Wikibooks:Zandbak: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting Label: Ongedaan gemaakt |
Geen bewerkingssamenvatting Label: Ongedaan gemaakt |
||
Regel 1:
{{Paginalink
| Inhoud = Basiskennis chemie 3/Inhoud
| VorigePagina =
| VolgendePagina =
}}
Waterstofzouten
{{Kolommen2 (variabel)
| Header = 1
| Anker = Naamgeving waterstofzouten
| Kop = Naamgeving
| KopLevel = 1
| Kol1 = De naam van zouten waarin ook waterstof als kation voorkomt wijkt af va de manier waarop de naam andere dubbelzouten wordt opgebouwd. Waterstof staat altijd direct voor het anion. Voorbeelden zijn:
{{{!}} class="wikitable"
{{!}}-
! Formule !! Naam !! Triviale naam !! !! Formule !! Naam !! Triviale naam
{{!}}-
{{!}} <chem>Ca(HCO3)2</chem> {{!!}} Calciumwaterstofcorbonaat {{!!}} Calciumbicarbonaat {{!!}}
{{!}} <chem>NaHSO3</chem> {{!!}} Natriumwaterstofsulfiet {{!!}} Natriumbisulfiet
{{!}}-
{{!}} <chem>NaHCO3</chem> {{!!}} Natriumwaterstofcarbonaat {{!!}} Natriumbicarboaat {{!!}}
{{!}} <chem>KH2PO4</chem> {{!!}} Monokaliumdiwaterstoffosfaat {{!!}}
{{!}}-
{{!}} <chem>KHSO4</chem> {{!!}} Kaliumwaterstofsulfaat {{!!}} Kaliumbisulfaat {{!!}}
{{!}} <chem>K2HPO4</chem> {{!!}} Dikaliummononwaterstoffosfaat {{!!}}
{{!}}}
| Kol2 = Naamgeving
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Anker = Ca(HCO3)2 als waterstofzout
| Kop = Calciumwaterstofcarbonaat
| KopLevel = 2
| Kol1 =
: Calciumwaterstofcarbonaat: <chem>Ca(HCO3)2</chem><br>
Calciumwaterstofcarbonaat is, in tegenstelling calciumcarbonaat, redelijk goed oplosbaar. Dat calciumcarbonaat slecht oplosbaar is, blijkt wel uit de verschillende vormen waarin het in de natuur voorkomt, met de krijtrotsen van [[w:Dover|Dover]] en de vele soorten [[w:Marmer|marmer]] als bekendste voorbeelden.
Regel 11 ⟶ 37:
[[Bestand:Douvres (6).JPG|150px]]
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Kol1 =
: Een andere component die vaak in drinkwater voorkomt is opgelost kooldioxidegas. In water reageert dit tot koolzuur:
:::<math chem>\ce{CO2 + H2O -> H2CO3}</math>
: wat, als er weinig <chem>H+</chem> aanwezig is, verder reageert:
:::<math chem>\ce{H2CO3 -> H+ + HCO3-}</math>
: Als water verwarmd wordt reageren twee waterstofcarbonaat-ionen met elkaar:
:::<math chem>\ce{2HCO3- -> H2O + CO3^{2-} \ + CO2 ^}</math>
: Met het ook aanwezige calcium reageert het carbonaat-ion tot het slecht oplosbare calciumcarbonaat:<ref>Calciumcarbonaat zelf is wit (the white cliffs of Dover!). Het feit dat ketelsteen vaak een wat bruinige kleur heeft komt door het ook neergeslagen ijzer(III)carbonaat, dat een bruine kleur heeft.</ref>
:::<math chem>\ce{Ca2+ \ + CO3^{2-} -> CaCO3(v)}</math>
| Kol2 = Ketelsteen
Ketelsteen in een pijp
[[bestand:TuberiaCalcio.jpg|150px]]
Ketelsteen uit een waterkoker
[[bestand:Limescale.in.cookware.JPG|150px]]
}}
{{Kolommen2 (variabel)
| Footer = 1
| Anker = NaHCO3 als waterstofzout
| Kop = Natriumwaterstofcarbonaat en Natriumdiwaterstoffosfaat
| KopLevel = 2
| Kol1 =
: Natriumwaterstofcarbonaat: <chem>NaHCO3</chem>
: Natriumdiwaterstoffosfaat: <chem>NaH2PO4</chem>
Dit mengsel is vooral bekend onder de Nederlandse naam [[w:Bakpoeder|bakpoeder]] of de Engelse naam '''baking soda'''. Van bakpoeder is natriumwaterstofcarbonaat de werkzame component. Daarnaast is er meestal een ander waterstofzout aanwezig. Dit zout levert de <chem>H^{+}</chem>-ionen die nodig zijn voor de reactie. Vaak wordt hiervoor natriumdiwaterstoffosfaat (<chem>NaH2PO4</chem>) gebruikt. Bakpoeder werkt in deeg voor een deel op dezelfde manier als gist: er wordt koolzuurgas (<chem>CO2</chem>) gevormd. De belletjes gas zorgen voor het rijzen en het luchtig worden van het baksel. In tegenstelling tot gist worden er naast zout geen andere stoffen gevormd. De reacties zijn:
* oplossen van <chem>NaH2PO4</chem>:
:::<chem>NaH_2PO_4 \ -> \ Na+ \ + \ H+ \ + \ HPO_4^{2-}</chem>
* oplossen van <chem>NaHCO3</chem>
:::<chem>NaHCO_3 -> Na+ \ + \ HCO_3-</chem>
* reactie van <chem>H+</chem> met <chem>HCO3-</chem>
:::<math chem>\ce{H+ + HCO3- ->H2O + CO2 ^}</math>
| Kol2 = Natriumwaterstofcarbonaat<br />Bakpoeder
Bakpoeder, advertentie uit 1902
[[Bestand:Dwight's cow brand soda advertisement 1902.jpg|150px]]
}}
{{Sub}}
| |||