Geo-visualisatie/Inleiding GIS: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Leopard (overleg | bijdragen)
k cosmetisch
Lintfouten: Verouderde HTML-elementen
Regel 10:
desc none
</imagemap>
</big></big>'''''Deel A: Theorie / Inleiding GIS'''''
|[[Afbeelding:logo-handboek_theorie.png|140px|right]]
|}
Regel 62:
 
'''Welke vragen zijn aan een GIS(-viewer) te stellen?''' (naar Kraak en Ormeling 2003<ref>''Cartography, Visualisation of Spatial Data''; M.J. Kraak en F.J. Ormeling; 2003, 2e editie, Pearson Education, blz 7 en 8.</ref>, "Understanding GIS" <ref>Understanding GIS; the ArcInfo Method, ESRI press, 3rd Edition, 1995, Redlands California, US, blz 1-7. </ref> en Meetkundige Dienst RWS, 2000<ref>Theoretische Aspecten van GIS, Basisboek GIS; versie september 2000, blz 13-14</ref>):
{| class="prettytablewikitable"
|-
!
Regel 104:
[[Afbeelding:Geo visualisatie met een gis op drie wijzen.PNG|thumb|center|800px|'''Hoe een kaart met één wijziging van de legenda kan wijzigen.''' De data-laag 'ondergrondse leidingen' is bij kaart A gevisualiseerd op soort, en bij kaart B gevisualiseerd op vervangingsjaar. Bij kaart C zijn de kaartlagen in de verkeerde volgorde gevisualiseerd. Vlakken dienen in het algemeen als eerste ('onderaan') getekend te worden.]]
 
'''Ad Visualisatie:'''<br />
:*In de figuur hierboven is te zien van hoe data-lagen in een GIS of GIS-model opgenomen zijn. Tezamen vormen ze een kaart. De informatie (lees: objecten) uit de datalagen wordt op het scherm getekend in een bepaalde volgorde; van onder naar boven.
:*Bij '''kaart A''' kan de gemeente zien welke leidingsoort waar ligt en in welke straten lantaarns zijn.
Regel 112:
[[Afbeelding:Gis-reken-voorbeelden.PNG|thumb|center|800px|'''Vier toepassingsvoorbeelden van GIS.''' D = Welke percelen hebben last leidingen die in 2008 worden vervangen?; E = Welke leidingen liggen onder een bepaald perceel?; F = Bepaal de wijknummers voor alle percelen. G = Welke percelen liggen binnen 50 meter van een lantaarnpaal?]]
 
'''Ad Analyses:'''<br />
:*'''Kaart D''': Wanneer een leiding vervangen moet worden, is het handig – voor het op de hoogte stellen van de betrokken bewoners – om te weten welke percelen hiermee gemoeid zijn. De betrokken percelen kunnen (per jaar of per leidingsoort) berekend worden. Met een GIS (lees: door het weten van de locaties van zowel de percelen als de leidingen) kunnen dergelijke zaken vrijwel met één druk op de knop gevisualiseerd en berekend worden. Zonder een GIS had de gemeente alle percelen aan alle leidingen moeten koppelen, bijvoorbeeld in een relationele database. Dat was veel kostbaarder en lastiger te beheren geweest.
:*'''Kaart E''': van één perceel kan automatisch berekend worden welke soort objecten (hier: leidingen) er onder liggen. Dat kunnen er meerdere zijn, één, of géén. Ook dat laatste is een antwoord!
 
'''Ad Berekeningen:'''<br />
:* '''Kaart F''': Wanneer de gemaakte analyses worden weggeschreven in de database (bij de geo-informatie wordt opgeslagen) is sprake van verrijking van data. Bij kaart F is de datalaag 'wijken' over de eerder getoonde kaart 'heen gelegd'. Met één 'druk op de knop' zijn alle percelen uit de database aangevuld met het 'attribuut' (kenmerk) "wijknummer". De GIS bespaart op deze wijze veel invoertijd bij de beheerders en de kans op fouten neemt af.
:* '''Kaart G''': Hier is te zien hoe percelen worden geselecteerd die binnen 50 meter van lantaarnpalen liggen. Wanneer hier bijvoorbeeld onderhoud bij moet worden gepleegd, of de kleur verandert van wit naar neon, dan zijn die omwonenden 'met een druk op de knop' bekend, zonder handmatige berekeningen.
 
'''Ad beheer''': <br />
:*Met beheer wordt bedoeld, inwinning, controle, invoer, aanpassingen en verwerking van verkregen data tot dat deze maximaal geschikt is voor geautomatiseerde verwerking. In de paragrafen 'Objectsoorten en opslag van geo-informatie' en 'Het bijzondere van GIS-data: de attributen' wordt verder toegelicht hoe dit in zijn werk gaat. In de paragraaf hiervoor zagen we al een reden waarom beheer van data soms makkelijker in de GIS kan gebeuren dan met andere (teken- of database) systemen; door bepaalde berekeningen kunnen gegevens eenvoudiger en/of met minder fouten ingevoerd worden.
 
