Sociale geschiedenis van Europa 1500-1795/Het kind: verschil tussen versies

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Romaine (overleg | bijdragen)
Fix referentie, oplossing foutmelding
Lintfouten: Verouderde HTML-elementen
 
Regel 1:
{{Sociale geschiedenis van Europa 1500-1795}}
 
<bigspan style="font-size: large;">'''9. Het kind'''</bigspan>
 
==De cirkel des tijds==
Regel 9:
Men zag [[w:Moedergodin#Moeder Aarde of Moeder Natuur|Moeder Aarde]] als de bron van alle leven. De voorouders waren belangrijk en het leven moest doorgegeven worden, dus wilde men veel kinderen. Hoewel de kerk hier fel tegen was, ondergingen veel vrouwen vruchtbaarheidsriten in natuurheiligdommen: er waren vruchtbaarheidsstenen, -bronnen en -bomen.
 
Leven en dood volgden elkaar op. <br>
1) Je werd geboren, kreeg kinderen en stierf na een langer of korter leven. <br>
2) Als je stierf, ging je [[w:Ziel (filosofie)|ziel]] naar een soort wachtruimte onder de aarde<ref name="zesde" />. In dat dodenrijk wachtten de zielen van de gestorvenen tot ze terug konden keren ([[w:reïncarnatie|reïncarneren]]) in het lichaam van een van hun kleinkinderen.<ref>Daarom zouden toentertijd mensen de naam van een grootouder aan hun dochter of zoon hebben gegeven.</ref>. <br>
3) Tijdens de [[w:Bevruchting|bevruchting]] kwam de ziel weer uit de aarde tevoorschijn en trad in het nieuwe lichaam van een kleinkind. Mensen die geen kinderen kregen, hadden deze cirkelgang en de band met hun voorouders verbroken. <br>
 
Elk wezen had zijn eigen lichaam, maar was ook een takje aan de stam van het geslacht van al zijn levende en dode bloedverwanten. In onze tijd willen wij ons eigen leven kunnen leiden en genieten van ons bestaan, maar toen vond men dat een mens voornamelijk een instrument was om het leven door te geven.
Regel 29:
 
===Eerste levensjaren===
Op het einde van de veertiende eeuw begonnen de notabelen in [[w:Florence (stad)|Florence]] hun pasgeboren kinderen gedurende ongeveer twee jaar uit te besteden aan een [[w:min (beroep)|min]] die meestal op het platteland woonde.<ref>[[Sociale geschiedenis van Toscane (1300-1500)/Geboorte en opvoeding#Voedster|Het kind ging naar een voedster op het platteland in Toscane 1300-1500.]]</ref>. Dit gebruik verbreidde zich in de vijftiende en zestiende eeuw over veel steden van West-Europa, ook onder de lagere standen.<ref>[[Sociale geschiedenis van Europa 1500-1795/Parijs#Bevolking|Er werden in Parijs 21.000 kinderen per jaar geboren en daarvan vertrokken er elk jaar 20.000 op karren naar het platteland omdat hun ouders hen uitbesteedden aan een min.]]</ref>. Op die manier hoefde de vrouw haar kinderen niet te voeden en kon ze meteen weer zwanger worden, want men wilde zo veel mogelijk kinderen krijgen.<ref>Medici en moralisten veroordeelden echter dit gebruik om de kinderen door een min te laten opvoeden. Zij vonden dat als de dieren hun eigen jongen zoogden, de mensen dat ook moesten doen. En ze vonden dat als het kind de melk van een vreemde kreeg, dit een soort [[w:bloedtransfusie|transfusie]] was die zowel het lichaam als de geest van het kind zou veranderen.</ref>. Er waren trouwens ook vrouwen die het heerlijk vonden om hun eigen kinderen te voeden en op te voeden.
 
Als het kind daarna weer thuis was, verkende het het huis, de straat en het dorp, het leerde spelletjes en kreeg contacten met andere kinderen, die soms meer wisten of konden of durfden. Het leerde hoe zijn lichaam functioneerde en leerde de regels van de familie en de dorpsgemeenschap. De vader en moeder van het kind speelden in die eerste levensfase de grootste rol.
Regel 55:
In de steden verdween tussen 1400 en 1650 langzaamaan het volksgeloof aan Moeder Aarde en de eeuwige kringloop van de tijd.
*Men vond zijn voorouders minder belangrijk.
*Men wilde niet meer zo veel mogelijk kinderen krijgen. Echtparen die geen kinderen konden krijgen, zochten daarvoor niet meer vanzelfsprekend hulp bij een magiër of dokter. </br>
Op het platteland verliep deze ontwikkeling veel langzamer.
 
