Basis ICT/Basis Elektrotechniek: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
k Wijzigingen door 31.149.113.234 hersteld tot de versie na de laatste wijziging door Erik Baas Label: Terugdraaiing |
fix tables etc.; nog veel meer te doen... |
||
Regel 1:
{{bi}}
== Inleiding ==
▲|Dit hoofdstuk gaat over eenvoudige elektrotechniek. Het is bedoeld voor systeembeheerders en thuisgebruikers die te maken hebben met elektrische apparaten. Over elektrotechniek is veel te vertellen, daarom zijn de onderwerpen bewust een beperkte selectie. Wie ergens meer over wil weten klikt op de link naar een gespecialiseerd Wikipedia artikel.
== Leerdoelen ==
De lezer kan het volgende na bestuderen van de onderwerpen en het maken van de opdrachten:<br />
Regel 15 ⟶ 14:
== Elektriciteit ==
Elektriciteit werkt alleen als het “rond gaat”, dat heet een '''stroomkring'''. Voorbeeld: in een stopcontact zitten twee gaten. Als de stekker van een apparaat in het stopcontact wordt gestoken gaat de stroom van het ene gat van het stopcontact (de
▲|Elektriciteit is een energiebron voor vele apparaten. De energie wordt gemaakt in elektriciteitscentrales en komt via kabels en stopcontacten in huis of kantoor. <br />
▲Elektriciteit werkt alleen als het “rond gaat”, dat heet een '''stroomkring'''. Voorbeeld: in een stopcontact zitten twee gaten. Als de stekker van een apparaat in het stopcontact wordt gestoken gaat de stroom van het ene gat van het stopcontact (de “plus”) door het apparaat heen het andere gat in (de “min”). Door de energie uit het stopcontact werkt het apparaat.<br />
[[Afbeelding:SlotcarElecCircuit.svg|center|300px|Racebaan]]<br />
Dus: elektriciteit gaat in een stroomkring van plus naar min. Over elektriciteit op een bepaalde plaats wil je drie dingen weten:
Regel 23 ⟶ 21:
*Hoeveel: ''stroom''
*Hoeveel energie: ''vermogen''
''' Spanning '''<br />
Regel 30 ⟶ 27:
De stopcontacten in Europa hebben allemaal 230 Volt, die in de USA 110 V. De meeste apparaten werken op 230 of 110 volt. Apparaten die op een lager voltage werken gebruiken een adapter die de spanning terugbrengt van 230 V naar bijvoorbeeld 12 V.<br />
Lees voor meer informatie in Wikipedia: [[w:Elektrische_spanning|Elektrische spanning]]
'''Stroom'''<br />
Regel 36 ⟶ 32:
Vergelijking met water: stroom is de hoeveelheid water die uit een kraan kan stromen. Bij een kraan kun je kiezen hoever je deze opendraait, een stopcontact geeft een vast aantal ampères.<br />
Lees voor meer informatie in Wikipedia: [[w:Elektrische_stroom|Elektrische stroom]]
'''Vermogen'''<br />
Regel 45 ⟶ 40:
Voorbeeld: 230 Volt x 16 Ampére = 3680 Watt. Dat is in een woonhuis ongeveer het vermogen van één stroomgroep.
Alle elektrische apparaten halen vermogen uit het stopcontact. Omdat de spanning altijd 230V is nemen ze dus een verschillend aantal Ampères (dat heet ''
Voorbeelden van vermogen:
:*Licht: gloeilampen tussen de 40 en 100 Watt, spaarlampen tussen de 8 en 20 Watt
:*Kracht: stofzuiger 1000-2000 Watt
:*Warmte: elektrische radiator 2000 Watt, wasdroger 2000 Watt
:*Consumentenelektronica: een computer 100-400 Watt, een
Het werkelijk gebruikte vermogen zit meestal tussen een minimum en een maximum: een wasmachine die water spoelt gebruikt 200 Watt, het water opwarmen vraagt 1500 Watt.
