Onbewust leren/Welbewust: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 1:
Hoe kun je onbewust leren welbewust aansturen? Via een spannend verhaal? Of een avontuurlijke game?
== Zelfregulatie ==
Volgens [[w:Confucius|Confucius]] is leren zonder te denken niets waard en denken zonder te leren gevaarlijk. Het onbewuste is als een atoombom voor het denken; het bezit een grote kracht maar is lastig te reguleren en kan zo veel schade berokkenen. Er zijn echter manieren om toegang te krijgen tot onbewuste waarnemingen. Bij overtuigingen die door ervaringen zijn ontstaan maar geen vruchten afwerpen, heb je de mogelijkheid het onbewuste programma te herprogrammeren; "Ich bin nicht das, was mir passiert ist, sondern was ich beschlossen habe." - Carl Jung. Je kunt leren hoe je onbewust kunt leren, zodat manipuleren door anderen of de samenleving kunt tegengaan of ongedaan maken.
Dat kan spontaan gebeuren (Déjà vu) of bijvoorbeeld doelgericht middels het opwekken van een [[Hypnotherapie|trance]]. De verwerking daarvan kan zo alsnog opnieuw weloverwogen plaatsvinden. Op deze wijze kan wat onbewust is geleerd, als voeding dienen voor bewust leren. Ook kan met door hypnose bewust suggesties in het onbewuste plaatsen. Dit laatste kan ook worden gerealiseerd door vele herhalingen van bijvoorbeeld een korte boodschap.
Je kan ook vooraf het onbewust leren reguleren. Je gaat bijvoorbeeld op reis naar Spanje en dat weet dat je onbewust Spaans leert. Als je met je reisgenoten afspreekt ook onderling Spaans met elkaar te spreken, dan verschuif je van onbewust leren naar onderbewust leren aangezien je weloverwogen waarneemt dat je Spaans probeert te spreken (dat gaat immers met reisgenoten niet automatisch). Je kunt het onbewuste ook voorbereiden op zijn taak door je bewust te verdiepen in zaken waar je volgens [[w:Arthur_Schopenhauer|Schopenhauer]] dan vervolgens het onbewuste ''regels laat volgen zonder ze te kennen''.<ref>Schopenhauer A. (1851). ''Essays and Aphorisms''. Londen: Penguin.</ref>
Naast vooraf of nadien, kun je tijdens het onbewust leren automatismen in het leren ontdekken door je denken waar te nemen (zie [[w:Mindfulness|mindfulness]]). Je probeert door interne aandacht van onbewust leren naar bewust leren op te schuiven. Het voordeel hiervan is dat je leervoorkeuren (leerstijl) bij jezelf ontdekt (jouw natuurlijke wijze van waarnemen en verwerken), waardoor je in het vervolg kunt kiezen of deze strategieën wel succesvol zijn of je beter een andere strategie kan kiezen. Deze reflectie dien je dan wel te doen vanuit het besef dat het onbewuste te complex is om geheel te doorgronden, dus dat je de uitkomsten niet met een uitroepteken maar ook weer met een vraagteken dient te benaderen.
Enkele technieken die kunnen helpen bij bewust onbewust te leren:
* '''[[w:Mindfulness|Mindfulness]]''': je schijnt een licht op onbewuste processen, of anders gezegd je maakt wat er onbewust gebeurt bewust. Dat gebeurt niet door het onbewuste direct te benaderen, maar hetgeen in het bewustzijn opkomt als spiegel te gebruiken voor een blik op de veroorzaker: het onbewuste. Zoals je in de [[w:Allegorie_van_de_grot|allegorie van de grot]] ([[w:Plato|Plato]]) door de schaduwen en echo's te bestuderen toch iets kunt achterhalen over hetgeen dat deze veroorzaakt, zonder je om te draaien.
* '''Zelf([[w:Hypnose|hypnose]])''': je plaats jezelf (eventueel met hulp) in een toestand tussen slaap en wakker zijn, om rechtstreeks toegang te krijgen tot het onbewuste. Je zou het in de allegorie van de grot kunnen zien als omdraaien.
* '''[[w:EMDR|EMDR]]''': bij deze therapeutische behandelmethode wordt (door bijvoorbeeld oogbewegingen of geluiden) het werkgeheugen overbelast en daarmee deels uitgeschakeld, om onverwerkte zaken in het onbewuste alsnog te verwerken.
