Computersystemen/Netwerkbegrippen: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 36:
== Snelheid ==
Alhoewel bandbreedte het meest gebruikt is als simpel getal om de snelheid van een netwerk aan te geven, is interpretatie hiervan helemaal zo simpel niet. Afhankelijk van de context kan je de ene snelheid niet zomaar vergelijken met de andere.
=== Bandbreedte: toegelaten, gebruikt en theoretisch maximum ===
* de theoretische maximum bandbreedte of de [[w:kanaalcapaciteit|kanaalcapaciteit]] (''en'':[[w:en:Channel capacity|channel capacity]]): de absolute bovengrens voor de snelheid waarmee informatie over een kanaal kan worden overgedragen.
* de toegelaten bandbreedte: het kan zijn dat bij het gebruik van een glasvezel de ISP toch niet de volledig maximum bandbreedte aan de klant toekent (tenzij je meer zou betalen).
* de gebruikte bandbreedte: als je bv. een klein bestand downloadt, dan gebruik je maar een stukje van de bandbreedte die je hebt.
* [[w:modem|modem]]: 14.4 kbit/s, 28.8 kbit/s, 56 kbit/s▼
* [[w:Integrated Services Digital Network|ISDN]]: 64 kbit/s, 128 kbit/s▼
* [[w:Asymmetric Digital Subscriber Line|ADSL]]: 1 Mbit/s, 2 Mbit/s, 4 Mbit/s, 8 Mbit/s▼
* [[w:ADSL2|ADSL2]]+: tot 24 Mbit/s▼
* [[w:Kabelinternet|kabel]]: 5 Mbit/s, 25 Mbit/s, 30 Mbit/s, 50 Mbit/s, 60 Mbit/s, 90 Mbit/s, 120 Mbit/s,▼
* [[w:VDSL|VDSL]]: tot 52 Mbit/s▼
* [[w:glasvezel|glasvezel]]: tot 10 Gbit/s▼
[[Bestand:Speed-vs-length.svg|thumb|Transmissiesnelheid versus lengte medium]]▼
De gebruikte bandbreedte is dus kleiner of gelijk aan de toegelaten bandbreedte en op zijn beurt bijna altijd kleiner dan de theoretisch maximum bandbreedte.
* de signaalsterkte▼
* de standvastigheid van de verbinding▼
* de aard van de gebruikte kabels (coax-kabel, twisted pair, glasvezel, enz.)▼
* gebruik van kabels of draadloze toepassingen▼
* de gebruikte communicatieprotocollen.▼
* het gebruik van datacompressiealgoritmes▼
* de afstand en de nodige repeaters (signaalversterkers) om die afstand te overbruggen.▼
* de mate van gebruik van het netwerk.▼
{{Bericht▼
|titel=''Communicatie met satellieten''▼
|bericht=[[w:Juno (ruimtesonde)|Juno]] is een Amerikaanse onbemande ruimtevlucht naar de planeet Jupiter, gelanceerd in 2011. Via het [[w:Deep Space Network|Deep Space Network]] (een wereldwijd netwerk van zeer krachtige radiozenders en -ontvangers) kan gecommuniceerd worden. Op [https://eyes.nasa.gov/dsn/dsn.html DSN Now] kan je lezen dat het downsignaal aan een snelheid van 119,56 kb/sec werkt. Best knap als je weet dat Juno op een afstand van 953,28 miljoen kilometer van ons is verwijderd. ▼
{{voetnoot web | titel=Juno-sonde op zonne-energie stuurt eerste kiekje door van Jupiter | uitgever=tweakers.net | datum=2016-06-28 | taal=nl | url=https://tweakers.net/geek/112943/juno-sonde-op-zonne-energie-stuurt-eerste-kiekje-door-van-jupiter.html}}▼
|type=nb▼
|afbeelding=Feed-icon.svg}}▼
=== Bandbreedte en latency ===
Regel 72 ⟶ 110:
Alhoewel tapes vandaag de dag oubollig aandoen, blijft de uitspraak van Tanenbaum geldig. Stel dat er op enkele honderden kilometers van jou terabytes van data op tapes staat en dat je de keuze hebt om die via het internet te downloaden, of om die allemaal in een [[w:Stationwagen|stationwagen/break]] te laden en te vervoeren (soms aangegeven als [[w:en:Sneakernet|sneakernet]]). De stationwagen heeft duidelijk een hoge latency, maar mogelijks is deze toch sneller dan het internet, door zijn hoge bandbreedte.
===
▲Alhoewel bandbreedte het meest gebruikt is als simpel getal om de snelheid van een netwerk aan te geven, is interpretatie hiervan helemaal zo simpel niet. Afhankelijk van de context kan je de ene snelheid niet zomaar vergelijken met de andere. Er zijn dan ook extra begrippen bedacht om verschillen duidelijker te maken.