'''Ad planning en voorspelling''': <br />[[Afbeelding:Gis-en-kaartopmaak-inhoudsopgve.PNG|thumb|right|40px]]
:*In de inleiding van dit handboek is eerder getoond hoe bepaald kan worden hoe varianten van een nieuwe weg om en dorp berekend kunnen worden (klik eventueel op de figuur rechts). De GIS-specialisten (vaak van ingenieursbureaus) gebruiken daartoe hellingkaarten, kaarten met juridische beperkingen, en natuurwaardekaarten om te bepalen welke wegen en varianten mogelijk zijn, en wat de varianten kosten qua natuuropoffering en qua geld. Milieueffectrapportages zijn hier een mooi voorbeeld van. Als het gaat om voorspelling: hoe snel en waar een polder het eerst onderloopt is te bepalen met een GIS, waardoor een evacuatieplan beter kan worden geoptimaliseerd. Ook erosie in Limburg kan zo goed worden voorspeld.
 
Regel 130:
GIS-toepassingen zijn onder meer te vinden in / bij:
 
{| class="prettytablewikitable"
|-
| Economie / commercie
Regel 141:
| '''archeologie''', '''vervoersstromen''', '''congestieonderzoek''', '''toegankelijkheidsonderzoek''' (denk aan nabijheid van parken, scholen en ander voorzieningen vanuit bepaalde (achterstands) wijken, '''arbeidsparticipatie''', '''medisch onderzoek''', denk aan geografische spreiding van ziekten zoals, zie onder andere [http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o4235n21143.html Nationale Atlas Volksgezondheid] en specifiek [http://www.rivm.nl/vtv/object_document/o4235n21143.html Rode Hond], optimalisatie van locatie van ziekenhuizen, ambulanceposten.
|-
| Milieu / Fysisch-geografisch / <br />wetenschappelijk onderzoek
| '''geomorfologie''', '''hydrografie''', '''meteorologie''', '''(landschaps)ecologie''', '''bodemkundig onderzoek''', zie [[Geo-visualisatie/Vervolg_GIS#Case_1:_De_erosiegevoeligheidskaart.3B_GIS_als_voorspeller|erosiegevoeligheidskarteringen]]
|-
Regel 396:
<div style="padding: 0.2em 0.1em 0.2em 0.5em; width: 100%; background-color: cornsilk; border: 1px solid #777777; -moz-border-radius-topleft: 8px; -moz-border-radius-bottomleft: 8px; -moz-border-radius-topright: 8px; -moz-border-radius-bottomright: 8px;">
 
'''Intermezzo: Over het gebruik van satellietbeelden en luchtfoto's'''<br />
Als voorbeeld van het de noodzaak om eigenschappen van geo-informatie goed te kunnen beoordelen vóórdat er een kaart van wordt gemaakt, wordt hier een figuur getoond van Nederland. Veel mensen / leken zouden hiervan zeggen dat dit een luchtfoto zou zijn. "Ja, want dat komt toch uit Google of zo?". [[Afbeelding:Satellietbeeldkaart Nederland OpenLayers dot Org.PNG|thumb|right|400px|Noord-Nederland vanuit de satelliet (zie tekst).]] Nee dus. Op 'Google of zo' (bedoeld wordt Google Maps, Virtual Earth van Microsoft, Yahoo! Maps of Nasa World Wind) staan op kleine schalen alleen satellietbeeldkaarten, en op grotere schalen staan pas luchtfoto's. Satellietbeeld(kaart)en verschillen van luchtfoto's om verschillende redenen. Niet alleen omdat eerstgenoemde vanaf een grotere hoogte en met satellieten worden gemaakt, maar ook omdat de nauwkeurigheid vrijwel altijd lager is en omdat de kleuren een poging zijn om die op die van luchtfoto's te laten lijken. Een satelliet neemt niet met een 'fotografisch oog' (zoals een camera in een vliegtuig) waar, maar scant het aardoppervlak met verschillende golflengtes. Dit heet ook wel''' 'remote sensing'.'''Het gaat meestal om rood, groen, blauw en ('nabij') infrarood. De intensiteiten van die gescande kleuren worden voor elk stukje aardoppervlak (pixel) opgeslagen. De intensiteiten tezamen worden vervolgens voor alle individuele pixels omgerekend tot één kleur. Deze omgerekende kleuren worden ook wel false colors (valse kleuren) genoemd. Hoe deze omrekening gaat is afhankelijk van de toepassing. Soms kunnen zo zieke en gezonde bomen voor het menselijk oog in beeld gebracht worden, of het lekken van warmte uit daken wordt zo zichtbaar. Meestal worden de gescande waarden vertaald via interpretatietabellen naar kleuren die – als het goed is – zo veel mogelijk lijken op die van luchtfoto's. In onderstaand figuur is dat laatste gepoogd.
 
Regel 408:
 
==Toepassingscontext==
{| class="sortable prettytablewikitable"
|-
! steden
Regel 505:
'''Meer opmerkingen over de zeven getoonde digitaliseringsstappen:'''
 
{| class="prettytablewikitable"
|-
!
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.