat de Amerikaanse lezers zelf - veelal vrouwen - verlangden naar een nationale literatuur met eigen, Amerikaanse thema's. Twee bijzonder belangrijke literaire figuren die deze ontwikkeling naar een productie van eigen bodem stimuleerden waren de 'New Yorkers' [[Amerikaanse literatuur/w:Washington Irving|Washington Irving]] en [[Amerikaanse literatuur/James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]]. Niet alleen [[w:New York City|New York]] werd een centrum van literaire activiteit. In [[w:New England|New England]] ontstond bijvoorbeeld het [[w:Transcendentalisme|transcendentalisme]] met schrijvers als [[Amerikaanse literatuur/w:Ralph Waldo Emerson|Ralph Waldo Emerson]]. In zijn gedichten probeerde hij niet zozeer welsprekend te zijn, maar de feiten zoals hij ze ervoer weer te geven. En dan was er nog [[Amerikaanse literatuur/Emily Dickinson|Emily Dickinson]] die in Massachusetts gedichten over de zin van het leven, de dood en onsterfelijkheid schreef. Zij behoorden tot de pioniers die de Amerikaanse literatuur een eigen stem en gezicht gaven.
 
In de loop van de 19e eeuw ontstonden op Amerikaanse bodem romans en gedichten die behoren tot het beste wat de literatuur heeft voortgebracht. De namen van een aantal auteurs die nog steeds tot de verbeelding spreken worden nu in het kort behandeld.
 
;Washington Irving
[[Amerikaanse literatuur/w:Washington Irving|Washington Irving]], die bij het grote publiek nog het bekendst zou worden door zijn kortverhaal ''The Legend of Sleepy Hollow'', schreef ook historische biografieën over onder meer [[w:George Washington (president)|George Washington]], [[w:Oliver Goldsmith|Oliver Goldsmith]] en [[w:Mohammed|Mohammed]].
;William Cullen Bryant
[[w:William Cullen Bryant|William Cullen Bryant]] schreef vroegromantische gedichten en natuurpoëzie.
Regel 17:
In 1832 begon [[Amerikaanse literatuur/Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] kortverhalen te schrijven waaronder ''The Masque of the Red Death'', ''The Pit and the Pendulum'', ''The Fall of the House of Usher'' en ''The Murders in the Rue Morgue'', mysterieuze verhalen die psychologische diepten in de menselijke psyche exploreren die voorheen onaangeroerd bleven.
;Emerson en Thoreau
[[Amerikaanse literatuur/w:Ralph Waldo Emerson|Ralph Waldo Emerson]] (1803-1882) begon in 1836 te schrijven aan het non-fictie werk ''Nature'', waarin hij pleitte voor een buitenkerkelijke, ongeorganiseerde religiositeit door een soort spirituele eenwording met de natuur. Zijn werk betekende het begin van een beweging, gekend als [[w:transcendentalisme|transcendentalisme]]. Mogelijk het meest verwant aan Emerson was zijn non-conformistische vriend [[Amerikaanse literatuur/Henry David Thoreau|Henry David Thoreau]] (1817-1862), die in zijn boek ''Walden'' vertelde hoe hij in een hutje bij Walden Pond (vijver) twee jaar in eenzaamheid doorbracht.
;Harriet Beecher Stowe
[[Amerikaanse literatuur/w:Harriet Beecher Stowe|Harriet Beecher Stowe]] (1811 – 1896) schreef met ''Uncle Tom's Cabin'' (1852) een sterk pleidooi voor de afschaffing van de slavernij.
 
<gallery widths="80" heights="120">
Regel 33:
In tegenstelling daarmee is [[w:Emily Dickinson|Emily Dickinsons]] (1830-1886) poëzie conventioneler maar zeer geestig, doorwrocht en psychologisch sterk. Veel van haar poëzie gaat over de dood, maar met een vreemde wending, zoals haar bekende gedicht "Because I could not stop for Death" (Omdat ik geen tijd had om de Dood op te wachten).
;Mark Twain
[[Amerikaanse literatuur/w:Mark Twain|Mark Twain]]s 1835-1910) stijl was sterk beïnvloed door zijn journalistiek werk. Hij schreef net als [[Amerikaanse literatuur/Henry James|Henry James]] op een ongeornamenteerde, directe wijze, met veel aandacht voor het gewone leven en gewone mensen die hij in hun eigen dialect laat spreken.
 
;Belangrijke literaire figuren:
[[Amerikaanse literatuur/James Fenimore Cooper|James Fenimore Cooper]] - [[Amerikaanse literatuur/Edgar Allan Poe|Edgar Allan Poe]] - [[w:John Pendleton Kennedy|John Pendleton Kennedy]] - [[w:William Gilmore Simms|William Gilmore Simms]] - [[w:Seba Smith|Seba Smith]] - [[w:James Russell Lowell|James Russell Lowell]] - [[Amerikaanse literatuur/w:Ralph Waldo Emerson|Ralph Waldo Emerson]] - [[Amerikaanse literatuur/Henry David Thoreau|Henry David Thoreau]] - [[w:Margaret Fuller|Margaret Fuller]] - [[Amerikaanse literatuur/w:Harriet Beecher Stowe|Harriet Beecher Stowe]] - [[Amerikaanse literatuur/Nathaniel Hawthorne|Nathaniel Hawthorne]] - [[Amerikaanse literatuur/w:Herman Melville|Herman Melville]] - [[Amerikaanse literatuur/Walt Whitman|Walt Whitman]] - [[Amerikaanse literatuur/w:Mark Twain|Mark Twain]] - [[w:Theodore Dreiser|Theodore Dreiser]] - [[w:Stephen Crane|Stephen Crane]] - [[Amerikaanse literatuur/Henry James|Henry James]] - [[Amerikaanse literatuur/Emily Dickinson|Emily Dickinson]]
 
<gallery widths="80" heights="120">
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.