{| class="wikitable"
|-
Regel 60 ⟶ 56:
|}
Lees voor meer informatie in Wikipedia: [[w:Vermogen_(natuurkunde)#Elektriciteitsleer|Vermogen]]
'''Wisselstroom en gelijkstroom'''<br />
Regel 67 ⟶ 62:
:*'''Gelijkstroom''': batterijen, computers binnenin, (auto)accu’s<br />
Lees voor meer informatie in Wikipedia: [[w:Gelijkstroom|Gelijkstroom]] en [[w:Wisselstroom|Wisselstroom]]
'''Statische elektriciteit'''<br />
Er bestaat ook “vrije” elektriciteit die niet in een vaste stroomkring zit. Deze '''statische elektriciteit''' ontstaat door natuurkundige krachten. Een systeembeheerder gebruikt een anti–statisch polsbandje bij het assembleren van hardware. Deze voert statische elektriciteit af naar de aarde voordat de hardware beschadigt.<br />
Lees voor meer informatie in Wikipedia: [[w:Statische_elektriciteit|Statische elektriciteit]]
'''Geleiding, weerstand en isolatoren'''<br />
Regel 88 ⟶ 81:
:*Hangen hoogspanningskabels met grote isolatoren aan de masten (anders kortsluiting met 220.000 V)
:*Worden dunne kabels warm als er ''te'' veel vermogen doorheen gaat (te veel weerstand)
== Elektrische installaties ==
Regel 97 ⟶ 89:
:*lasdozen in de muur of het plafond voor het onderbrengen van verbindingen van draden
:*stopcontacten
'''Groepenkast'''<br />
Regel 108 ⟶ 99:
|}
Lees voor meer informatie Wikipedia: [[w:Groep_(elektrotechniek)|Groepen in elektrotechniek]]<br />
'''Bedrading'''<br />
Regel 135 ⟶ 125:
Lees voor meer informatie Wikipedia: [[w:Elektrische installatie|Elektrische installatie]]
'''Stopcontacten'''<br />
Regel 146 ⟶ 135:
</gallery>
'''Aarde'''<br />
{|
Regel 163 ⟶ 151:
'''Zekeringen en kortsluiting'''<br />
▲|Een zekering is een veiligheidsvoorziening: als over de stroomkring teveel stroom gaat slaat de zekering door en wordt de stroomkring afgesloten. Dat merk je als volgt:
:*Het apparaat waarmee je werkt doet het niet meer.
:*Je hoort soms een zachte knal.
Regel 171 ⟶ 158:
De sterkte van een zekering wordt ook gemeten in Ampères. Zekeringen zijn er in vele soorten, maten en sterktes. Orde van grootte tussen de 0,1 en 20 Ampère.
Voorbeelden van zekeringen:
{| class="wikitable"
Regel 205 ⟶ 192:
De elektriciteitsmeter in de meterkast meet kWh. Deze meterstanden geef je ieder jaar door aan het energiebedrijf. Daarmee wordt de jaarrekening uitgerekend.
'''Energie en ICT'''<br />
Regel 215 ⟶ 201:
:*Apparaten uitzetten wanneer ze niet worden gebruikt.
:*Veel servers worden gevirtualiseerd: op één fysieke server (kun je beetpakken) met veel intern geheugen draaien virtuele ‘namaak’ servers, alsof het een programma is.
== Elektriciteit en veiligheid ==
Regel 228 ⟶ 213:
<br />
Lees voor meer informatie: [http://www.kiesbeter.nl/medische-informatie/medische-encyclopedie/letsel-door-elektriciteit/ www.KiesBeter.nl]
{| style="background:Orangered;"
|- style="text-align:center;"
|[[Afbeelding:Electric.png]]
|- style="font-size: 150%;"
|Van elektriciteit kan je gewond raken of overlijden.
Regel 242 ⟶ 223:
::*Gebruik geïsoleerd gereedschap.
::*Schakel de stroomgroep uit als je aan de 230 V elektrische installatie werkt.
|}
| |||