* '''[[w:Priming_(geheugen)|Priming]]''': Priming is het door herhalen (direct of op betekenis) zonder tussenkomst van het bewust denken ([[w:Hippocampus|hippocampus]]) bepaalde zaken in het onbewuste op te slaan. Een voorbeeld is het [[w:Chant|chanten]] van [[w:Mantra|mantra's]], het [[w:Referentie-effect|referentie-effect]] (ook aanpassingsheuristiek, anchoring effect of ankerheuristiek genoemd) of het doorgeven van [[w:Subliminale_boodschap|subliminale boodschappen]].
* '''Reference creation''': Deze aanpak betekent dat de lerende wordt overstelpt met zoveel mogelijk indrukken en ervaringen gebruik makend van allerlei zintuigen die aansluiten bij de context van hetgeen geleerd wenst te worden. Dit sluit aan bij het tijdelijk gaan wonen in een ander land, zodat je niet alleen de taal hoort, maar ook het land en de cultuur ziet, proeft, voelt en ruikt en als inwoner gaat denken.
* '''[[w:Synesthesie_(zintuig)|Geconditioneerde synesthesie]]''': Je leert jezelf aan dat bij een bepaalde zintuiglijke waarneming ook een of meerdere andere zintuiglijke indrukken wordt opgeroepen.<ref>Rothen, N., Scott, R. B., Mealor, A. D., Coolbear, D. J., Burckhardt, V., & Ward, J. (2013). ''Synesthetic experiences enhance unconscious learning.'' Cognitive Neuroscience, 4(3-4), 231-238.</ref>
Mensen die technieken gebruiken om het onbewuste bewust te beïnvloeden op een vermakelijke wijze zijn [[w:Mentalist|metalisten]] zoals [[w:Derren_Brown|Derren Brown]] (zie bijvoorbeeld enkele van zijn series op [[w:Netflix|Netflix]]) en [[w:Victor_Mids|Victor Mids]] (televisieprogramma [[w:Mindf*ck|Mindf*ck]]). Waarbij genoemden dit mede doen om de mensen wat te leren over zichzelf.
== Doelgericht ==
Je kunt de invloed van de technieken op het bewust onbewust leren op twee dimensies indelen namelijk de mate van bewustzijn voor, tijdens of erna van het proces of van het resultaat (nodig om doelgericht te zijn).<ref>Simons, R. (2003).''Theories of Unconscious Learning Confronted''. Biannual conference on research on learning and instruction. Padua (Italy).</ref>
<table class="wikitable">
<caption>Technieken voor bewust onbewust leren
</caption>
<tr>
<th colspan="2" rowspan="2"> </th>
<th colspan="2"><b>Proces</b></th>
</th></tr>
<tr>
<th><i>Onbewust</i></th>
<th><i>Bewust</i>
</th></tr>
<tr>
<td style="background-color:#eaecf0;" rowspan="2"><b>Resultaat</b></td>
<td style="background-color:#eaecf0;"><b><i>Onbewust</i></b></td>
<td><b>---</b>
</td>
<td><b>Reference creation</b>
</tr>
<tr>
<td style="background-color:#eaecf0;"><i><b>Bewust</b></i></td>
<td><b>Mindfulness<br/>EMDR</b></td>
<td><b>Zelf(hypnose)<br/>Geconditioneerde synesthesie<br/>Priming</b>
</td></tr></table>
Uit de tabel van technieken om bewust onbewust te leren zien we dat we alleen doelgericht bezig kunnen zijn met bewust onbewust te leren bij een combinatie van zelf(hypnose), priming en geconditioneerde synesthesie. We lichten deze technieken er één voor één uit.
=== Zelfhypnose ===
Hoewel er soms spontaan momenten van trance kunnen optreden<ref>Bliss, E. L. (1984). ''Spontaneous self-hypnosis in multiple personality disorder.'' Psychiatric Clinics of North America, 7(1), 135-148.</ref>, is er feitelijk geen "pure" zelfhypnose mogelijk, helemaal zonder eerdere ervaringen met begeleide hypnose.<ref>Paul Sacerdote (1981) ''Teaching self-hypnosis to adults'', International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis, 29:3, 282-299, DOI: 10.1080/00207148108409162.</ref>
== Mindful ==
Het blijkt dat als mensen worden gevraagd wat ze hebben geleerd, hun concept over leren (dat gebeurt alleen uit boeken, in scholen of tijdens een training) hen belemmert te zien wat er onbewust is ontwikkeld.<ref>Eraut, M. R. (1998). ''Development of knowledge and skills in employment.'' Brighton: University of Sussex Institute of Education, Education Development Building</ref>
{{Sub/Bronnen}}
| |||