▲In datacommunicatie wordt met '''[[w:Bandbreedte|bandbreedte]]''' (''en'':[[w:en:Bandwidth|bandwidth]]) aangegeven hoeveel data per seconde door een verbinding verstuurd kan worden.<ref>T.o.v. datacommunicatie wordt in de telecommunicatie met bandbreedte van een transmissiekanaal het verschil bedoeld tussen de hoogste en laagste frequentie die wordt doorgelaten. De eenheid is dus hertz (Hz). Zo is bijvoorbeeld in de bedrade telefonie de gebruikte "band" het gedeelte gaande van 300 tot 3400 Hz, wat resulteert in een bandbreedte van 3100 Hz of 3,1 kHz.</ref>
▲Ter info enkele courante waarden van bandbreedte:
▲* [[w:modem|modem]]: 14.4 kbit/s, 28.8 kbit/s, 56 kbit/s
▲* [[w:Integrated Services Digital Network|ISDN]]: 64 kbit/s, 128 kbit/s
▲* [[w:Asymmetric Digital Subscriber Line|ADSL]]: 1 Mbit/s, 2 Mbit/s, 4 Mbit/s, 8 Mbit/s
▲* [[w:ADSL2|ADSL2]]+: tot 24 Mbit/s
▲* [[w:Kabelinternet|kabel]]: 5 Mbit/s, 25 Mbit/s, 30 Mbit/s, 50 Mbit/s, 60 Mbit/s, 90 Mbit/s, 120 Mbit/s,
▲* [[w:VDSL|VDSL]]: tot 52 Mbit/s
▲* [[w:glasvezel|glasvezel]]: tot 10 Gbit/s
▲[[Bestand:Speed-vs-length.svg|thumb|Transmissiesnelheid versus lengte medium]]
▲De bovenvermelde waarden wijzen op '''[[w:kanaalcapaciteit|kanaalcapaciteit]]''' (''en'':[[w:en:Channel capacity|channel capacity]]): de absolute bovengrens voor de snelheid waarmee informatie over een kanaal kan worden overgedragen. Het zou kunnen dat een glasvezelprovider van de beschikbare bandbreedte van 10 Gbit/s, maar 5 Gbit/s door de klant maximum laat gebruiken, waarbij hij er op een bepaald moment misschien maar 3 Gbit/s gebruikt. De theoretische maximum bandbreedte (=kanaalcapaciteit), de toegelaten bandbreedte en de gebruikte bandbreedte zijn dus drie verschillende zaken.
▲De gebruikte bandbreedte is dus bijna altijd kleiner dan de theoretisch maximum bandbreedte. Ze wordt beïnvloed door:
▲* de signaalsterkte
▲* de standvastigheid van de verbinding
▲* de aard van de gebruikte kabels (coax-kabel, twisted pair, glasvezel, enz.)
▲* gebruik van kabels of draadloze toepassingen
▲* de gebruikte communicatieprotocollen.
▲* het gebruik van datacompressiealgoritmes
▲* de afstand en de nodige repeaters (signaalversterkers) om die afstand te overbruggen.
▲* de mate van gebruik van het netwerk.
▲{{Bericht
▲|titel=''Communicatie met satellieten''
▲|bericht=[[w:Juno (ruimtesonde)|Juno]] is een Amerikaanse onbemande ruimtevlucht naar de planeet Jupiter, gelanceerd in 2011. Via het [[w:Deep Space Network|Deep Space Network]] (een wereldwijd netwerk van zeer krachtige radiozenders en -ontvangers) kan gecommuniceerd worden. Op [https://eyes.nasa.gov/dsn/dsn.html DSN Now] kan je lezen dat het downsignaal aan een snelheid van 119,56 kb/sec werkt. Best knap als je weet dat Juno op een afstand van 953,28 miljoen kilometer van ons is verwijderd.
▲{{voetnoot web | titel=Juno-sonde op zonne-energie stuurt eerste kiekje door van Jupiter | uitgever=tweakers.net | datum=2016-06-28 | taal=nl | url=https://tweakers.net/geek/112943/juno-sonde-op-zonne-energie-stuurt-eerste-kiekje-door-van-jupiter.html}}
▲|type=nb
▲|afbeelding=Feed-icon.svg}}
De '''doorvoersnelheid''' (''en'':[[w:en:Throughput|throughput]]) is een snelheid die gemeten wordt aan de fysieke laag. De lagen erboven of de manier van werken kunnen complexiteit toevoegen, waardoor de eindgebruiker een lagere snelheid ervaart (cfr. [[Computersystemen/Netwerklagenmodel|netwerklagenmodel]]).
Regel 118:
* Bij half-duplex communicatie, kan er niet gelijktijdig verzenden en ontvangen worden. In dat geval kan de throughput hoog liggen, maar de goodput is eigenlijk een stuk lager.
* Een draadloos apparaat kan een ''throughput'' hebben dat te vergelijken is met een bekabeld netwerk, maar waarbij de ''goodput'' een pak lager uitvalt.
* Stel dat een netwerkapplicatie iedere byte dubbel verstuurt, om zeker te zijn dat de info aankomt. Als de throughput dan 1000 MBit/s is, dan is de goodput eigenlijk maar 500 MBit/s. Een bestand van 20 MB zal dan namelijk op de fysieke laag verstuurd worden als minstens 40 MB.
=== Upload
Bij een consumentencontract met de ISP blijkt vaak dat de maximale uploadsnelheid een pak lager ligt dan de maximale downloadsnelheid. Dat is logisch daar consumenten vaker zullen downloaden (bv. streaming video) dan uploaden (bv. een mail versturen). Voor bedrijven of scholen kan er nood zijn aan een ander contract, waar de uploadsnelheid hoger ligt. Bv. scholieren die gebruikmaken van een externe elektronische leeromgeving, waar ze hun taken (documenten, filmpjes,...) moeten uploaden. Als de up- en download snelheid gelijk is, spreekt men van een symmetrische snelheden.
| |||