Regel 86:
 
==Van affectiviteit naar verstandelijkheid==
{{wrapperWrapper|links}}
| [[Bestand:Steen schoolmaster.jpg|thumb|200px|left|[[w:Jan Steen|Jan Steen]], De schoolmeester, 1661]]
|-
| [[File:J S Copley - Boy with Squirrel.jpg|thumb|200px|left|[[w:John Singleton Copley|John Singleton Copley]], Jongen met eekhoorn, 1765]]
|-
|}
Doordat de ouders het kind met liefde om hemzelf gingen opvoeden, begon het gedrag van de kinderen te veranderen.
Uit zestiende en zeventiende eeuwse teksten blijkt dat het kind levendiger en slimmer werd. De moralisten echter begonnen de vaders en moeders te berispen. Zij vonden dat deze te toegeeflijk waren en te zachtzinnig met hun kinderen omgingen. Ze zouden ze de hele dag maar vertroetelen en met ze spelen. Op die manier zouden die kinderen deugnieten worden die gewend waren dat ze alles mochten. En als ze eenmaal volwassen waren, zouden ze net zo onhandelbaar blijven. Moeders wilden hun kinderen notabene al vlak na de geboorte knuffelen en kussen terwijl die moeders dan nog onrein waren.<ref>Keith Thomas, Religion and the decline of Magic, vrouwen golden na de geboorte een zekere periode als onrein en mochten niet de mis bijwonen.</ref>. Dit was een opdringerig soort apenliefde en het hoorde niet, vonden de moralisten.
 
De kerk en de staat begonnen zich zorgen te maken. Misschien dat kinderen die met zoveel liefde waren opgevoed zich thuis wel op hun gemak voelden, en misschien zouden ze later hun echtgenotes en kinderen ook wel met liefde en tederheid behandelen, maar waren ze ook voorbereid op een samenleving die steeds individualistischer en rationeler werd? Daarom vaardigde de staat al rond 1550 een aantal wettelijke bepalingen uit die, hoewel ze niet veel werden toegepast, toch een eerste poging waren om het kind te beschermen. Ook het kind werd nu als individu gezien in de Europese samenleving.
Regel 102 ⟶ 101:
 
===Conclusie===
1) In de Middeleeuwen was de opvoeding van het kind relatief openbaar: familie, buren en dorpsgenoten bereidden het kind voor op zijn rol in de gemeenschap. Dit was een plattelandsmodel waarin het voornaamste doel van kinderen was om de levenscyclus in stand te houden. <br>
2) Tussen 1500-1600 werd de opvoeding van het kind in het kerngezin meer een privézaak. Dit was een meer gevoelsmatige opvoeding. Maar het kind zou nooit méér kunnen leren dan zijn ouders wisten. Dit was een stedelijk model waarbij de ouders hun kinderen liefhadden om henzelf. <br>
3) Tussen 1600-1700 verschoof de opvoeding van het kind naar de scholen en (voor de jongens:) de college-internaten van de kerk en de staat. Deze opvoeding was (net als die in de Middeleeuwen) openbaar en bedoeld om het kind voor te bereiden op de samenleving, maar die samenleving was veel groter geworden en veel individualistischer en rationeler. Het idee van de cirkelgang der tijden had afgedaan. <br>
4) Na 1700 verschoof de opvoeding van het kind deels weer terug naar zijn familie.
 
Regel 114 ⟶ 113:
De kerk hield het volk het heilige kind als voorbeeld voor. Dit kind kon lijden en zelfs sterven voor God. Zijn lichamelijke behoeften negeerde het, zelfs voeding en hygiëne wees het af. Eigenlijk was de kindheilige de tegenpool van het kind als loot aan de stam van de levende en dode familie dat bij het volksgeloof van de cirkelgang der tijden hoorde. Dit laatste kind moest goed voor zichzelf zorgen, want het moest zich voorplanten. De kindheilige was daarentegen uiteraard [[w:celibaat|celibatair]] en plantte zich dus niet voort: het streefde slechts naar een spiritueel nakomelingenschap.
 
In de zeventiende eeuw verbreidde de geestelijkheid in Frankrijk de [[w:devotie|devotie]] voor het kind Jezus.<ref>[[Sociale geschiedenis van Europa 1500-1795/(Contra)reformatie#Bidden|Devotie voor het kind Jezus]]</ref>. En dat viel goed in een samenleving die al eeuwenlang bang was gemaakt voor het lichaam en de [[w:zonde|zonde]].
 
[[File:Wolfgang-amadeus-mozart 2.jpg|thumb|100px|right|Mozart, 1763]]
Regel 131 ⟶ 130:
 
==Bronnen==
1) Geschiedenis van het persoonlijk leven. Van de renaissance tot de Verlichting. <br>
Onder redactie van [[w:fr:Philippe Ariès|Philippe Ariès]], [[w:fr:Georges Duby|Georges Duby]] en [[w:fr:Roger Chartier|Roger Chartier]]. <br>
{{ISBN|90-5157-018-x}} <br>
1986 Editions du Seuil, Paris <br>
1989 Agon, Amsterdam <br>
Betreffende hoofdstuk geschreven door: Jacques Gélis, wetenschappelijk medewerker van de [[w:fr:université de Paris VIII|université de Paris VIII]].
 
Regel 141 ⟶ 140:
Geschiedenis van het persoonlijk leven van het Romeinse rijk tot het jaar duizend<br>
Onder redactie van [[w:fr:Philippe Ariès|Philippe Ariès]], [[w:fr:Georges Duby|Georges Duby]] en [[w:fr:Paul Veyne|Paul Veyne]]<br>
{{ISBN|90-5157-001-5}} <br>
1985 Editions du Seuil, Paris<br>
1987 Agon, Amsterdam<br>
Regel 147 ⟶ 146:
 
==Noten==
{{referencesReferences|95%}}
{{subSub}}
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.