Afrikaans/Afrikaanse deelwoorden: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Jcwf (overleg | bijdragen)
Jcwf (overleg | bijdragen)
Regel 10:
 
===Werkwoordelijk en naamwoordelijk===
Onvoltooide deelwoorden worden in het Nederlands in tegenstelling tot het Engels zelden werkwoordelijk gebruikt. ''Hij was zoekende'' is wel een geldige Nederlandse zin, maar het Engelse ''he was searching'' is vele malen gebruikelijker. Als bijvoeglijk naamwoord of bijwoord ligt dat anders. ''Vertwijfeld zoekend naar een kamer klopte hij bij het volgende hotel aan'' is een aanvaardbare zin. Dit geldt ook in het Afrikaans.
 
Over het algemeend wordt het onvoltooid deelwoord in het Nederlands niet zo veel meer gebruikt. Dit geldt ook in het Afrikaans.
In het Nederlands kunnen voltooide deelwoorden zowel werkwoordelijk (als deel van de vervoeging) ''ik heb gezocht'' en naamwoordelijk (bijv. als bijvoeglijk naamwoord) gebruikt worden: ''de gezochte man''. In het Afrikaans is dat anders.
Onvoltooide deelwoorden worden namelijk in het Nederlands (in tegenstelling tot het Engels) zelden ''werkwoordelijk'' gebruikt. ''Hij was zoekende'' is wel een geldige Nederlandse zin, maar het Engelse ''he was searching'' is vele malen gebruikelijker. Een zin als ''hij was aan het zoeken'' of ''hij liep te zoeken'' komt in het Nederlands veel meer voor. Als bijvoeglijk naamwoord (of bijwoord) ligt dat anders. Het deelwoord wordt nog wel naamwoordelijk gebruikt: ''Vertwijfeld zoekend naar een kamer klopte hij bij het volgende hotel aan'' is een aanvaardbare zin. Dit geldt ook in het Afrikaans.
 
Bij het voltooid deelwoord ligt dat anders, dat is volop in gebruik. In het Nederlands kunnen (dezelfde!) voltooide deelwoorden zowel werkwoordelijk als naamwoordelijk gebruikt worden:
 
:werkwoordelijk (als deel van de vervoeging): ''ik heb gezocht''
:naamwoordelijk (bijv. als bijvoeglijk naamwoord) ''de gezochte man''.
 
Dat laatste gebruik hangt overigens wel af van bijvoorbeeld de overgankelijkheid van het werkwoord. Je kunt bijvoorbeeld een jas aangehad hebben, maar er bestaat niet zoiets als een *aangehadde jas.
 
Veel Nederlandse deelwoorden hebben ook een ontkennende (naamwoordelijke) vorm met het voorvoegsel on-, zoals: ''een bewerkte steen'' en ''een onbewerkte steen''.
 
In het Afrikaans zijn vergelijkbare vormen vaak nog wel terug te vinden, maar een deel van de grammaticale regelmaat is veranderd of verdwenen. Er is zich dus een overgang van grammatica naar idioom aan het voltrekken. Daarbij is het verschil tussen naamwoordelijk en werkwoordelijk gebruik een belangrijke factor.
 
==De Afrikaanse deelwoorden==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.