|
==== Wat is politiek? ====
In Nederland worden er bepaalde beslissingen genomen zoals: automobilisten mogen alleen handsfree bellen in de auto, anders kunnen ze een boete krijgen.
Fietsers mogen wel bellen, appen of muziek luisteren op de fiets. Want mensen vinden dat minder gevaarlijk.
Die beslissingen worden genomen door politici. Zij houden zich bezig met politiek en de overheid.
Elke dag maken politici beslissingen over Nederland die belangrijk zijn.
Vanaf welke leeftijd mag je bijvoorbeeld alcohol drinken en kopen? Moeten snelwegen verbreed worden om files en ongelukken te verkomen? En nog een voorbeeld : wat doen we als er ineens rellen uitbreken.
Daar gaan politici dus over.
Politici bedenken maatregelen en nemen namens de bevolking besluiten. Dit noemen we besturen.
Als politici het land 'besturen' krijgen ze hulp van ambtenaren. Ambtenaren zijn personen die werken voor de overheid. Wat is een ambtenaar? Bijvoorbeeld een identiteitskaart koop je bij een ambtenaar op het stadhuis. Maar ook politieagenten en leraren zijn ambtenaren.
De overheid bemoeit zich aleen met dingen die van algemeen belang zijn, dat betekent dat ze voor heel veel mensen belangrijk zijn. Bijvoorbeeld de veiligheid op straat, de aanleg en het onderhoud van wegen en dijken, het onderwijs en de gezondheidszorg. Om al dit te kunnen doen is er geld nodig en daarom betalen burgers en bedrijven geld.
Alle mensen in Nederland mogen zelf stemmen voor een nieuwe wet of een probleem in Nederland. Dat heet directe democratie. Directe democratie komt voor in het referendum, dat betekent dat het volk stemt over een belangrijk onderwerp.
Je kan niet iedereen over elke wet mee te laten stemmen in een land met 17 miljoen inwoners, dat is praktisch onmogelijk. De meeste politieke problemen zijn best ingewikkeld en je moet goed nadenken over wat de gevolgen van zo'n wet kunnen zijn waar je op stemt. Daarom kiezen wij politici die namens de mensen besluiten nemen voor Nederland. Zij zijn onze volksvertegenwoordigers. Net als de leden van de Tweede Kamer.
In Nederland moet je belasting betalen. En van dat geld worden de ambtenaren betaald. Maar het belastinggeld wordt ook gebruikt voor de zorg, de bouw van huizen en scholen, de aanleg van wegen en voor bijstandsuitkeringen. Als de overheid te weinig geld heeft voor alle deze zaken, gaan de belastingen omhoog of leent de overheid geld. De overheid kan ook besluiten minder geld uit te geven, dat noemen we bezuinigen.
==== Op wie ga je stemmen? ====
Het kiezen van vertegenwoordigers die het land besturen gebeuren door middel van verkiezingen. Vanaf 18 jaar mag jij je stem in het postvakje doen om te laten weten wie jij denkt dat het beste het land kan vertegenwoordigen. We noemen dat actief kiesrecht. Bij verkiezingen proberen de partijen op allerlei manieren stemmen te krijgen. Ze hangen posters op en twitteren om alle aandacht op hun te zetten. Op televisie zie je de hele tijd allerlei debatten van partij leiders die stellingen bespreken. Er zijn ook kanten. Links, midden en rechts. Linkse partijen zijn voor een actieve overheid die het verschil tussen arm en rijk moet verkleinen. zij komen op voor de zwakkeren mensen die minder goed geld verdienen.
'''LINKS''' willen bijvoorbeeld:
# Betere uitkeringen voor alleenstaande moeders met kinderen.
# extra geld voor studenten uit gezinnen met laag inkomen.
De linkse partijen vind je vooral bij de SP, GroenLinks en de PVDA.
'''RECHTS''' willen bijvoorbeeld:
# Een kleinere overheid.
# Burgers moeten zoveel mogelijk voor zichzelf zorgen en niet verwachten dat de overheid alles voor hen regelt.
# Ook voor werk en inkomen zijn mensen zelf verantwoordelijk.
De rechtse partijen zijn vooral bij de VVD en de SGP.
Maar je hebt ook partijen die niet links maar ook niet rechts zijn. Die partijen zijn CDA, ChristenUnie en D66. Deze partijen noem je middenpartijen. Bijvoorbeeld wil D66 dat we meer duurzame energie gebruiken (links), maar deze partijen vindt ook dat de overheid zo min mogelijk voor de burgers moet regelen.
Na de verkiezingen gaat een aantal partijen samen een regering vormen. Zij komen dan met plannen hoe ze Nederland de komende jaren willen besturen.
[[File:2010-partijen-gr.jpg |210px]]
==== Stromingen in de politiek ====
Politiek draait om de vraag hoe wil je dat de samenleving er uit ziet?
