Leer jezelf ecologisch tuinieren/Plantkunde/Bloem: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Vangelis (overleg | bijdragen)
QZandenBot (overleg | bijdragen)
k code met AWB
 
Regel 3:
 
[[Bestand:Kievitsbloem.jpg|thumb|Kievitsbloem]]
[[Bestand:Aardbei_bloembodem_vlezigAardbei bloembodem vlezig.jpg|thumb|Vlezige bloembodem van aardbei; lengtedoorsnede]]
Een '''bloem''' is een deel van een plant, waarin de organen voor seksuele voortplanting bij elkaar staan. Lang niet alle planten hebben bloemen: bloemen zijn kenmerkend voor planten die tot de stam [[w:bedektzadigen|''Angiospermae'' of ''Magnoliophyta'']] (bedektzadigen of bloemdragende planten) behoren. Deze plantengroep omvat zeer uiteenlopende planten, van het nederige straatgras tot de omhoogrijzende [[../Kastanje|Paardenkastanje]].
 
Regel 86:
 
== Bestuiving en bevruchting ==
[[Bestand:Hemerocallis_zweefvliegenHemerocallis zweefvliegen.jpg|thumb|Zweefvliegen op Hemerocallis]]
Bestuiving en bevruchting worden vaak door elkaar gehaald. Bestuiving kan leiden tot bevruchting maar dat hoeft niet. Na bestuiving moeten de spermacellen uit de stuifmeelkorrel via de stuifmeelbuis naar de eicel gebracht worden en moeten ze met elkaar versmelten. In de lucht zitten zeer veel verschillende stuifmeelkorrels en alleen een specifieke combinatie van stuifmeelkorrel en stempel geeft bevruchting. Dit voorkomt bij kruisbevruchters kruisbevruchting tussen soorten of nauw-verwante planten, zodat deze soort-echt blijven.
 
Er zijn verschillende barrières tegen kruisbevruchting tussen soorten. Deze kunnen door de bouw van de bloem komen, maar er zijn ook genetische barrières. Deze kunnen sporofytisch of gametofytisch van aard zijn. Gametofytisch: de reactie van het stuifmeel hangt af van het genotype van de haploïde kernen van het stuifmeel en het genotype van de moeder, waardoor de stuifmeelbuis al of niet kan uitgroeien. Sporofytisch: de reactie van het stuifmeel hangt niet af van het genotype van de haploïde kernen van het stuifmeel maar van het genotype van de vader en het genotype van de moeder. Eenslachtige bloemen aan aparte vrouwelijke en mannelijke planten geeft doorgaans een zeer goede bescherming. [[Bestand:Geranium_macrorrhizum_ongelijke_rijping_stempel_meeldraadGeranium macrorrhizum ongelijke rijping stempel meeldraad.jpg|thumb|Rijpe meeldraden en onrijpe nog gesloten stempel van Geranium macrorrhizum]]
Ook tweeslachtige bloemen kunnen kruisbevruchting tegen gaan, doordat het stuifmeel en de stamper niet tegelijk rijp zijn, zoals bij ''Geranium macrorhizum'' of doordat de helmhokjes van de meeldraden ver van de stamper verwijderd zijn.
Plantensoorten die afhankelijk zijn van bestuiving door insecten of dieren hebben hun bloemen daarop aangepast door felle kleuren, nectarproductie en/of sterk geuren. Bij bestuiving door insecten is vaak sprake van een speciale bloemvorm, waardoor bezoekende insecten gemakkelijk met stuifmeel in aanraking komen. Ook hebben bloemen soms een ingewikkelde bouw waardoor alleen een specifiek insect de bloem kan bestuiven, of lijken de bloemen op het betreffende insect waardoor het insect wil paren en zo de bloem bestuift.
Als voorbeeld van bestuiving door dieren is de Kolibrie zeer bekend. Door de speciale bouw kan de kolibrie in de lucht stil blijven hangen.
[[Bestand:Corylus_avellana_Hazelnoot_male_flowersCorylus avellana Hazelnoot male flowers.jpg|thumb|Mannelijke bloeiwijze windbestuiver]]
Op de foto de mannelijke bloeiwijze van de [[Leer jezelf ecologisch tuinieren/Hazelaar|hazelnoot]]. Door de langwerpige, open vorm van de bloeiwijze wordt het stuifmeel makkelijk door de wind meegenomen.
 
== Bloemvorm ==
In de 18e eeuw plaatste [[w:Carolus Linnaeus|Linnaeus]] bloemen in een schema, op basis van hun reproductie-organen. Dit schema is sinds lang verlaten. Er bestaan nu verschillende soorten indelingen.
[[ImageAfbeelding:Syst-sex.jpg|270px|thumb|left|Schema van Linnaeus met de 24 klassen:<br />A: Monandria, B: Diandria, C: Triandria, D: Tetrandria
E: Pentandria, F: Hexandria, G: Heptandria, H: Octandria
I: Enneandria, K: Decandria, L: Dodecandria, M: Icosandria
Regel 123:
 
== Bloemaantasting ==
[[Bestand:Meidoorn_aangevretenknopMeidoorn aangevretenknop.jpg|thumb|Door rups aangevreten bloemknop van meidoorn]]
Een bloem kan evenals een blad aangetast worden door ziekten en plagen.
 
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.