Dorpen en buitenplaatsen in Nederland die door de Fransen in 1672 en 1673 verwoest zijn: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Regel 126:
 
==Gespaarde buitenplaatsen en sterkten==
[[File:Constantijn Huygens, Jr - Kasteel Zuilichem (1657).jpg|thumb|Constantijn Huygens, Jr - Kasteel Zuilichem (1657). Dit kasteel werd gespaard dankzij de goede contacten van de familie Huygens met het Franse hof. Vader [[w:nl:Constantijn Huygens|Constantijn]] was Nederlands topdiplomaat en zoon [[w:nl:Christiaan Huygens|Christiaan Huygens]] was als onderzoeksdirecteur in Franse dienst bij de [[w:nl:Académie des sciences|Académie des sciences]] te Parijs.]]
<!-- TEKST -->
Sommige buitenplaatsen, vooral kastelen maar ook forten werd verwoesting door de Fransen in 1672 juist bespaard, zoals
* Abcoude: [[w:nl:Slot Abcoude|Slot Abcoude]], want de verdediging was te fel.<ref name="Klok Abcoude" />
* [[w:nl:Brakel (Zaltbommel)|Brakel (Zaltbommel)]]: [[w:nl:Kasteel Zuilichem (Brakel)|Kasteel Zuilichem]] te [[w:nl:Zuilichem|Zuilichem]], dankzij Franse contacten van de familie [[w:nl:Christiaan Huygens|Huygens]],<ref>[https://www.routeyou.com/nl-nl/location/view/48088533/kasteel-zuilichem www.routeyou.com Kasteel Zuilichem]. Geraadpleegd op 4 november 2020.</ref>
* [[w:nl:Breukelen (Utrecht)|Breukelen]], [[w:nl:Ridderhofstad Oudaan|Ridderhofstad Oudaan]] of ''Oudaen'': in 1672 verwoestten de Fransen het dorp Breukelen, maar dit kasteel werd gespaard, omdat de bewoners katholiek waren en de Franse generaal [[w:nl:Lodewijk II van Bourbon-Condé|Lodewijk II van Bourbon-Condé]] er zelf zijn intrek nam.<ref>Blankenberg en Taselaar 1983, p. 137</ref><ref>Gespaard omdat het het hoofdkwartier van de Franse commandant was of omdat er steekpenningen betaald werden. Munnig Schmidt en Lisman 1993, p. 82</ref><ref>Munnig Schmidt en Jonker-Duynstee 2012, p. 55-56</ref>
* [[w:nl:Doorwerth|Doorwerth]]: [[w:nl:Kasteel Doorwerth|Kasteel Doorwerth]]<ref>Blankenberg en Taselaar 1983, p. 110: "Omdat het slot in 1672 eigendom van een Deens edelman was geworden, werd het door de troepen van Louvois ontzien."</ref>
* [[w:nl:Herwijnen|Herwijnen]]: [[w:nl:Kasteel Engelenburg|Kasteel Engelenburg]]<ref>[https://mijngelderland.nl/inhoud/verhalen/kasteel-engelenburg-bij-herwijnen mijngelderland.nl Kasteel Engelenburg bij Herwijnen]. Geraadpleegd op 4 november 2020.</ref>
* [[w:nl:Kleef (stad)|Kleef]]: de [[w:nl:Schenkenschanz|Schenkenschans]] werd zonder verzet bezet en niet verwoest.<ref>[https://www.absolutefacts.com/nl/schenkenschans-1672.htm www.absolutefacts.com Ruud van Capelleveen: ''Schenkenschans in 1672'', z.j.], [https://www.historischnieuwsblad.nl/het-rampjaar-1672/ historischnieuwsblad.nl Luc Panhuysen: ''Historisch Nieuwsblad 3/2006. Het rampjaar 1672. Op alles leek het woord ‘verraad’ van toepassing'', 2006.] en [https://mijngelderland.nl/inhoud/specials/verbeelding-van-de-waal/tachtigjarige-oorlog-schenkenschans mijngelderland.nl Marieke Muilwijk: ''Tachtigjarige Oorlog: Schenkenschans. De Waal als barrière - Strijd aan de Waal 3'', z.j.] Geraadpleegd op 16 november 2020.</ref>
* [[w:nl:Leersum|Leersum]]: [[w:nl:Huis Zuylenstein|Huis Zuylenstein]], ook ''Zuylestein'', gespaard dankzij bemoeienis van stadhouder Willem III. Dit kasteel werd pas in de [[w:nl:Tweede Wereldoorlog]] verwoest, door geallieerde vliegtuigen.<ref>[http://www.kasteleninutrecht.eu/Zuilenstein.htm www.kasteleninutrecht.eu Zuilenstein ]. Geraadpleegd op 16 november 2020. Citaat: "Dan volgt het rampjaar 1672, maar Zuilenstein blijft gespaard voor de vernielingen van de Fransen, doordat stadhouder Willem III er zich persoonlijk mee bemoeide".</ref><ref>[https://binnenstebuiten.kro-ncrv.nl/buitenleven/geschiedenis-en-innovatie-op-landgoed-zuylestein binnenstebuiten.kro-ncrv.nl Ted van Hooff: ''Geschiedenis en innovatie op landgoed Zuylestein'']. Geraadpleegd op 6 november 2020.</ref>
* [[w:nl:Linschoten (dorp)|Linschoten]]: kasteel [[w:nl:Te Nesse|Te Nesse]] werd wel geplunderd, maar niet verwoest.<ref>[http://kasteleninutrecht.eu/Nesse.htm Te Nesse] op [http://www.kasteleninutrecht.eu/ Kastelen in Utrecht]. Geraadpleegd op 14 november 2020.</ref>
* [[w:nl:Loenersloot|Loenersloot]], [[w:nl:Kasteel Loenersloot|Kasteel Loenersloot]], Rijksstraatweg 211, werd bezet maar niet verwoest.<ref>Blankenberg en Taselaar 1983, p. 143</ref><ref>Munnig Schmidt en Lisman 1993, p. 184</ref><ref>Kasteel Loenersloot werd gespaard omdat de kasteelheer katholiek was. Munnig Schmidt en Jonker-Duynstee 2012, p. 172</ref>
* Maarssen: H(a)erteveld werd gespaard in 1672/1673<ref>Munnig Schmidt en Jonker-Duynstee 2012, p. 43</ref>
* Nijmegen: Fort [[w:nl:Knodsenburg|Knodsenburg]] bij Nijmegen werd in 1672 door Fransen bezet, maar niet verwoest.
* [[w:nl:Oud-Zuilen|Oud-Zuilen]]: [[w:nl:Slot Zuylen|Slot Zuylen]], niet verwoest vanwege goede contacten van de eigenaars en bewoners, de familie [[w:nl:Van Tuyll|Van Tuyll van Serooskerken]], met de Fransen.<ref>[https://www.slotzuylen.nl/kasteel/geschiedenis/ www.slotzuylen.nl ''Geschiedenis van Slot Zuylen'']. Geraadpleegd op 9 november 2020. "Door goede contacten bleef het gespaard in het rampjaar 1672, toen menig ander kasteel door de Fransen werd verwoest."</ref>
* [[w:nl:Wijk bij Duurstede|Wijk bij Duurstede]], [[w:nl:Kasteel Duurstede|Kasteel Duurstede]] gespaard onder de Franse bezetting van 1672-1674. De Franse commandant meende dat het de woning van die sympathieke burgemeester was.<ref>Blankenberg en Taselaar 1983, p. 157</ref>
<!--
==Schade door Franse troepen in 1794==
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.