Moeten mensen voor elkaar opkomen of moeten ze voor zich zelf zorgen.
Je hebt links en je hebt rechts, je wilt liberalisme of een sociaal democratie
Liberalisme:
Het hord bij rechts en heeft de waarde vrijheid als uitgangspunt. daarbij maken liberalen onderschijd tussen economische en persoonlijke vrijheid.
Economische Vrijheid:
een bedrijf begint op je eigen manier en zo min mogelijk overheid
Persoonlijke Vrijheid:
Je mag doen met je lichaam wat je wil en mag bepalen of je wil dat iemand iet met je lichaam doet
Sociaal-democratie:
zij vinden dat iedereen het zelfde moet zijn als in rijk en arm.
Christien democratie:
denkt veel aan het milieu en hoe de mens met elkaar omgaat
==== De parlementaire democratie ====
==== Wie bestuurt Nederland? ====
De Nederlandse regering bestaat uit de koning (Willem Alexander) en de ministers.
De ministers zijn elke dag bezig met nieuwe plannen en het uitvoeren daar van.
Daarom noemt men de regering het dagelijks bestuur van ons land.
Om de vier jaar is er een verkiezing voor de tweede kamer.
En dan wordt er duidelijk gemaakt welke partijen er in de kamer komen, en welke partij het grootste is.
En vaak gaat de grote partij samen met een paar andere partijen een regering vormen.
Verder zijn er ook nog staatssecretarissen(dat is een soort onderminister die verantwoordelijk is voor
een deel van de taken van een minister).
Alle ministers en staatssecretarissen samen noemt men het kabinet.
De minister-president (wordt ook wel premier genoemd) is de leider van het kabinet.
Regeringspartijen bepalen wie de nieuwen ministers en staatssecretarissen worden.
En natuurlijk heb je ook nog het staatshoofd(koning Willem Alexander).
Het staatshoofd is een heel belangrijk persoon in ons land.
Maar hij heeft vrijwel geen macht.
Hij is wel officieel lid van de regering, maar mag zich niet bemoeien met politieke zaken.
Dat komt door dat Nederland een democratie is waarin de volksvertegenwoordiging de besluiten neemt.
De taken van een staatshoofd zijn:
* handtekeningen zetten onder alle wetten
* de troonrede voorlezen op prinsjes dag
* overleggen met de minister-president
* ons land vertegenwoordigen in het buitenland
* ministers en staatssecretarissen beëdigen(afleggen van eed of belofte voor het vervullen van een bepaalde taak of functie).
[[File:Geert Wilders op Prinsjesdag 2014 (cropped).jpg|300px]]
==== Het parlement ====
'''Eerste en de Tweede kamer'''<br>
Het parlement bestaat uit de '''Eerste kamer''' en de '''Tweede kamer'''.<br>
De 150 leden van De tweede kamer worden gekozen door de burgers.<br>
De '''Kamerleden''' worden volksvertegenwoordigers genoemd omdat zij Nederland regeren
De 75 Kamerleden van de Eerste kamer worden meteen gekozen, bij de verkiezingen voor de provincie.
De '''ministers''' mogen hun plannen voor het besturen van Nederland pas uitvoeren als ze goed worden gekeurd door de meerderheid van het parlement.
'''De taken van het parlement'''
Dit zijn de twee hoofdtaken van het parlement:
* (mede)wetgeving
* controleren van de ministers.
==== Gemeente en provincie ====
Nederland heeft twaalf provincies en 390 gemeenten. om over de kwesties te kunnen beslissen, hebben gemeenten een eigen bestuur dat bestaat uit het collega van burgemeester ,wethouders en de gemeenteraad.
burgemeester en wethouders vormen samen het dagelijkse bestuur van de gemeente. dat betekent dat ze voeren met hulp van hun ambtenaren alle politieke besluiten uit . Net als ministers hebben het college van burgemeester en wethouders voor hun plannen de goedkeuring nodig van de gekozen volksvertegenwoordigers, in dit geval de gemeenteraad. Elke vier jaar kiest de bevolking een nieuwe gemeenteraad. Net als het parlement heeft de gemeenteraad twee taken : stemmen en controleren. na de verkiezingen overlegt de gemeenteraad welke patijen en de gemeente gaan besturen en wie de wethouders worden. De burgemeester leidt de vergaderingen van het college van burgemeester en wethouders en van de gemeenteraad, en hij mag direct optreden als de openbare orde en veiligheid in gevaar zijn.
provincies vormen de tussenlaag tussen de regering en de gemeenten,de provincie wijst bijvoorbeeld aan waar nieuwe wijken of recreatiegebieden moeten komen.
Het provinciebestuur bestaat uit:
*De commissaris van de koning.
*De Gedeputeerde staten.
*De Proviniale staten.
Elke vier jaar worden de leden van de provinciale gekozen,zij bepalen daarna wie er in de gedeputeerde staten komen.
=== Pluriforme samenleving ===
| 